Trải qua gần 35 năm xây dựng và phát triển, Trường THCS&THPT Nguyễn Siêu (Hà Nội), ngôi trường tư thục đầu tiên của Việt Nam đã trở thành “lá cờ đầu” trong sự phát triển giáo dục của TP Hà Nội, trường Cambrige quốc tế, luôn kiên định mục tiêu lấy đạo đức làm gốc để dựng xây bầu trời tri thức, hội nhập cho học sinh.

Trong những ngày cả nước hướng hướng về kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, tôi có dịp ngồi với Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy, Hiệu trưởng nhà trường khi chị đang tất bật với chương trình mang tên “Dưới bóng cờ Tổ quốc” dành cho học sinh, giáo viên, nhằm ôn lại truyền thống 80 năm Quốc khánh và 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục (nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo). 

Với Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy, đây như một giờ học lịch sử thông qua âm nhạc. Những ca khúc cách mạng được thể hiện với những ca sĩ nổi tiếng như: NSND Thu Huyền, Lê Anh Dũng, Tùng Dương… đã thực sự chạm đến trái tim của mỗi học sinh, giáo viên. Cứ thế, niềm tự hào, trân trọng lịch sử của dân tộc đã đến với học sinh hiệu quả, sinh động nhất, nhưng cũng không kém phần công phu, tâm huyết của người đứng đầu Nhà trường. 

Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy cho biết: “Mỗi một chương trình trải nghiệm được Nhà trường tổ chức không chỉ dừng lại ở việc bắt nhịp tính thời đại, mà điều tiên quyết phải đáp ứng được chiều sâu về văn hóa, bản sắc dân tộc”. Quả vậy, giờ học lịch sử, âm nhạc trong chương trình “Dưới bóng cờ Tổ quốc” đã khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước của mỗi cô cậu học trò nhỏ, khi những ca khúc cách mạng hào hùng được vang lên giữa nền cờ đỏ sao vàng giữa những ngày tháng 8 lịch sử của đất nước. 

Khi tiếng hát của ca sĩ Tùng Dương vừa cất lên “Cha ông ta ngày xưa ngã xuống, để cho đời ta ngày sau đổi lấy hòa bình…”, cùng lúc dưới sân trường, hàng nghìn học sinh đồng thanh hát cùng. Hôm ấy, dưới mái trường Nguyễn Siêu, có mái đầu tóc bạc trắng như sương, trong màu xanh áo lính của Nhà giáo Nhân dân (NGND), cựu chiến binh Nguyễn Trọng Vĩnh, có lời dẫn của người con gái tiếp nối sự nghiệp trồng người của ông và những làn sóng cờ hoa rực rỡ cuốn theo lời bài hát “Viết tiếp câu chuyện hòa bình”, tôi nhận ra niềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước đã và đang được vun đắp cho mỗi học sinh nơi đây. Nhà giáo Minh Thúy xúc động: “Tôi rất mãn nguyện”. 

Nhiều người quan tâm đến ngành Giáo dục và Đào tạo của Thủ đô Hà Nội hiện nay đều biết, không ít học sinh của Trường THCS&THPT Nguyễn Siêu đã được ghi danh trên bảng vàng học sinh giỏi toàn diện, có khả năng ngoại ngữ giỏi bậc nhất, nhì của Thủ đô… Chặng đường đó là một hành trình không ngừng đổi mới và kiên trì với mục tiêu hội nhập của nhà trường.

Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy cho biết: “Tháng 7/2025, thời khắc chuyển mình của dân tộc là thời điểm trường Nguyễn Siêu với khát vọng vươn mình ra biển lớn, từ một ngôi trường tư thục của Hà Nội trở thành Hệ sinh thái giáo dục quốc tế Nguyễn Siêu. Nhìn lại hành trình đã đi qua, từ khi ra đời đến nay, trường Nguyễn Siêu đều song hành cùng sự phát triển của đất nước dưới sự dẫn dắt, định hướng của Đảng, Nhà nước thông qua các Nghị quyết giáo dục xuyên suốt”. 

Từ năm 1986 -1991, giai đoạn 5 năm đầu của thời kì mở cửa, với sự ra đời của kinh tế tư nhân, trong đó có giáo dục tư nhân, Trường Nguyễn Siêu là 1 trong 3 trường phổ thông tư thục mang tên danh nhân đất Việt đầu tiên của đất nước (Đinh Tiên Hoàng, Lương Thế Vinh, Nguyễn Siêu). Ở thời điểm đó cũng là trường liên cấp đầu tiên đủ 3 cấp học: Tiểu học, THCS và THPT. Ngay giai đoạn khởi nghiệp này, nhà sáng lập trường đã xây dựng mô hình trường tư thục có nhiều cấp học liên thông toàn phần, coi trọng giáo dục toàn diện, hợp tác quốc tế và tổ chức học 2 buổi/ngày cho toàn 3 cấp học, có dịch vụ xe ô tô đưa đón ngay từ ngày đầu mở trường... 

