Trước thực trạng trên, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm phối hợp với các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền để người dân phòng tránh ngộ độc do ăn quả hồng châu; khuyến cáo người dân không nên ăn các loại rau quả từ cây rừng, không rõ nguồn gốc để phòng, chống ngộ độc có thể xảy ra.
Là tỉnh miền núi biên giới nằm ở địa đầu cực Bắc Tổ quốc, Hà Giang có địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn. Đặc biệt, Hà Giang là tỉnh nghèo trong số 6 tỉnh nghèo nhất cả nước, đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao… Chính vì vậy, việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho nhân dân nói chung, đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng còn gặp nhiều khó khăn. Các vụ ngộ độc do ăn rau, quả từ cây rừng nói chung và quả hồng châu nói riêng xảy ra chủ yếu đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới.
Chỉ tính từ ngày 25/7 đến 7/8/2021, tại Hà Giang, 4 vụ ngộ độc do ăn quả hồng châu liên tiếp xảy ra, trong đó, huyện Mèo Vạc 2 vụ, huyện Đồng Văn một vụ và huyện Yên Minh một vụ, với 13 trường hợp ngộ độc (3 đã người tử vong).
Theo tài liệu của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Hà Giang, cây hồng châu thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. Lá cây to dài gần bằng hai ngón tay người lớn, lá có màu xanh đậm. Quả tròn to bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông, quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa vào trong có lớp vỏ màu hồng, mỗi quả có từ 4-6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước, mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹt. Quả chín vào thời gian khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm. Độc tố của quả hồng châu là alcaloid, chứa chính trong nhân hạt. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch.
Bác sỹ Tạ Thị Lệ, Trưởng Khoa Hồi sức cấp cứu chống độc, Bệnh viện Đa khoa huyện Đồng Văn cho biết, việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời là giải pháp quan trọng cứu sống bệnh nhân khi ăn phải quả hồng châu. Ngành Y tế khuyến cáo, các gia đình khi phát hiện trường hợp bệnh nhân ăn quả hồng châu cần cho người bệnh uống nước và gây nôn, sau đó, nhanh chóng đưa người bệnh đến Trạm Y tế, cơ sở y tế gần nhất. Đặc biệt là cần vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế bằng xe cơ giới (tuyệt đối không để bệnh nhân đi bộ). Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu khi nạn nhân bị ngộ độc quả hồng châu. Do đó, các Trạm Y tế và bệnh viện sẽ dùng thuốc tăng cường thải độc tố, duy trì chức năng sống, tiến hành xét nghiệm, theo dõi và điều chỉnh chất điện giải trong máu.
Để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra, hiện ngành Y tế Hà Giang phối hợp với cấp ủy, chính quyền các huyện, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền phòng tránh ngộ độc do ăn quả hồng châu với nhiều hình thức phong phú như: Tuyên truyền thông qua mạng zalo, facebook, phát tờ rơi, tuyên truyền tại buổi chợ phiên, đặc biệt đưa nội dung tuyên truyền vào các trường học trên địa bàn các huyện, thành phố ngay từ đầu năm học mới.
Bác sỹ Ngọc Thanh Dũng lưu ý, hiện đang là mùa quả hồng châu chín, để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, đặc biệt là trẻ em, cấp ủy, chính quyền địa phương và các nhà trường cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận thức rõ về mức độ nguy hiểm của loại quả này nhằm tránh những vụ việc đáng tiếc có thể xảy ra.