“Xây dựng Khu Di tích Lịch sử Đền Hùng trở thành Trung tâm Văn hóa - Lễ hội về với cội nguồn”

Rước kiệu vua Hùng trong ngày lễ.

Được biết, để chuẩn bị cho sự kiện này, UBND tỉnh Phú Thọ đã đầu tư một khoản kinh phí khá lớn. Cho đến thời điểm hiện nay, công tác chuẩn bị đã hoàn tất chưa, thưa bà?

- Có thể nói, đến giờ phút này mọi công việc hầu như đã hoàn tất. Hai ngôi đền trên núi Nghĩa Lĩnh là Đền Giếng và Đền Hạ do tỉnh Quảng Ninh và Hà Nội công đức đến nay đã gần như hoàn tất. Bên cạnh đó, các công trình cảnh quan xung quanh cũng được tôn tạo khang trang hơn, khu vực chúng tôi đang tập trung là hồ trước Đền Lạc Long Quân; khu vực trung tâm lễ hội với Trục hành lễ, nối sân lễ hội ra đường 32C tạo thành một Trục tâm linh, chúng tôi đang tập trung cao độ để hoàn thành. Việc tu bổ, tôn tạo di tích chắc chắn sẽ hoàn thành trước ngày giỗ Tổ để có thể đón khách.

Năm nay cơ sở vật chất tiếp tục được đầu tư khang trang hơn với tổng số kinh phí đầu tư trên 400 tỷ đồng.

Dự kiến sẽ có rất nhiều hoạt động diễn ra trong một không gian rộng. Vậy đâu sẽ là điểm nhấn của Lễ giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm nay?

- Lễ giỗ Tổ Hùng Vương- Lễ hội Đền Hùng 2011 bao gồm rất nhiều hoạt động, trải dài trong một không gian rộng, từ TP Việt Trì - trung tâm lễ hội, đến tận các huyện, thị xã và các xã vùng ven khu Di tích Đền Hùng. Điểm nhấn là Lễ dâng hương tưởng niệm các vua Hùng, Lễ giỗ Quốc Tổ Lạc Long Quân, Lễ dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ… Trong đó, nghi lễ quan trọng nhất của Lễ giỗ Tổ Hùng Vương ấn định vào 7 giờ sáng mùng 10/3 (âm lịch) tại Đền Thượng. Nét mới của Lễ hội năm nay là Khu Di tích Lịch sử Đền Hùng sẽ tiếp nhận 18 chiếc trống đồng và sẽ nổi trống đồng trước khi làm lễ. Tham dự các nghi thức cúng tế và dâng hương tưởng niệm các vua Hùng sẽ có các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo thành phố Hà Nội và các tỉnh Vĩnh Phúc, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Hòa Bình, Nam Định, Quảng Ngãi, Đồng Tháp cùng nhân dân các dân tộc tỉnh Phú Thọ

Có thể nói, phần tế lễ được cử hành rất trọng thể mang tính Quốc lễ sẽ diễn ra vào mùng 10. Lễ vật dâng cúng là “Lễ tam sinh" (1 lợn, 1 dê và 1 bò), bánh chưng, bánh dày và xôi nhiều màu, nhạc khí là trống đồng cổ. Sau khi một hồi trống đồng vang lên, các vị chức sắc vào tế lễ dưới sự điều khiển của chủ lễ. Tiếp theo đến các cụ bô lão của làng, xã sở tại quanh Đền Hùng vào tế lễ. Sau cùng là nhân dân và du khách hành hương vào tế lễ trong các đền thờ, tưởng niệm các vua Hùng.

Phần “hội” luôn được người dân và du khách thập phương chờ đợi nhất, năm nay sẽ diễn ra như thế nào?

