Những lò dạy “kiểu” này đã có từ khá lâu, mới đầu chỉ có một hai lò, và chỉ tuyển toàn học sinh giỏi. Các em HS muốn vào lò phải qua “sát hạch” mấy kỳ thi để “đào tạo nhân tài” chuẩn bị cho những kỳ thi tốt nghiệp và ĐH sắp tới. Đa số HS đều là HS giỏi và khá, cũng đồng nghĩa các em HS này không khác gì những “hạt gạo trên sàng”, khi thi vào ĐH hoặc CĐ, trung bình năm nào cũng đậu từ 90% trở lên, nên càng tôn vinh danh tiếng cho các lò dạy này. Thời gian đầu chỉ một số rất ít phụ huynh quan tâm, nhưng khoảng từ 5 đến 7 năm trở lại đây, “phong trào” học thêm bùng phát, các lò mở ra nhiều, “cạnh tranh” nhau nên HS không cần phải thi cử, chỉ cần ghi danh là vào học.
Những “lò dạy” có tiếng luôn thu hút đông học sinh theo học. Ảnh: Lê Phú |
Những ngày gần cuối của mùa hè, ai cũng muốn gửi con vào các lò này để học thêm, vì cha mẹ phải lo kiếm sống không có thời gian chăm sóc và cũng không có trình độ để dạy học cho con cái. Ngoài tiền học chính khóa ở trường, học phí mỗi em học trong lò giao động tùy theo từng lò: lớp 10 từ 10 triệu đồng đến 11 triệu đồng, lớp 11 từ 11 triệu đồngđến 12 triệu đồng, lớp 12 từ 13 triệu đồng đến 14 triệu đồng trong thời gian 10 tháng, và phải hoàn thành “nghĩa vụ” xong xuôi mới được “gia nhập” đại gia đình của lò, đó là chưa kể tiền ăn uống và sinh hoạt phí. Có những gia đình nghèo hoặc chỉ đủ ăn, mùa hè là mùa “giáp hạt”, chưa đến mùa thu hoạch phải bán “bắp, lúa non”, hoặc mượn “nợ nóng nợ nguội” để đóng học phí cho con, làm giàu cho những người cho vay nặng lãi.
Nắm bắt được tâm tư của các bậc phụ huynh, nên các lò dạy học bỗng dưng mọc lên như “nấm”. Mà hầu hết “chủ lò” là các thầy cô giáo và người thân. Nào là lò của vợ, lò của chồng, lò em chồng, lò em vợ… một ngành nghề “siêu lợi nhuận” nên cả “đại gia đình” cùng “kinh doanh chất xám” bằng cách mở lò dạy thêm, và việc cho con vào học lò cũng trở thành “mốt thời thượng” của các bậc phụ huynh hiện nay.
Nguy cơ áp lực
“Học lò” cũng có nhiều tác dụng và lắm cái hay: giúp các em biết thêm nhiều bạn mới ngoài lớp, ngoài trường, giúp các em có cơ hội trao đổi, hỏi han những anh chị lớp trên, nhiều ý kiến cho rằng thầy cô dạy ở lò dường như tận tình, trách nhiệm với học sinh hơn là dạy trên lớp. “Học lò” ít nhiều cũng mang lại cảm giác an tâm. Việc cho con vào các lò để học cũng là một điều rất tốt để con có chất lượng giáo dục tốt hơn, là một cách làm chắc chắn có hiệu quả và yên tâm khi đã có người thay thế mình quản lý con cái. Tuy nhiên, cả phụ huynh cũng như HS không nên quá phụ thuộc vào lò quá nhiều, Nếu có được phương pháp học tập khoa học, hệ thống hóa kiến thức theo bản đồ tư duy cộng với chế độ ăn - ngủ - nghỉ hợp lý, chắc chắn các em sẽ có được kiến thức, phong độ, tinh thần sẵn sàng cao nhất để bước vào những kỳ thi quan trọng sắp tới. Ngoài giờ học chính khóa ở trường, trừ giờ ăn giờ ngủ các em hầu như kín lịch không còn giờ nào trống, học quá nhiều không có thời gian thư giãn nên nhiều em bị streess.
“Học lò” là một nhu cầu chính đáng trong học đường. Tuy nhiên, trong việc học cũng đừng nhồi nhét con trẻ quá mức mà hãy để con người của trẻ phát triển một cách bình thường theo tự nhiên, dù sao tự chủ động, vận dụng khả năng tự học vẫn có vai trò quan trọng, nhất là cần biết phân bố thời gian học tập, nghỉ ngơi hợp lí, dành một khoảng thời gian tự học nhất định, để chủ động trong quá trình học. Học nhiều là một điều tốt, nhưng phải luôn chú ý đến sức khỏe tránh tình trạng mệt mỏi, uể oải. Khi được hỏi về chuyện học lò, hầu hết các HS đều trả lời không muốn học, nhưng vì áp lực từ bố mẹ thúc giục, vì kết quả thi đại học sắp tới nên không có lựa chọn nào khác. Một số HS còn bức xúc và phản ảnh tình trạng “oái oăm” của học lò: nếu học “ở lớp” chính khóa giáo viên chủ nhiệm (cũng mở lò) mà HS lớp đó học “ở lò” khác thì coi như em đó “xui xẻo” và sẽ bị “đì” suốt cả năm học.
Học lò cũng có không ít điều nan giải,. Ở các lò luôn diễn ra tình trạng quá tải, người đông phòng ốc chật chội ồn ào, học sinh khó tập trung vào bài học, học thêm căng thẳng quá không còn đủ thời gian sức lực để học bài trên lớp và trở nên thụ động với mớ kiến thức khổng lồ, không biết mình mạnh yếu chỗ nào để tự điều chỉnh thời gian cho phù hợp với từng phần.
Các bậc phụ huynh cũng cần nhìn lại xem liệu thực tế con mình có thích học và phù hợp với môi trường đó hay không? Hãy nhớ rằng, trẻ học bằng đam mê sẽ là những bài học hiệu quả nhất, giúp trẻ tự tin và mang lại thành quả tốt nhất, hoàn toàn khác với việc học để chạy theo một cuộc đua nào đó, người nọ nhìn người kia mà chạy theo cái tiếng thơm mỗi khi cha mẹ khoe mình có con học ở lò này lò nọ, mà tạo áp lực buộc con phải chạy đua theo cuộc đua của chính mình.
Ngoài việc học ở trường lớp nếu muốn trở thành HS giỏi, không có cách nào khác và quan trọng hơn là tự học và ĐH cũng không phải là con đường duy nhất để thành công. Quan trọng hơn cả là chính bản thân các em biết khẳng định vị trí mình đang đứng, vạch ra những dự tính trong tương lai, xác định đúng đắn mục đích trong học tập để hoàn thành tốt nghĩa vụ học tập, rèn luyện nâng cao kỹ năng sống để vận dụng khi ra đời, đừng miệt mài giống như một “cỗ máy” trong học tập. Kiến thức thì bao la, chân trời tri thức luôn rộng mở, chỉ cần quyết tâm, cần cù học hỏi và có tinh thần phấn đấu ắt sẽ thành công.
Mỹ Nhân