Đức thức tỉnh trước sự thống trị của công nghệ Mỹ

Đức đã ủng hộ nỗ lực của Pháp nhằm khiến châu Âu phụ thuộc nhiều hơn vào các công ty công nghệ của riêng mình, khi hai cường quốc của khối này cùng nhau thực hiện một nỗ lực có ý nghĩa nhằm loại bỏ sự phụ thuộc vào các công ty công nghệ khổng lồ của Mỹ khỏi khối này, theo Politico châu Âu (Politico.eu) ngày 201/11.

Mới đây sau sự cố ngừng hoạt động của một công ty điện toán đám mây của Mỹ, Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã thừa nhận Pháp có thể có lý trong nỗ lực kéo dài nhiều năm nhằm giảm sự phụ thuộc vào các công ty Mỹ.

“Chúng tôi muốn lên tiếng với một tiếng nói chung của châu Âu và chúng tôi cùng nhau làm việc hướng tới một mục tiêu: đó là chủ quyền kỹ thuật số của châu Âu”, ông Merz phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh chung ở Berlin, vài ngày sau khi thừa nhận rằng ông đang dần làm quen với những gì trước đây ông coi là “khái niệm mang tính Pháp hơn”.

Thủ tướng Merz cho biết, sự cố ngừng hoạt động gần đây của các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn của Mỹ cũng như tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng trong ngành chip "cho thấy chúng tôi phụ thuộc vào công nghệ kỹ thuật số từ Trung Quốc và Mỹ" và "sự phụ thuộc này đang được sử dụng cho mục đích chính trị quyền lực".

Về phần mình, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu: “Châu Âu không muốn trở thành khách hàng của các doanh nhân lớn hoặc các giải pháp lớn đến từ Mỹ hoặc Trung Quốc”.

Khi hai nhà lãnh đạo công khai cảnh báo về "cái giá" của sự phụ thuộc vào công nghệ số, những lời lẽ của họ đã minh họa cho sự hội tụ đáng chú ý trong một lĩnh vực từ lâu đã chứng kiến ​​những cách tiếp cận khác biệt rõ rệt. Ở Paris, chủ quyền quốc gia là việc ưu tiên mạnh mẽ các doanh nghiệp nội địa và phá vỡ sự phụ thuộc vào Mỹ, trong khi Berlin tập trung vào việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo mà không cắt đứt các mối quan hệ thương mại quan trọng.

Khi sự thống trị tuyệt đối của các tập đoàn công nghệ Mỹ đặt ra câu hỏi thực sự về cách châu Âu có thể đạt được chủ quyền một cách có ý nghĩa, hai quốc gia đã sử dụng sự kiện ở Berlin để vạch ra một loạt sáng kiến ​​mà họ cho rằng sẽ tạo nên thay đổi.

Điều đó bao gồm những cam kết sẽ tiến hành dành riêng các giải pháp của châu Âu cho các hợp đồng công nghệ công cộng, bảo vệ hoàn toàn dữ liệu của châu Âu khỏi sự do thám của nước ngoài - và thậm chí là đối đầu với sự thống trị quá mức của các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn của Mỹ.

Trong một động thái có lẽ gây chấn động nhất trong ngày, Pháp và Đức đã ủng hộ lời kêu gọi từ Brussels về việc đưa hai công ty điện toán đám mây lớn nhất, Amazon Web Services và Microsoft, vào phạm vi điều chỉnh của quy định chống độc quyền mang tính bước ngoặt. EU cũng công bố  các cuộc điều tra song song  đối với hai dịch vụ này, có thể là đòn giáng trực tiếp vào các ông lớn của Mỹ.

Vào một ngày mà một trong số nhiều sự cố ngừng hoạt động của đám mây gần đây - lần này là từ công ty Cloudflare của Mỹ - khiến nhiều trang web phổ biến, bao gồm ChatGPT và X, ngừng hoạt động, thì thời điểm này thật đáng chú ý.

