Để có mặt bằng bàn giao cho các chủ đầu tư thi công các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam, tỉnh Phú Yên phải xây dựng 12 dự án để bố trí tái định cư cho 377 hộ có nhà bị ảnh hưởng. Vì nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thi công các khu tái định cư bị chậm trễ. Sau khi được tháo gỡ khó khăn, chính quyền các địa phương đang gấp rút xây dựng hoàn thành các khu tái định cư để người dân sớm ổn định cuộc sống.
Niềm vui ở nhà mới
Huyện Phú Hòa có 75 hộ dân phải di dời, tái định cư để phục vụ dự án thành phần Chí Thạnh - Vân Phong. Đến nay, địa phương đã hoàn thành cả hai khu tái định cư tại xã Hòa An và xã Hòa Trị với tổng diện tích 1,5 ha. Chính quyền địa phương đã lên phương án bố trí nơi ở cho 75 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án và đã giao đất cho 46 hộ dân đồng ý với phương án giao đất. Nhiều hộ gia đình đã xây nhà ở, ổn định cuộc sống.
Tại khu tái định cư xã Hòa An có 11 căn nhà vừa được xây dựng xong; một số ngôi nhà vẫn đang tiếp tục các bước hoàn thiện tường rào, khung sắt bảo vệ. Hầu hết các ngôi nhà ở đây đều được xây dựng với kết cấu kiên cố, khang trang.
Vui mừng khi về sinh sống ở ngôi nhà mới, bà Phạm Đình Thuận cho biết: trước đây, gia đình tôi sinh sống trên mảnh đất gần 1.000 m2 thuộc thôn Phú Ân, xã Hòa An. Khi nhà ở nằm trong diện phải di dời tái định cư để thi công dự án cao tốc Bắc - Nam, gia đình đã sớm bàn giao mặt bằng và được bồi thường, hỗ trợ mua đất tại khu tái định cư Hòa An. Sau vài tháng xây dựng, cả gia đình dọn về nhà mới, tuy có vất vả nhưng ai nấy đều rất phấn khởi.
Đang gấp rút hoàn thiện những phần việc cuối cùng khi xây dựng căn nhà mới tại khu tái định cư xã thôn Phụng Tường, xã Hòa Trị, ông Cao Tấn Sỹ (68 tuổi) phấn khởi nói: "Diện tích đất nhà tôi phải thu hồi một nửa để thực hiện dự án nên nà nước hỗ trợ cho mua một lô đất ở khu tái định cư. Sau khi được nhận tiền đền bù, gia đình dùng toàn bộ tiền tiết kiệm được vừa sửa lại căn nhà cũ, vừa xây dựng căn nhà mới ở khu tái định cư. Đến tuổi này cuộc sống của vợ chồng tôi đã được ổn định. Tết năm nay cả gia đình sẽ được về ở nhà mới…".
Nhằm tạo điều kiện cho người dân được sớm được giao đất xây dựng, ổn định cuộc sống, UBND huyện Phú Hòa đã đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu tái định cư. Địa phương cũng nghiên cứu nhiều giải pháp nhằm sớm giao đất cho người dân xây dựng nhà ở, ổn định cuộc sống.
Theo ông Lê Quốc Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Phú Hòa, tất cả các thủ tục liên quan đến việc giao đất tái định cư đều được địa phương ưu tiên giải quyết để người dân xây dựng nhà ở, sớm ổn định cuộc sống. Huyện Phú Hòa còn 06 hộ chưa đồng ý bàn giao mặt bằng với lý do yêu cầu cấp thêm đất tái định cư. Tuy nhiên, sau khi xem xét các quy định của pháp luật những trường hợp này không đủ điều kiện cấp thêm đất. Địa phương sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động để người dân sớm thực hiện viện giải phóng mặt bằng và tái định cư.
Đồng bộ các giải pháp tái định cư
Tính đến tháng 12/2023, tỉnh Phú Yên đã bàn giao mặt bằng cho dự án cao tốc Bắc - Nam đạt trên 97%. Diện tích mặt bằng còn lại 2,38/90,12 km chưa bàn giao (chiếm 2,64%) vì ảnh hưởng đến 248 hộ liên quan trực tiếp đến đất ở phải bố trí tái định cư.
Nguyên nhân chậm xây dựng các khu tái định cư được xác định là do khó khăn về trình tự thủ tục khai thác vật liệu đất đắp trong thời gian kéo dài. Thị xã Sông Cầu được giải quyết nguồn vật liệu từ cuối tháng 6/2023. Huyện Tuy An mới được cấp có thẩm quyền cấp phép sử dụng nguồn đất dôi dư từ công tác đào nền đường của dự án thành phần đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh.
Sau khi được tháo gỡ những khó khăn về nguồn vật liệu xây dựng, các địa phương đang gấp rút tổ chức thi công 08/12 khu tái định cư còn lại (thị xã Sông Cầu: 5 khu, huyện Tuy An: 3 khu). Hiện nay khối lượng thi công, san lấp mặt bằng các khu này đạt từ 90 - 100%.
Ông Phan Trần Vạn Huy, Chủ tịch UBND thị xã Sông Cầu cho biết, các khu tái định cư có quy mô lớn tại xã Xuân Lộc (gồm Xuân Lộc 2 và Xuân Lộc 3) được triển khi thi công đồng bộ từ san lấp mặt bằng, hệ thống cống và hạ tầng lưới điện. Trong tháng 12/2023 các khu tái định cư trên địa bàn thị xã Sông Cầu sẽ cơ bản hoàn thành. Người dân nếu có nhu cầu xây dựng nhà ở sớm tại khu tái định cư sẽ được UBND thị xã giao mốc và cấp đất. Thời gian tiến hành các thủ tục được thực hiện nhanh gọn trong khoảng 1 tuần làm việc.
Cùng với việc gấp rút thi công các khu tái định cư, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Phú Yên (cơ quan thường trực thực hiện giải phóng mặt bằng dự án cao tốc Bắc - Nam) yêu cầu các địa phương có sự án đi qua tích tực phê duyệt phương án giải phóng mặt bằng các đoạn còn lại đồng bộ với việc cấp đất tái định cư cho các hộ dân; thực hiện phương án tạm cư khi chưa giao đất tái định cư để bàn giao mặt bằng thi công cho chủ đầu tư; thực hiện các giải pháp giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 đảm bảo theo quy định.