Cung nữ cuối cùng triều Nguyễn qua đời tại Huế, thọ 102 tuổi. Ảnh: GĐNV.
Bà Lê Thị Dinh là cung nữ cuối cùng triều Nguyễn tại Huế (1802-1945). Bà hầu cận đức Từ Cung - mẹ vua Bảo Đại cho đến ngày Hoàng Thái hậu qua đời năm 1980. Bà Dinh là một trong số các nhân chứng lịch sử hiếm hoi chứng kiến triều đại phong kiến cuối cùng Việt Nam tại cố đô Huế.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa Huế - Trần Đại Vinh, bà Lê Thị Dinh là cháu ngoại của Quận Công Ưng Quyến (em trai ba vua Kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh). Năm lên 8 tuổi, bà được gọi vào cung phục vụ bà Thánh Cung Hoàng hậu, vợ vua Đồng Khánh và bà Hoàng Thái hậu Từ Cung, vợ của vua Khải Định. Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, bà theo đức Từ Cung về ở tại Cung An Định chăm lo cho Hoàng Thái hậu, rồi chuyển về nhà số 79B, nay đổi thành 147 Phan Đình Phùng (TP.Huế). Bà là người chăm lo cho bà Hoàng Thái hậu đến hết những ngày cuối đời. Sau đó bà Dinh về ở hẳn phủ Kiên Thái Vương (tọa lạc tại số 179 Phan Đình Phùng) cùng con trai cả và gắn mình với việc lo hương khói cho 5 vua triều Nguyễn (Đồng Khánh, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Khải Định, Bảo Đại).
Nhà nghiên cứu Trần Đại Vinh chia sẻ: “Bà Lê Thị Dinh là người có mặt trong suốt cung đình triều Nguyễn thời kỳ cuối nên có sự am hiểu kỹ về phong tục sống, cách trang điểm, các lễ nghi, lễ phục trong triều. Là người cụ thể tiếp cận được các cung cách của cung đình. Sự ra đi của bà là rất đáng tiếc. Tuy nhiên, cũng may mắn, trong khoảng thời gian bà còn minh mẫn, bà cũng đã nhiều lần mở lòng để các nhà nghiên cứu, chuyên gia có dịp tiếp cận, hiểu rõ về một phần trong lịch sử phong kiến triều Nguyễn.”
Ông Nguyễn Như Trị (con trai của cụ Dinh) cho biết, cách đây 3 năm, cụ Dinh bị ngã và nằm liệt giường, sức khỏe yếu, được con cháu chăm sóc tại nhà: “Gần đây, mẹ tôi sức khỏe yếu dần, không tiếp xúc được với nhiều người. Do tuổi cao, sức yếu, đến trưa ngày 21/2 mẹ tôi trút hơi thở cuối cùng. Lễ an táng của cụ sẽ được gia đình, dòng họ tổ chức vào 28/2 tức ngày 17 tháng Giêng năm Tân Sửu.”