Ngoài việc thúc đẩy Brussels khỏi sự thống trị của Mỹ trong lĩnh vực điện toán đám mây, Tổng thống Macron và Thủ tướng Merz đều bày tỏ hy vọng mạnh mẽ rằng nỗ lực diễn ra trong tuần này nhằm cắt giảm thủ tục hành chính trong bộ quy tắc kỹ thuật số của EU - bao gồm cả việc trì hoãn Đạo luật AI mang tính bước ngoặt của khối này - sẽ giúp châu Âu duy trì khả năng cạnh tranh.

Ông Macron phát biểu: “Nếu chúng ta để người Mỹ và người Trung Quốc giành được tất cả các vị trí quán quân, thì có một điều chắc chắn: chúng ta có thể có quy định tốt nhất trên thế giới, nhưng chúng ta sẽ không quản lý bất cứ thứ gì”.

Hội nghị thượng đỉnh này diễn ra cùng với nhiều hoạt động hợp tác kinh doanh - bao gồm mối quan hệ đối tác quan trọng giữa công ty AI hàng đầu của Pháp Mistral và công ty phần mềm SAP của Đức để xây dựng "hệ thống AI hoàn toàn có chủ quyền đầu tiên của Châu Âu".

Cả chính phủ Pháp và Đức đều hứa sẽ sử dụng những giải pháp mà quan hệ đối tác này tạo ra, thay vì các giải pháp từ các tập đoàn công nghệ khổng lồ của Mỹ.

Công việc phải làm

Bất chấp sự thể hiện mạnh mẽ của ông Macron và ông Merz, các lãnh đạo chủ chốt của khối này thừa nhận rằng họ vẫn cần phải giải quyết một số chi tiết.

Hai nước đã công bố một "nhóm làm việc" mới để định nghĩa chủ quyền kỹ thuật số có ý nghĩa gì trong các lĩnh vực như hợp đồng mua sắm công, khi Ủy ban châu Âu bắt đầu soạn thảo bản cập nhật luật có thể thúc đẩy sự chuyển dịch khỏi công nghệ do nước ngoài sở hữu.

Bộ trưởng Bộ Kỹ thuật số Áo Alexander Pröll phát biểu trong một cuộc phỏng vấn: "Chúng tôi cần một bộ tiêu chí thống nhất trong EU để xác định chủ quyền thực sự có nghĩa là gì", đồng thời nhắc lại những yêu cầu được nhiều nước EU đưa ra tại Brussels.

Áo đã dẫn đầu thành công nỗ lực để các nước thành viên tập hợp ủng hộ một tuyên bố bên lề kêu gọi tăng cường chủ quyền kỹ thuật số của châu Âu "một cách cởi mở" - một cụm từ vốn được sử dụng trong lịch sử để cho thấy bất kỳ động thái nào về độc lập sẽ không cô lập Mỹ

Bộ trưởng Bộ Kỹ thuật số Pháp Anne Le Hénanff cũng thừa nhận một số bất đồng dai dẳng với người đồng cấp Đức của bà tại Berlin, Bộ trưởng Bộ Kỹ thuật số Karsten Wildberger, rằng nhóm làm việc sẽ giải quyết - đặc biệt là vấn đề mua sắm công - mà bà xác định là điều mà ông Wildberger không "công khai ủng hộ, ít nhất là không ở cùng mức độ".

Sau đó, bà Hénanff nói với các phóng viên rằng sự thận trọng này xuất phát từ việc không có "mối quan hệ tương tự" với các đối tác quốc tế.

Trong khi đó, ông Wildberger cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng Đức rất muốn theo đuổi sự độc lập về công nghệ nhưng vẫn duy trì tinh thần "hữu nghị" với Mỹ .

Tuy nhiên, đối với nhiều người, thì diễn biến trên đã mang đến cái nhìn đầy hứa hẹn về tương lai kỹ thuật số của châu Âu. “Đây là thời điểm quyết định đối với châu Âu khi chúng ta quyết định trở thành người chơi, chứ không chỉ đứng xem trận đấu”, Gonçalo Matias, Bộ trưởng Cải cách Nhà nước Bồ Đào Nha, cho biết.

Bộ trưởng Kỹ thuật số Đan Mạch Caroline Stage Olsen nói thêm rằng, điều quan trọng là "chúng ta nói cùng một ngôn ngữ", đồng thời nhấn mạnh rằng sự thay đổi sẽ không mất quá nhiều thời gian.