Nhà báo Trần Mai Hưởng truyền ‘lửa nghề’ bằng ‘Hồi ký phóng viên chiến trường'

Dấn thân theo “nghề nguy hiểm”

Lời đề từ cuốn sách của Nhà xuất bản Thông tấn có đoạn: “Nghề báo là một nghề thực sự nguy hiểm, đặc biệt là đối với các phóng viên chiến trường, những người phải lăn lộn ở những nơi có tiếng súng, tiếng bom nhằm cung cấp đến cho độc giả những dòng tin, hình ảnh về những gì đang xảy ra ở vùng chiến sự ác liệt. Họ thực sự ở giữa lần sinh tử trước mũi tên hòn đạn”.

Những nhận xét này hoàn toàn xác đáng và được minh chứng ở từng trang, từng câu, chữ, từng bức ảnh trong cuốn sách "Hồi ký phóng viên chiến trường" của tác giả, nhà báo Trần Mai Hưởng.

Có thể nói, hình ảnh chia ly do chiến tranh đã xuất hiện ngay từ trang đầu tiên của cuốn sách, do tác giả phải đi sơ tán, sống xa nhà từ khi còn là một cậu bé 13 tuổi. Tiếng còi báo động khi máy bay Mỹ đến đã trở thành ký ức khó quên trong tuổi thơ của ông.

Với gần 500 trang sách, người đọc như bị cuốn vào những trải nghiệm của một phóng viên chiến trường - người đang đứng giữa sự sống và cái chết, mà vẫn hăng say viết, chụp ảnh, kịp thời đưa thông tin đến với độc giả.

"Đột nhiên, đất chuyển, rồi tôi thấy một loạt bom giăng ngay trước mặt, một khoảng chân không làm mình cảm thấy khó thở, rồi những đợt sóng trong không gian ập tới...” - nhà báo Trần Mai Hưởng viết.

Bất chấp bom rơi, đạn vãi, pháo nổ, những hiểm nguy đến tính mạng luôn rình rập, người phóng viên vẫn có mặt ở những tuyến đầu để kịp thời đưa tin, bài và ảnh để bạn đọc nắm bắt được tình hình. Giữa những hy sinh, gian khổ ấy, hình ảnh chiến đấu, chiến thắng của quân và dân ta được tác giả Trần Mai Hưởng khắc họa rõ nét.

Tác giả nằm trong số những phóng viên có mặt ở tuyến đầu khi Quảng Trị vừa được giải phóng trong Chiến dịch Tổng tiến công 1972, là người tận mắt chứng kiến, ghi chép lại những khoảnh khắc trao trả từ bình giữa hai bên và niềm vui vỡ òa khi những chiến sĩ của ta bị tù đày gặp lại người thân tại Thạch Hãn, Quảng Trị sau khi hiệp định Paris ký kết đầu năm 1973 Mùa Xuân 1975.

Ông cũng là người có mặt ngay trong buổi sáng đầu tiên khi Thừa Thiên - Huế được giải phóng, kịp thời chuyển tài tin bài về không khí ngày hội của thành phố này.

Tại Đà Nẵng, tác giả cũng có mặt ở đây ngay sau khi thành phố này được giải phóng để kịp thời đưa tin trong một hành trình đầy gian nan trên chiếc xe máy.

Và điều đáng nhớ nhất là tác giả kịp thời có mặt tại Dinh Độc Lập để kịp thời ghi lại khoảnh khắc "Xe tăng quân giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập trưa 30/4/1975". Bức ảnh này sau đó được sử dụng rộng rãi và trở thành một biểu tượng quen thuộc của Đại thắng Mùa Xuân năm 1975 mà với tác giả "là một kỷ niệm không thể nào quên trong cuộc đời làm báo" của mình. Không khí vui tươi, phấn khởi của người dân Sài Gòn khi thành phố được giải phóng hoàn toàn hiện lên thật sinh động, đa dạng dưới ngòi bút của tác giả.

