Căng thẳng nóng bỏng
Với thống kê trên, nhu cầu kiểm định ô tô đang vượt xa khả năng đáp ứng của hệ thống đăng kiểm của Hà Nội. Còn tại TP Hồ Chí Minh, trong tháng 3 - 4/2023, có 99.315 xe ô tô đến hạn đăng kiểm, nhưng công suất kiểm định tối đa hiện chỉ là 28.600 xe/tháng và sẽ có 79.715 xe ô tô không kịp kiểm định.
Tiếp tục ùn tắc, hàng trăm nghìn ô tô có nguy cơ chậm đăng kiểm khi đến hạn.
Bộ GTVT đã nêu rõ tính cấp bách cần thiết sớm ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 16/2021/TT-BGTVT về kiểm định xe cơ giới, đề nghị Bộ Tư pháp sớm cho ý kiến về việc xây dựng, ban hành Thông tư theo trình tự, thủ tục rút gọn, để giải quyết vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn hiện nay. Thực tế này cho thấy, lượng xe ô tô đang lưu hành đến kỳ đăng kiểm, nhưng có thể không kịp đăng kiểm để lưu hành hợp pháp lớn, chưa kể lượng ô tô mới bán ra hàng tháng.
Do vậy, việc sớm ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT theo trình tự, thủ tục rút gọn để người dân, doanh nghiệp sớm được áp dụng quy định miễn kiểm định lần đầu đối với xe ô tô mới, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, giảm chi phí xã hội, giảm tải nhu cầu kiểm định cho các trung tâm đăng kiểm.
Theo ông Đào Công Quyết, Trưởng Tiểu ban Truyền thông (Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam - VAMA, xe lưu kho tính từ lúc xuất xưởng, nhập khẩu đến tay khách hàng thường chỉ trên dưới 1 năm. Chủ trương miễn đăng kiểm lần đầu được dư luận và các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu ô tô đánh giá cao, vì sẽ giảm bớt được thủ tục, thời gian và chi phí cho người mua xe. Nếu Thông tư sớm được ban hành sẽ góp phần giảm tải quá tải hiện nay.
Qua tìm hiểu, nhiều ngày qua, hàng nghìn chủ xe ô tô ở Hà Nội rơi vào cảnh xếp hàng từ sáng đến chiều trước cổng 7 trung tâm đăng kiểm còn hoạt động để được kiểm định xe trước ngày hết hạn đăng kiểm. Tâm lý mệt mỏi, "ăn chực nằm chờ", tốn nhiều thời gian công sức và lo ngại bị xử phạt khi tham gia giao thông, khiến nhiều chủ xe mỏng mỏi các cơ quan chức năng sớm có giải pháp tháo gỡ tình trạng quá tải.
Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, việc ùn tắc đăng kiểm khiến nhiều lái xe, chủ xe tải, xe container vận chuyển hàng hoá hết hạn đăng kiểm không dám lưu thông ra đường vì mức phạt cao, đã dẫn đến sự chậm trễ trong quá trình vận chuyển nguyên vật liệu cần cho sản xuất, ảnh hưởng đến tiến độ, sản lượng của các doanh nghiệp vận tải, sản xuất kinh doanh. Chưa kể, việc chậm trễ trong việc giao hàng hoá xuất nhập khẩu còn khiến các doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ bồi thường hợp đồng, kéo theo nhiều hệ luỵ.
Khuyến cáo người dân
Trong bối cảnh tình trạng ùn tắc đăng kiểm tái diễn trở lại ở nhiều địa phương do không đủ nhân lực phục vụ người dân trong ngày, cộng với tình trạng các trung tâm đăng kiểm trên liên tục bị tạm dừng hoạt động, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã thống kê, cập nhật số lượng trung tâm đăng kiểm bị tạm dừng hoạt động trên cả nước mỗi ngày để cung cấp đến người dân; đồng thời, khuyến cáo người dân nên tra cứu thông tin thật kỹ, hàng ngày trước khi đưa xe đi kiểm định, để tránh việc di chuyển đến các trung tâm đóng cửa phải vòng đi tìm trung tâm đăng kiểm khác, gây mất thời gian và công sức.
Để chủ động hơn, lái xe, chủ xe nên gọi điện đến số điện thoại đường dây nóng của các trung tâm đăng kiểm trước khi đưa xe đi kiểm định, để nắm được tình hình hoạt động của các trạm và chỉ nên đưa xe sắp đến hạn kiểm định đi đăng kiểm, nhằm giảm áp lực cho các trung tâm đăng kiểm.
Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng khuyến khích người dân đưa xe sang các tỉnh lân cận để kiểm định hoặc tiện đường về quê, đi công tác, du lịch có thể vào bất kỳ trung tâm đăng kiểm nào trên đường để kiểm định xe, hạn chế tình trạng nhiều lái xe, chủ xe lo xa việc kiểm định xe sẽ gặp nhiều khó khăn đã đưa xe đi kiểm định trước 2 tuần đến 1 tháng, khiến tình trạng ùn tắc càng trở nên nghiêm trọng.
Ngoài ra, tại các trung tâm đăng kiểm đang hoạt động hiện nay, có nhiều lái xe, chủ xe khi mang xe đến đăng kiểm mới phát hiện xe bị cảnh báo nộp "phạt nguội", dẫn đến bị từ chối kiểm định và phải quay về, thực hiện việc nộp phạt vi phạm hành chính mới đưa xe đi kiểm định lại. Do đó, để tránh mất thời gian, nhất là trong bối cảnh ùn tắc phải xếp hàng chờ kiểm định hiện nay, người dân cần chủ động kiểm tra tình trạng phạt nguội, chủ động xử lý trước khi tới trung tâm đăng kiểm.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho biết, trong giai đoạn cấp bách hiện nay, các cơ quan liên quan nên nới thời hạn kiểm định xe đối với xe ô tô cá nhân có tần suất hoạt động ít hơn so với các xe kinh doanh vận tải, có khả năng đảm bảo các điều kiện về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường tốt hơn. Còn về lâu dài, Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm Việt Nam cần nghiên cứu giải pháp tổng thể giải quyết vấn đề ùn tắc đăng kiểm, đẩy nhanh việc miễn đăng kiểm lần đầu đối với ô tô mới, tạo điều kiện cho các cơ sở bảo dưỡng được kiểm định phương tiện có giám sát.