Cần số hóa quản lý phương tiện vận tải để kéo giảm tai nạn giao thông

Theo Thiếu tướng Đỗ Thanh Bình, thời gian qua, tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến xe kinh doanh vận tải diễn biến phức tạp. Thống kê cho thấy, số lượng xe tải và xe khách chỉ chiếm 2,49% tổng số phương tiện trên đường bộ nhưng lại liên quan đến 37,1% số vụ và 40,27% số người chết vì TNGT.

"Cứ ba vụ tai nạn thì có một vụ liên quan đến xe tải, rơ-moóc, sơ-mi rơ-moóc hoặc xe khách", Thiếu tướng Đỗ Thanh Bình dẫn chứng. Trong 7 tháng đầu năm 2025, toàn quốc đã xảy ra 4.000 vụ TNGT liên quan đến xe tải và xe khách, làm chết 2.466 người và 2.106 nạn nhân. Gần đây nhất, tại Hà Tĩnh xảy ra vụ tai nạn xe khách thương tâm khiến 10 người tử vong.

"Với những con số nêu trên, chúng ta cần nhìn nhận từ quản lý Nhà nước, trách nhiệm của các bộ, ngành và nhìn từ những quy định hiện nay về hạ tầng, phương tiện và người lái xem có vấn đề gì", lãnh đạo Cục CSGT nhấn mạnh.

Do đó việc tổ chức hội nghị này là thực sự cần thiết, sát với thực tế. Thông qua hội nghị, Cục CSGT muốn lắng nghe những tâm tư nguyện vọng, khó khăn vướng mắc cũng như đề xuất của đại diện các doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường bộ. Mục đích nâng cao chất lượng dịch vụ, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, đảm bảo sự công bằng trong hoạt động kinh doanh trên cơ sở tuân thủ trật tự, an toàn giao thông.

Những vấn đề đặt ra được các đơn vị đề cập như: Doanh nghiệp quản lý người lái thế nào để giao xe cho tài xế tham gia giao thông an toàn; cấp phù hiệu xe để quản lý sao cho chặt chẽ; vấn đề lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi hình người lái…

Tại hội nghị, đại diện hàng loạt doanh nghiệp vận tải đã nêu ra nhiều khó khăn, bất cập trong công tác quản lý phương tiện, người lái và hoạt động vận tải. Ông Nguyễn Công Hùng, Giám đốc Mai Linh Hà Nội, chỉ ra một thực trạng đáng lo ngại: "Hiện nay, không chỉ doanh nghiệp mà cả cá nhân cũng có thể hoạt động vận tải. Những cá nhân này thường sở hữu 1–2 xe, nhưng lại thiếu sự kiểm soát từ cơ quan chức năng, dẫn đến lỗ hổng lớn về an toàn".

Ông Hùng đề xuất cần sớm định danh điện tử phù hiệu xe, đồng bộ dữ liệu phương tiện như cách đang làm với biển số. Đồng thời, cấm tuyệt đối các phương tiện không đủ điều kiện hoặc có phù hiệu hết hiệu lực tham gia giao thông.

Đại diện hãng xe Hải Vân cũng lên tiếng về tình trạng xe “chui”, xe hợp đồng trá hình, xe không tuyến cố định đón trả khách tràn lan. Dù đã có Nghị định 168/2024 xử phạt, nhưng theo vị này, mức xử phạt chưa đủ sức răn đe.

"Chúng tôi kiến nghị nâng mức phạt, thậm chí tạm giữ xe vi phạm. Đồng thời, cần tăng cường giám sát qua hệ thống camera trên quốc lộ, cao tốc, đặc biệt đối với xe giường nằm. Loại xe này cần cấp chứng chỉ riêng cho tài xế, có điều kiện rõ ràng khi được chạy đường dài hay đường đồi núi", đại diện này đề xuất.

Một vấn đề khác được nhiều đại biểu đồng tình là cần số hóa toàn diện trong công tác quản lý. Việc kết nối dữ liệu giữa cơ quan quản lý với các doanh nghiệp vận tải sẽ giúp phát hiện nhanh các vi phạm, truy xuất lịch sử hoạt động, đồng thời tăng tính minh bạch và công bằng trong kinh doanh.

Đại diện Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nêu kiến nghị về hạ tầng, trong đó có việc bố trí biển báo chưa hợp lý. "Nhiều biển báo đặt bên phải, khi xe container che mất thì tài xế phía sau không thể thấy. Nên chuyển sang đặt biển báo trên giá long môn như các nước phát triển để bảo đảm an toàn".

Liên quan tới phù hiệu xe, đại diện Hiệp hội cho rằng hiện nay đã có biển số màu vàng để phân biệt xe kinh doanh vận tải, nên không cần dán thêm phù hiệu. Vấn đề là cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các xe biển trắng hoạt động "chui" gây mất công bằng với các đơn vị làm ăn bài bản.

Cũng thông qua hội nghị, Cục CSGT đề xuất sẽ cùng doanh nghiệp quản lý phương tiện vận tải bằng hệ thống dữ liệu đã được số hóa. Bởi, nếu quản lý bằng công nghệ sẽ có được sự thông suốt giữa cơ quan quản lý Nhà nước và các đơn vị sở hữu phương tiện, người lái. Đây được coi là giải pháp then chốt để kéo giảm tai nạn giao thông và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải trong thời gian tới.