Lao động người nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Ảnh: BHXH
Ông Đinh Duy Hùng, Phó Trưởng Ban Thu, BHXH VN cho biết: “Sau 3 tháng kể từ khi Nghị định số 143/2018/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, tổng số đơn vị tham gia BHXH cho người nước ngoài trên toàn quốc là 8.730 đơn vị, với số lao động là 51.524 người”.
Theo ước tính của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, hiện cả nước có khoảng hơn 80.000 người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, trong đó đa số được cấp giấy phép lao động (chiếm trên 90% tổng số lao động nước ngoài thuộc diện cấp giấy phép lao động). Như vậy, chỉ sau hơn 3 tháng triển khai Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, đã có trên 64% lao động thuộc đối tượng này tham gia BHXH bắt buộc. Đó là kết quả khá khả quan đối với việc triển khai một chính sách mới.
Thời gian tới, thực hiện Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, BHXH Việt Nam tiếp tục chỉ đạo BHXH các địa phương tích cực phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước về lao động để nằm bắt số lượng đối tượng người lao động nước ngoài thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và hướng dẫn các doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài thực hiện.
“Chính sách BHXH đối với lao động di cư đã và đang được nhiều nước trên thế giới thực hiện. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng như hiện nay, việc Việt Nam bắt đầu thực hiện chính sách BHXH bắt buộc đối với NLĐ là công dân nước ngoài là cần thiết nhằm đảm bảo quyền lợi cho NLĐ, góp phần tạo ra sự bình đẳng giữa lao động trong nước với lao động nước ngoài, tạo tâm lý yên tâm làm việc cho NLĐ. Đây là một yếu tố tích cực tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thu hút lao động chất lượng cao đến Việt Nam”, ông Đinh Duy Hùng cho biết.
Bên cạnh đó, quá trình triển khai BHXH với lao động người nước ngoài cũng đang phát sinh một số vướng mắc. “Khó khăn trước hết là rào cản về ngôn ngữ. Người lao động (NLĐ) là công dân nước ngoài đến Việt Nam làm việc từ rất nhiều quốc gia với nhiều ngôn ngữ khác nhau, trên hồ sơ, giấy tờ tùy thân chỉ có chữ viết nước ngoài dẫn đến khó khăn trong giao dịch BHXH”, ông Đinh Duy Hùng thông tin.
Tiếp đó là khả năng đóng trùng BHXH. Lao động nước ngoài sang Việt Nam làm việc có thể đã tham gia BHXH tại nước sở tại và ngược lại. Do đó, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đàm phán, ký kết các hiệp định song phương về BHXH để tránh tình trạng đóng trùng BHXH.
Theo quy định tại Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, từ ngày 1/12/2018, NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Đây là lần đầu tiên pháp luật của Việt Nam có quy định về thực hiện BHXH bắt buộc đối với công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Việc đóng BHXH bắt buộc đối với đối tượng này được thực hiện theo lộ trình đóng vào từng quỹ thành phần, cụ thể như sau:
- Từ ngày 1/12/2018 đến ngày 31/12/2021, hàng tháng người sử dụng lao động đóng toàn bộ bằng 3,5% tiền lương tháng đóng BHXH vào quỹ ốm đau, thai sản và quỹ bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp (TNLĐ-BNN);
- Từ ngày 1/1/2022 trở đi, đóng bằng 25,5% tiền lương tháng đóng BHXH vào các quỹ ốm đau, thai sản, quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN, quỹ hưu trí và tử tuất; trong đó, người sử dụng lao động đóng bằng 17,5%, NLĐ đóng bằng 8%.