Từ năm 1992 - 2002: Trường Nguyễn Siêu cũng trở thành trường tư đầu tiên của cả nước đạt chuẩn quốc gia; từ năm 2003 – 2013, trường tập trung phát triển Tiếng Anh với mô hình giáo dục trình độ chất lượng cao theo Chương trình 07 của Thành uỷ Hà Nội, thời điểm cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là Bí thư Thành uỷ; từ năm 2014 – 2024, thực hiện Nghị quyết 29 về hội nhập quốc tế, trở thành trường mang tên danh nhân văn hoá Việt, trường của người Việt, học sinh Việt, giáo viên Việt học tập và giảng dạy Song ngữ (tiếng Anh và tiếng Việt) theo chương trình Cambridge, đạt hai bằng tốt nghiệp Việt Nam và tú tài A Levels, tự hào sánh tên tuổi mình cùng 9.000 trường trên hệ thống quốc tế; tháng 9/2023, 1 trong 5 trường mầm non Cambridge đầu tiên của Việt Nam ra đời, nuôi dưỡng trẻ 3 tuổi học song ngữ để sẵn sàng cho thế hệ công dân Việt kiến tạo tương lai bằng trí tuệ Việt ngôn ngữ toàn cầu...

Từ năm 2024 – 2025, năm học chuyển mình, đạt kiểm định "High Performance Learning" (Trường học siêu hiệu quả) đã nâng vị thế giáo dục Nguyễn Siêu lên tầm quốc tế, cùng kết quả học sinh ghi danh mình vào các trường Đại học QS ranking top 5,10, tên tuổi ngôi trường tư thục lâu đời nhất Việt Nam (hơn 30 năm tuổi), sánh ngang cùng ngôi trường công lập và tư thục lâu đời của nước Anh (100 - 400 năm tuổi), làm nên một "khát vọng" vươn mình ra biển lớn.

“Và từ tháng 7/2025, hoà cùng nhịp đập "sắp xếp lại giang sơn", trường Nguyễn Siêu sẽ đi vững chắc trên nền tảng lịch sử của người sáng lập, NGND Nguyễn Trọng Vĩnh và Dương Thị Thịnh, tôi cùng các cộng sự trẻ sẽ tiến bước vào kỷ nguyên của dân tộc cùng 5 nghị quyết trụ cột đất nước. Nghị quyết 68-NQ/TW, phát triển trường Nguyễn Siêu thành Hệ sinh thái giáo dục quốc tế Nguyễn Siêu (Nguyễn Siêu International Eduction Ecosystem); Nghị quyết 57-NQ/TW chuyển đổi số, xây dựng mô hình "hybrid school"; Nghị quyết 59-NQ/TW đạt "world class" school, trở thành ngôi trường mang tên Việt của người Việt "đẳng cấp thế giới"; Nghị quyết 66-NQ/TW tái cấu trúc và xây dựng hệ thống pháp chế để quản trị mục tiêu; Nghị quyết 71-NQ/TW đột phá phát triển giáo dục và đào tạo...”, Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy khẳng định.

Những ai từng biết Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy sẽ không ngạc nhiên bởi “thuyền trưởng” của ngôi trường này vốn là cô giáo dạy Ngữ văn và được dìu dắt, rèn dũa bởi một gia đình giàu truyền thống hiếu học. Đó là, NGND Nguyễn Trọng Vĩnh, người đã đi qua hai cuộc chiến tranh của đất nước, giữ trọn đạo làm thầy và luôn tìm cho giáo dục hướng đi hội nhập bền vững và Nhà giáo chuyên văn Dương Thị Tịnh.

Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy chia sẻ: “Ngay từ khi mở trường, một trong những điều NGND Nguyễn Trọng Vĩnh luôn tâm niệm, trở thành sợi chỉ đỏ trong suốt 30 năm qua, là coi trọng đạo học của Nhà giáo Chu Văn An “Tiên học lễ, hậu học văn” và đạo học của thầy Nguyễn Văn Siêu. Lấy giáo dục đạo đức làm nền tảng mới có bầu trời kiến thức cao rộng. Như vậy, coi giáo dục toàn diện là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong hành trình của ngôi trường tư thục”. 

Để xây dựng thế hệ kế cận, NGND Nguyễn Trọng Vĩnh đã đào tạo một thế hệ kế cận từ sớm, từ xa. Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy đã tốt nghiệp khoa Văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trở thành giáo viên dạy Văn, làm giáo vụ, Phó Hiệu trưởng và đến nay là Hiệu trưởng Nhà trường. Để đi đến con đường quản lý đó, NGND Nguyễn Trọng Vĩnh đặt ra yêu cầu với thế hệ kế cận, phải đạt được đầy đủ những bằng cấp về nghiệp vụ, chứng chỉ quản lý điều hành, tinh thông ngoại ngữ mới trao nguyền. Đặc biệt, yêu cầu tiên quyết là nhà giáo, cán bộ quản lý của trường phải giỏi ngoại ngữ... 