Không chỉ tham gia đưa tin về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta, tác giả, nhà báo Trần Mai Hưởng còn tham gia đưa tin về cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam, bảo vệ Tổ quốc và giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng, hồi sinh đất nước. Ông là phóng viên trực tiếp có mặt tại Phnom Penh khi thành phố này được giải phóng để kịp thời có những tin, bài, ảnh về giải phóng thành phố này cũng như Svay Rieng, Prey Veng và nhiều hình ảnh khác về Campuchia.

Rồi khi bộ đội Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ trên nước bạn, ông cũng là người tận mắt chứng kiến tình cảm tốt đẹp của người dân Campuchia dành cho bộ đội Việt Nam.

Sau này, tác giả còn có mặt ở Hà Giang và Cao Bằng trong cuộc chiến đấu chống quân bành trướng xâm lược.

Truyền mãi “lửa nghề”

Cuốn hồi ký không chỉ kể về cuộc đời làm báo của ông, mà còn là tư liệu báo chí, tư liệu về lịch sử; góp phần làm nên sứ mệnh tự hào của người làm báo.

Sau những lần đặt chân đến đất Mỹ, tìm về những "dấu mốc liên quan đến ký ức” của ông - là đài tưởng niệm về chiến tranh Việt Nam ở New York và Washington, những ghi chép của ông về người gốc Việt ở Mỹ cũng hiện lên rất sống động. Những người gốc Việt nơi đây vẫn luôn nhớ về và mong muốn quê hương, đất nước luôn phát triển giàu mạnh.

Dưới ngòi bút sắc sảo, sống động và cũng không kém phần lãng mạn qua những bài thơ trong sách, cuốn "Hồi ký phóng viên chiến trường" cho thấy nhà báo Trần Mai Hưởng đã cùng đông đảo các đồng nghiệp thuộc thế hệ của mình đi qua những giai đoạn khó khăn ác liệt nhất của chiến tranh, trên khắp các chiến trường, thực hiện nhiệm vụ của những người "đưa tin trong lửa đạn".

Cuốn sách cũng cho thấy những chiêm nghiệm của tác giả về hành trình của một đời người qua những năm tháng khắc nghiệt của chiến tranh và hòa bình, những bài thơ trong sách cũng là chất xúc tác giúp cho các trang viết thêm liền mạch. Có lẽ những gì trải qua trong chiến tranh đã trở thành những kinh nghiệm quý báu để ông có thể vận dụng linh hoạt trong quá trình lãnh đạo cơ quan sau này trên cương vị Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam.

Đúng như nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng biên tập báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, viết trong Lời giới thiệu của cuốn sách: "Cuốn Hồi ký không chỉ có giá trị với bạn đọc cả nước nói chung mà còn rất giá trị với những người làm báo chúng ta nói riêng và mong muốn mỗi người làm bảo nên đọc cuốn sách này ít nhất một lần.”

Chia sẻ tại buổi ra mắt sách, Phó Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Nguyễn Thị Sự cho biết: “Cuốn sách được ra mắt trong bối cảnh rất ý nghĩa, hướng đến ngày cả nước kỷ niệm Ngày Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12. Cuốn sách đưa người đọc trở lại với những năm tháng chiến tranh với những sự kiện, nhân vật trong bối cảnh rất ác liệt. Cuốn sách giúp những thế hệ sau như chúng tôi hiểu hơn về một thời tuổi trẻ nhiệt huyết, xông pha, dấn thân của chính tác giả và đồng nghiệp tại Thông tấn xã Việt Nam thời kỳ đó - những người đã hoàn thành vẻ vang sứ mệnh “nhà báo, chiến sĩ”, những người đã góp phần làm nên truyền thống của Thông tấn xã Việt Nam và đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp báo chí Cách mạng Việt Nam”.

Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi xúc động chia sẻ: “Trong đời làm báo không phải nhà báo nào cũng có cơ hội kinh qua những giây phút trọng đại nhất của lịch sử, bước ngoặt lớn nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Với một tác giả như nhà báo Trần Mai Hưởng, cuốn sách thực sự là một tư liệu quý giá đối với công chúng nói chung và đặc biệt là với người làm báo.”