“Người dân nên bình tĩnh trước thông tin 100% mẫu máu chọn ngẫu nhiên của 62 người dân tại Đà Nẵng đều nhiễm điôxin, ngay cả mẫu máu của những người dân sống ở các nước như Mỹ, Anh, Ôxtrâylia... vẫn có một hàm lượng điôxin nhất định”, bà Trần Thị Tuyết Hạnh, chuyên gia của Chương trình giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm điôxin qua thực phẩm, Hội Y tế Công cộng Việt Nam, khẳng định.
Nhiễm điôxin chưa hẳn là sẽ bị ung thư
Theo bà Trần Thị Tuyết Hạnh, vấn đề cần quan tâm là nồng độ điôxin ở trong máu cao hay thấp. Với điôxin không có ngưỡng an toàn nhưng thường thì nồng độ điôxin ở mức 10 ppt trở lên sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe.
|
Sân bay Đà Nẵng đang được tẩy rửa dioxin để xử lý triệt để chất độc này. |
Tuy nhiên, ngay cả khi nhiễm điôxin ở nồng độ cao thì cũng không phải tất cả mọi người nhiễm điôxin đều sẽ bị ung thư hay con cái của họ sinh ra sẽ mắc các dị tật bẩm sinh. Bởi vì việc mắc bệnh ung thư hay các bệnh khác phụ thuộc rất nhiều yếu tố, phơi nhiễm với dioxin ở mức cao chỉ là một trong những yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ bị ung thư chứ không phải là yếu tố quyết định chắc chắn rằng 100% người nhiễm sẽ bị ung thư.
Những người dân sống ở các nước phát triển như Mỹ, Ôxtrâylia, Anh… hay người dân sống ở các tỉnh, thành khác ở Việt Nam nhưng không phải là điểm nóng điôxin cũng có một hàm lượng điôxin nhất định trong máu, do điôxin được thải vào môi trường từ các nguồn công nghiệp, đốt rác ở nhiệt độ thấp, sử dụng thuốc trừ sâu, diệt cỏ…
Người dân có thể bị nhiễm điôxin qua ăn uống thực phẩm ô nhiễm, hít thở không khí ô nhiễm hoặc có một tỉ lệ rất nhỏ bị ngấm qua da nếu da bị trầy xước. Đơn cử, nồng độ điôxin trung bình trong mẫu máu của người dân Mỹ trong một nghiên cứu gần đây là 4,4 ppt, ở Đức là 2,4 ppt, ở Canađa là 4 ppt… Hay như tại Hà Nội, một nghiên cứu đã cho thấy, nồng độ nhiễm điôxin của người tham gia nghiên cứu là 2,2 ppt…
“Như vậy, những người dân đang sống tại khu vực điểm nóng hàng chục năm nay (nhất là khu vực xung quanh sân bay quân sự Đà Nẵng) đều có nguy cơ nhiễm điôxin trong cơ thể với nồng độ khác nhau. Trong đó những người tiêu thụ thực phẩm nguy cơ cao nuôi trồng trên đất, trong ao hồ ô nhiễm điôxin... sẽ có nồng độ điôxin cao hơn so với những người áp dụng các biện pháp dự phòng”, bà Hạnh khẳng định.
Không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc
Theo các nhà khoa học, dioxin từ trong không khí, đất, nước, thực phẩm vào cơ thể qua đường thở, ăn uống và cũng có thể ngấm qua da. Nhưng tới 90 - 95% điôxin từ môi trường vào trong cơ thể con người là do ăn uống thực phẩm nhiễm điôxin, chỉ có 5 - 10% là qua các đường khác như hít thở và ngấm qua da.
Một đại diện Hội Y tế công cộng (YTCC) cho biết, từ năm 2009 Hội YTCC Việt Nam đã phối hợp với các Tỉnh hội YTCC, các cơ quan chức năng tại Đà Nẵng và Biên Hòa (Đồng Nai) để thực hiện tuyên truyền các biện pháp dự phòng phơi nhiễm điôxin qua thực phẩm tới từng hộ gia đình ở 6 phường xung quanh hai điểm nóng về điôxin là sân bay Đà Nẵng và sân bay Biên Hòa.
Qua đó, người dân nắm được các biện pháp quan trọng như giảm thiểu tiêu thụ các thực phẩm nguy cơ cao không rõ nguồn gốc, nhất là gia súc, gia cầm chăn thả theo hình thức truyền thống. Bí ngô, ngó sen trồng ở khu vực trong và xung quanh sân bay và cả cá, tôm, cua, ốc nước ngọt đánh bắt tại các hồ ô nhiễm điôxin… cũng được khuyến cáo không nên sử dụng. Theo kết quả nghiên cứu của Hội thực hiện tháng 9/2011 cho thấy 96% người dân được hỏi sẵn sàng từ bỏ sử dụng một số loại thực phẩm ưa thích nếu bị nhiễm bẩn điôxin.
Hiện nay, cơ quan chức năng tiếp tục nỗ lực tẩy độc để xử lý môi trường bị ô nhiễm điôxin tại các sân bay: Đà Nẵng (TP Đà Nẵng), Biên Hòa (Đồng Nai) và Phù Cát (Bình Định). Tuy nhiên, công tác tẩy độc hiện chỉ tập trung xử lý đất, bùn ô nhiễm điôxin ở bên trong sân bay, trong khi kết quả của một số nghiên cứu gần đây cho thấy nồng độ điôxin ở trong đất, bùn ở khu vực xung quanh bên ngoài sân bay vẫn vượt tiêu chuẩn của nhiều nước trên thế giới hàng chục, thậm chí hàng trăm lần. Do đó, người dân sống tại các khu vực điểm nóng gần sân bay và các điểm nóng khác vẫn cần được tuyên truyền đầy đủ về nguy cơ phơi nhiễm điôxin trong môi trường và thực phẩm để có thể chủ động phòng tránh phơi nhiễm điôxin cho bản thân và gia đình.
Phương Liên