“Có những giai đoạn, tôi phải dừng làm việc để học ngoại ngữ. Bố tôi yêu cầu sang nước ngoài học tập để có thời gian tập trung cao nhất. Làm sao để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai. Trong thời kỳ hội nhập, trở thành trường quốc tế, vẫn phụ thuộc vào người phiên dịch là không đúng. Ông yêu cầu người quản lý nhà trường phải tự tin quản lý giáo viên nước ngoài, tham gia được các diễn đàn quốc tế. Từ một cô giáo dạy văn, chuyển mình đi học ngoại ngữ, không tránh được khó khăn, nhưng nhận hiểu rõ vai trò của mình, tôi đã chinh phục nhiều giới hạn của bản thân…”, Nhà giáo Minh Thúy trải lòng.

Nhà sáng lập, NGND Nguyễn Trọng Vĩnh đã có một hành trình đầy tâm huyết khi Nguyễn Siêu là 1 trong 3 trường tư thục đầu tiên tại Việt Nam ra đời vào năm 1991, trong bối cảnh đất nước vừa mở cửa sau thời kỳ bao cấp. Tiếp nối tầm nhìn của NGND Nguyễn Trọng Vĩnh, quyết định chọn việc thực hiện chương trình quốc tế Cambridge vào năm 2012 là một bước đi táo bạo, bắt nguồn từ chuyến học tập của Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy tại New Zealand, đất nước có nền giáo dục toàn diện và có tính nhân văn thuộc top đầu thế giới. 

“Tôi nhận ra giáo dục Việt Nam cần bổ sung kỹ năng thực hành, tư duy và Cambridge là chìa khóa. Với kim chỉ nam ‘phải có ngoại ngữ’, tôi đã xây dựng con đường riêng phát triển vượt giới hạn. Kiên trì với định hướng ấy, năm 2014, Nguyễn Siêu bắt đầu với hành trình: ‘Đặt niềm tin ở Nguyễn Siêu, đồng hành hướng tới tương lai!’, vững tin với chương trình đến từ Đại học Cambridge hàng đầu thế giới và giáo dục Anh quốc là nền giáo dục tiên tiến, với lịch sử học thuật lâu đời”, nhà giáo Minh Thúy bày tỏ.

Tất nhiên, khởi đầu thử thách liên tục đã xuất hiện từ cha mẹ học sinh và xã hội. Những thiếu thốn về cơ sở vật chất và chương trình bắt buộc Nguyễn Siêu phải hoàn thiện. Hàng tỷ đồng được đầu tư xây dựng chương trình, phòng thí nghiệm thực hành… dù khởi đầu thiếu thốn bộn bề. Khoá học sinh A Level đầu tiên môn Global Perspectives khởi đầu với chỉ 3 học sinh, cha mẹ học sinh còn nhiều lo lắng, Nhà giáo Minh Thúy để chính con mình tham gia thử nghiệm cùng lứa học sinh đầu tiên… 

Lứa học sinh năm 2002 đã để lại nhiều cảm xúc với mỗi giáo viên Nguyễn Siêu. Từ 47 em theo học chương trình Cambrige đến khi tốt nghiệp chỉ còn 16 em, nhưng tất cả đều thành công, nhận học bổng từ các trường trong top 5-50 đại học danh giá nhất thế giới. Theo Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy, tiếp cận quốc tế, nhưng người Việt phải làm chủ chương trình. Nhà trường đưa chương trình quốc tế vào, nhưng không có nghĩa là Việt hóa các chương trình đó, tích cực tiếp thu, phát huy những “hồn cốt”, kỹ năng, cập nhật thông tin của thế giới dựa trên nền tảng học thuật của Việt Nam. Vì vậy, chương trình tích hợp giữa chương trình quốc tế World Cambrige và Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã thành công tại Nguyễn Siêu…

Nhớ lại, giai đoạn đầu Cambridge đầy gian khó, nhiều người còn nhầm lẫn giữa Cambridge English và Cambridge International. Học sinh bị quá tải vì mâu thuẫn giữa chương trình Việt Nam 2006 còn nặng về kiến thức, trong khi chương trình Cambridge phát triển tư duy và kỹ năng. Giáo viên Việt Nam và nước ngoài xung đột về phương pháp giảng dạy và văn hóa. Giáo viên nước ngoài đến từ 13 quốc gia, việc hòa hợp văn hóa với nhau và văn hoá Việt, phương pháp tiếp cận trong dạy học khác nhau… là những thách thức lớn.

