Theo số liệu thống kê, các bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam. Năm 2012, Việt Nam có 520.000 ca tử vong, trong đó tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73% (379.600 ca), trong đó 43% số ca tử vong trước 70 tuổi, gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm chiếm 66% tổng gánh nặng bệnh tật.
Thay đổi hành vi lối sống và nâng cao sức khỏe góp phần giảm các bệnh không lây nhiễm.Ông Trương Đình Bắc cho biết, nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc và tử vong cao đối với các bệnh không lây nhiễm xuất phát từ lối sống và sự chủ quan của người bệnh với các hành vi nguy cơ cao như hút thuốc, uống rượu bia, ăn ít rau và trái cây, ăn nhiều muối, thiếu hoạt động thể lực; tình trạng thừa cân béo phì tăng huyết áp, tăng đường máu, rối loạn lipid máu; hầu hết các yếu tố nguy cơ trên đều có xu hướng gia tăng nhanh. Bên cạnh đó, hiện nay y tế tuyến cơ sở chưa quản lý được các bệnh mãn tính, nhiều nơi năng lực còn hạn chế, người dân lại chưa mặn mà, nhất là trạm y tế.
Các bệnh không lây nhiễm nguyên nhân hàng đầu tử vong tại Việt Nam.Phó Cục trưởng Cục y tế dự phòng nhấn mạnh: “Trong tình hình hiện nay, để thực hiện được các mục tiêu của “Chiến lược quốc gia phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác” thì cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp, trong đó tập trung vào các giải pháp về chính sách, pháp luật, phối hợp liên ngành giữa các đơn vị liên quan; tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe của trạm y tế xã; xây dựng môi trường hỗ trợ thay đổi hành vi lối sống và nâng cao sức khỏe.
Cụ thể, trạm y tế xã phải là cơ quan tham mưu đề xuất với người đứng đầu cơ quan, đơn vị trường học, khu công nghiệp… xây dựng các mô hình nâng cao sức khỏe, dự phòng một số bệnh không lây nhiễm bằng vắc xin, sinh phẩm y tế đặc hiệu. Duy trì tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B, phòng viêm gan dẫn đến ung thư gan; trạm y tế cũng là đơn vị thực hiện chẩn đoán điều trị, sơ cấp cứu tư vấn cho người mắc một số bệnh không lây nhiễm theo hướng dẫn của Bộ Y tế và phạm vi giấy phép hoạt động khám chữa bệnh của đơn vị.
Theo mục tiêu Chiến lược quốc gia phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản và các bệnh không lây nhiễm khác, đến năm 2025 sẽ cơ bản khống chế được tốc độ gia tăng, tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh; hạn chế tàn tật và tử vong sớm do mắc các bệnh không lây nhiễm.
Cụ thể: Giảm 30% số người hút thuốc, giảm 10% số người uống rượu bia ở mức có hại, giảm 10% số người thiếu hoạt động thể lực, giảm 30% số người tiêu thụ muối/người, kiểm soát thừa cân béo phì xuống dưới 15%, kiểm soát tăng cholesterol dưới 35%, kiểm soát gia tăng huyết áp dưới 30%…