Nam Trung bộ, Tây Nguyên tập trung chống hạn

Ngành nông nghiệp và các địa phương ráo riết triển khai nhiều biện pháp ứng phó với tình hình hạn hán đang diễn ra tại Tây Nguyên, đồng bằng duyên hải Nam Trung bộ và một số vùng khu vực phía Bắc.

Hạn hán tiếp tục lan rộng

Lúa “khát” nước, cà phê chết khô... Hạn hán đang xảy ra nghiêm trọng ở các tỉnh miền duyên hải Nam Trung bộ, Tây Nguyên và một số vùng ở khu vực phía Bắc, gây tác động tiêu cực đối với sản xuất nông nghiệp.

Thiếu nước cho đời sống và sản xuất

Ở Tây Nguyên, hạn hán khốc liệt đang diễn ra trên địa bàn các tỉnh, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của người dân, sản xuất nông nghiệp. Dù chưa phải là đỉnh điểm mùa khô hạn Tây Nguyên, nhưng Đắk Lắk đã có trên 17.500 ha cà phê bị thiếu nước tưới, giảm năng suất hoặc chết khô. Tại xã EaTul, có 300 ha cà phê bị hạn, khoảng 70% diện tích mất trắng. Dự báo từ nay đến giữa tháng 4/2013, diện tích cà phê có khả năng bị khô hạn, chết cháy, giảm năng suất và sản lượng còn có thể tăng lên hàng chục ngàn ha nữa.

Tại Chư Sê, Gia Lai, người dân phải bơm chuyền mới có nước tưới tiêu. Ảnh: CTV

Hạn hán cũng đang diễn ra căng thẳng tại Đắk Nông. Theo Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - NN&PTNT), đến đầu tháng 3/2013, toàn tỉnh có hơn 1.000 ha lúa, khoảng 9.300 ha cà phê, 145 ha màu và một số diện tích cây trồng khác bị thiếu nước tưới. Tại hồ 6B Đắk Ken, hồ Đắk Loou thuộc huyện Đắk Mil, nước đã khô kiệt đến tận đáy, không có nguồn nước bổ sung. Mùa khô còn khoảng 1 tháng rưỡi, ước tính có khoảng 1.500 ha lúa, 40.000 ha cà phê và nhiều diện tích các cây trồng khác bị khô hạn, một số diện tích có thể bị mất trắng.

Đến ngày 5/3, toàn tỉnh Gia Lai thiệt hại khoảng 58,3 tỷ đồng với 1.174 ha bị hạn hán. Trong đó có gần 800 ha lúa, 335 ha rau màu các loại và 45,7 ha ngô. Khả năng 248,25 ha lúa mất trắng.

Tổng hợp báo cáo của các huyện, thành phố Kon Tum cũng cho thấy, tính đến ngày 7/3/2013, toàn tỉnh Kon Tum có tổng diện tích cây trồng bị hạn là 1.008,5 ha, trong đó có 805,5 ha lúa và 102 ha cà phê. Khả năng hơn 500 ha diện tích trồng lúa mất trắng. Sở NN&PTNT tỉnh này ước thiệt hại do hạn khoảng 77 tỷ đồng. Dự kiến, hạn hán có thể gây thiệt hại thêm gần 2.000 ha.

Trong khi đó, tình trạng thiếu nước ở các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ đang gây nhiều khó khăn cho sản xuất. Ở Quảng Nam, từ nay đến cuối vụ đông xuân và đặc biệt trong vụ hè thu tới có khoảng 7.000 ha (trong đó có 5.000 ha lúa) thiếu nước tưới khả năng không gieo sạ được và 2.000 ha thuộc hạ lưu sông Vu Gia, Thu Bồn thường bị mặn xâm lấn.

Còn tại Quảng Ngãi, nếu không có mưa tiểu mãn thì vụ hè thu sẽ có khoảng 14.600 ha bị hạn. Khả năng thiếu nước sinh hoạt và chăn nuôi tại một số địa phương của tỉnh rất cao.

Đặc biệt, Bình Định là địa phương được dự báo hạn hán sẽ khốc liệt hơn các địa phương khác trong vùng. Theo Sở NN&PTNT Bình Định, tổng dung tích nước dự trữ của các hồ chứa hiện chỉ đạt 45% thiết kế, đạt 58% so với trung bình nhiều năm, hiện có 40/160 hồ chứa không còn nước tưới.

Cấp bách chống hạn

Cục Trồng trọt đã kiến nghị Bộ NN&PTNT báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ban, ngành có liên quan khẩn trương xem xét việc hỗ trợ các địa phương kinh phí mua xăng, dầu, điện phục vụ công tác chống hạn trước mắt.

Bên cạnh đó, cần xem xét việc hỗ trợ giống, vật tư nông nghiệp cho các tỉnh để triển khai sản xuất vụ hè thu ở duyên hải Nam Trung bộ trước 10/4/2013, Tây Nguyên trước 1/5/2013 hoặc cho các tỉnh cơ chế ứng trước kinh phí để triển khai sản xuất vụ hè thu và Trung ương sẽ hỗ trợ sau.

Cũng theo Cục Trồng trọt, Sở Nông nghiệp các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên cần mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sử dụng các giống lúa thuần ngắn ngày năng suất cao, chuyển đổi một số diện tích đất lúa không đảm bảo được nước sang các cây trồng sử dụng tiết kiệm nước như ngô, lạc, khoai lang, ớt...

Đồng thời, Cục cũng khuyến khích các địa phương cần thành lập ban chỉ đạo chống hạn để chỉ đạo, điều hành công tác chống hạn cho sản xuất. Từ đó, chỉ đạo việc sử dụng các biện pháp tưới tiết kiệm, vận động nông dân quản lý sử dụng nước hiệu quả; tăng cường áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong việc canh tác lúa tiết kiệm nước, sử dụng giống chịu hạn... Riêng các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ tập trung gieo sạ sớm vụ hè thu từ 5 - 10 ngày, những vùng chắc chắn không có nước cho sạ khô chờ nước trời hoặc bỏ không, không sản xuất bằng mọi giá.

Về lâu dài, Bộ xây dựng kế hoạch nâng cấp, tu bổ, nạo vét các hồ chứa, hệ thống kênh mương cấp 1 và hệ thống kênh mương nội đồng của các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây Nguyên.

Mạnh Minh - Đức Hiếu - Quang Huy