Giải pháp cho vấn đề này là phải xây dựng được bộ giá trị cốt lõi của nhà trường để tất cả các giáo viên Việt Nam hay nước ngoài đều phải hướng tới và coi đó là mục tiêu chung. Trường Nguyễn Siêu đã xây dựng chương trình tích hợp, lấy những môn học bất biến như Toán, Khoa học thành môn học trọng tâm, bổ sung các môn không có trong chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam như Tâm lý học, Khoa học máy tính, Kinh tế, Kinh doanh, Media, Quan điểm toàn cầu… Các môn của chương trình Việt Nam như Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân luôn được coi trọng để giáo dục truyền thống, tinh thần dân tộc và lòng yêu nước tự hào bản sắc văn hoá Việt.

Nhà giáo Nguyễn Thị Minh Thúy cho biết, việc xây dựng chương trình tích hợp của nhà trường cùng thời điểm với những đổi mới của chương trình giáo dục Việt Nam đã tạo nên một chương trình song song, dẫn đầu trong giáo dục Việt Nam, đáp ứng kỳ vọng về cả hai kỳ thi tốt nghiệp THPT Việt Nam và A Level của cha mẹ học sinh. Những bước đi như vậy đã cụ thể hóa yêu cầu của nhà sáng lập, NGND Nguyễn Trọng Vĩnh: “Trường Nguyễn Siêu là một trong những trường tư thục đầu tiên tại Hà Nội triển khai chương trình song ngữ và tích hợp quốc tế. Ngoài tiếng Anh, các em còn được rèn luyện tư duy, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng sống... những yếu tố cốt lõi của một công dân toàn cầu”.

Hiện tại, Trường Nguyễn Siêu đã có một thế hệ kế cận đủ năng lực để tiếp nối ngọn đuốc truyền thống của những người đi trước. Hôm nay, những người đã làm việc cho Nhà trường từ những ngày đầu thành lập, cống hiến cả thanh xuân, nay đã ở những vị trí cốt cán. Những lứa học sinh du học trở về đều mong muốn mang hơi thở của thời đại, sức thanh xuân để cống hiến vì sự phát triển của Nhà trường.  

Nhà giáo Minh Thúy tâm sự: “Có cơ hội được thăm và học hỏi những nền giáo dục như Mỹ, Anh hay New Zealand, điều tôi thấy thú vị là có những ngôi trường tư có tuổi đời hàng trăm năm tuổi. Có nhiều trường có tuổi đời lên tới 400 - 500 năm. Câu hỏi đặt ra với tôi rằng, vì sao họ có thể gìn giữ được ngôi trường tư với niềm tự hào như vậy?. Có lẽ, lịch sử đối với những trường tư ở Việt Nam như: Nguyễn Siêu, Đinh Tiên Hoàng, Lương Thế Vinh… cũng có một khát vọng vượt bậc… Sứ mệnh của chúng tôi hôm nay như người dẫn lối cho tương lai. Tương lai của một kỷ nguyên hội nhập và phát triển”.

NGND Nguyễn Trọng Vĩnh mong rằng, trong 10 - 20 năm tới, Việt Nam sẽ có một thế hệ học sinh không chỉ giỏi chuyên môn, mà còn vững ngoại ngữ, đủ bản lĩnh hội nhập, nhưng vẫn không quên cội nguồn dân tộc. Đó cũng là lý do vì sao Nguyễn Siêu luôn song hành giữa hiện đại và truyền thống: “Vừa dạy học sinh tri thức toàn cầu, vừa nuôi dưỡng tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc”. 

Lấy đạo đức làm nền tảng mới có bầu trời tri thức rộng mở, hội nhập nhưng vẫn luôn đậm đà bản sắc. Đó chính là “kim chỉ nam” của những nhà giáo Nguyễn Siêu. Nhìn những làn sóng rực rỡ cờ đỏ sao vàng theo từng nhịp của những bản hùng ca ca ngợi tình yêu quê hương đất nước, sự tri ân của thế hệ hôm nay với quá khứ và lời hứa xây đắp tương lai tươi đẹp, tôi mới thấm thía, khơi dậy tình yêu Tổ quốc là cả một hành trình. 

Nguyễn Siêu hôm nay đã góp một câu chuyện tự hào về giáo dục, trong khát vọng dựng xây của người con cách mạng kiên trung, sự dấn thân của thế hệ hôm nay để ước mong Giáo dục Việt Nam sánh vai với các cường quốc năm châu của Bác mỗi ngày một gần hơn...

Video tổng hợp những bức tranh đạt giải thưởng:

Bài và ảnh: Lê Vân
Video: Lê Phú
Trình bày: Hà Nguyễn

01/09/2025 11:06