- Phần “hội” năm nay có nhiều hoạt động đa dạng và đặc sắc. Các hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức với qui mô rộng khắp từ TP Việt Trì cho đến Trung tâm Lễ hội Đền Hùng và các vùng phụ cận gắn với Chương trình “Du lịch về cội nguồn” 3 tỉnh Phú Thọ- Lào Cai- Yên Bái. Tại Khu Di tích lịch sử Đền Hùng sẽ diễn ra các hoạt động: Hội trại văn hóa, biểu diễn nghệ thuật, trưng bày sản vật và văn hóa ẩm thực của các huyện, thành, thị trong tỉnh; trình diễn xướng văn hóa dân gian các dân tộc tỉnh Phú Thọ; biểu diễn nghệ thuật của các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trong và ngoài tỉnh; đánh trống đồng, múa sư tử, hát Xoan; chiếu phim màn ảnh rộng; Hội thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh dày; Lễ hội chè của các doanh nghiệp; Triển lãm các hiện vật cung tiến với chủ đề “Tình cảm của đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế với Đền Hùng”; Lễ nhập linh và trao tặng trống đồng của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam và Ban Quản lý Dự án “Trống đồng - âm vang Đất Tổ” cho khu Di tích Lịch sử Đền Hùng; Lễ phát động “Doanh nhân trồng cây tri ân Quốc Tổ Hùng Vương”; Tổ chức các hoạt động thể thao: Bóng chuyền nam, cờ tướng, vật dân tộc và bắn nỏ...

Trong những mùa lễ hội trước đây, dư luận hết sức bức xúc về việc các sản vật “thi đua” lập kỷ lục guinness Việt Nam. Tuy nhiên, cuối cùng người dân và du khách được chứng kiến chiếc bánh dày khổng lồ bị mốc, chai rượu khổng lồ mang tính quảng bá sản phẩm, bánh chưng “độn”… Năm nay, BTC sẽ có giải pháp gì nếu tiếp tục có các “kỷ lục”?

- Đúng là có một vài kỷ lục khiến dư luận không hài lòng. Thực ra mục đích của các đơn vị là lợi dụng lễ hội để quảng bá sản phẩm. Năm nay nếu có đơn vị nào đăng ký lập kỷ lục chúng tôi sẽ rà soát và thẩm định kỹ lưỡng!

Hiện tượng chèo kéo, đeo bám, chặt chém, móc túi… du khách luôn khiến những nhà tổ chức phải đau đầu. Năm nay, liệu hiện tượng này đã được xóa bỏ?

- BTC dự kiến lễ hội năm nay sẽ đón trên 5,5 triệu lượt khách thập phương. Chính vì vậy nên công tác tổ chức được đặc biệt quan tâm! Bên cạnh đó, nếp sống văn hóa của người dân địa phương đã được nâng lên rõ rệt, sẽ không còn cảnh chèo kéo, “chặt chém” khách. Lực lượng bảo vệ lên tới hàng nghìn người, những hiện tượng như trộm cắp, móc túi, ăn xin được ngăn chặn triệt để, toàn khu vực lễ hội có 24 điểm gắn camera theo dõi. Tuy nhiên, trong những ngày chính lễ, lượng người đổ về quá đông, có thể vẫn có những hiện tượng móc túi, trộm cắp nên du khách cần có ý thức tự bảo vệ mình.

Với sự chuẩn bị chu đáo như vậy, Lễ giỗ Tổ Hùng Vương- Lễ hội Đền Hùng 2011 hứa hẹn sẽ thành công, thưa bà?

- Tổ chức Lễ giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa dân tộc, khẳng định vị trí và ý nghĩa to lớn của ngày giỗ Tổ Hùng Vương là ngày Quốc lễ của dân tộc, giáo dục truyền thống yêu nước, biết ơn sâu sắc các vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước; giáo dục đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", củng cố và phát triển khối đại đoàn kết dân tộc, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Thông qua tổ chức Lễ giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng để từng bước hoàn thiện Hồ sơ Khoa học “Tín ngưỡng thờ Hùng Vương” đề nghị UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và xây dựng Khu Di tích Lịch sử Đền Hùng, TP Việt Trì trở thành Trung tâm Văn hóa - Lễ hội về với cội nguồn của dân tộc Việt Nam; đồng thời tạo không khí vui tươi, phấn khởi, động viên các tầng lớp nhân dân tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch, hăng hái thi đua thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh…

Xin cảm ơn bà!

Khánh Linh (thực hiện)