Đoạn sông Mekong chảy qua Vientiane. Ảnh: Phạm Kiên – Phóng viên TTXVN tại Lào |
Theo số liệu đo đạc 3 năm gần đây (từ năm 2014 đến năm 2016), mực nước tại trạm Chiang Saen (Thái Lan) đều gia tăng trong giai đoạn từ giữa tháng 2 đến giữa tháng 3.
Tuy nhiên sự gia tăng mực nước này có độ trễ qua các năm, như năm 2014 mực nước tại trạm Chiang Saen bắt đầu tăng từ ngày 13/2, năm 2015 ngày 4/3 và năm 2016 là ngày 12/3. Như vậy, năm nay ngoài việc thiếu hụt dòng chảy từ mùa lũ thì việc xả nước trễ hơn của các hồ thủy điện vùng thượng nguồn cũng là một nguyên nhân gây thiếu hụt dòng chảy về ĐBSCL.
Việc này cũng cho thấy, trong mùa khô nguồn nước thượng lưu sông Mekong phụ thuộc khá nhiều vào việc vận hành hồ thủy điện, cũng theo đường quá trình mực nước tại trạm này việc vận hành xả nước vào mùa khô của các thủy điện phía Trung Quốc là thường niên chỉ có điều khác nhau về thời gian xả và lưu lượng xả.
Từ tháng 10/2015 đến giữa tháng 1/2016, mực nước tại trạm Chiang Saen luôn thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) và thấp hơn cùng kỳ năm 2014, 2015 rất nhiều; từ giữa tháng 1 đến đầu tháng 3/2016 mực nước tại trạm đã có sự gia tăng nhưng không đánh kể, trong giai đoạn này mực nước đã cao hơn TBNN nhưng vẫn thấp hơn cùng kỳ 2014, 2015 (ngoại trừ 2 đợt gia tăng vào cuối tháng 1 và cuối tháng 2 trong thời gian ngắn); từ ngày 12/3 mực nước bắt đầu tăng từ 2,22m lên 2,49m và từ ngày 13/3 đến nay dao động từ 3,0-3,34m.
Hiện tại, mực nước trên dòng chính sông Mekong có dao động nhỏ, tại các trạm chính ở vùng thượng và trung lưu sông Mekong đang ở mức cao hơn TBNN từ 0,5-2,0m, các trạm vùng hạ lưu sông Mekong cao hơn TBNN từ 0,01- 0,2m.
Chế độ dòng chảy tại Biển Hồ (Campuchia):Mực nước tại trạm Prek Kdam (gần Biển Hồ) từ tháng 10/2015 đến khoảng ngày 15/2 cho thấy diễn biến mực nước luôn ở mức thấp hơn TBNN và cùng kỳ 2014, 2015 rất nhiều, giai đoạn từ giữa tháng 2 đến nay mực nước đang xấp xỉ cùng kỳ năm 2015 nhưng vẫn thấp hơn TBNN và cùng kỳ 2014.
Chế độ dòng chảy đầu nguồn sông Cửu Long: Từ tháng 10/2015 đến giữa tháng 1/2016 mực nước đầu nguồn sông Cửu Long (tại Tân Châu và Châu Đốc) luôn thấp hơn TBNN và cùng kỳ 2014, 2015; từ giữa tháng 1 đến nay mực nước ở mức tương đương năm 2014, 2015, tuy nhiên thời kỳ đầu tháng 2 (từ ngày 2 đến ngày 10/2) mực nước tại khu vực này chịu ảnh hưởng một đợt triều cường mạnh, đỉnh triều của đợt này cao hơn đỉnh triều năm 2014, 2015.
Dòng chảy đầu nguồn sông Cửu Long tại trạm Tân Châu, Châu Đốc trong tháng 1 đến tháng 2/2016 luôn thấp hơn năm 2015 từ 26-45%. Thiếu hụt dòng chảy từ thượng nguồn về, triều cường mạnh chính là nguyên nhân gây nên đợt xâm nhập mặn kỷ lục đầu tháng 2 vừa qua.
Từ đầu tháng 3 đến ngày 28/3, tại Tân Châu vẫn tiếp tục thiếu hụt so với cùng kỳ 2015 (13%), tại Châu Đốc đã có sự tăng nhẹ 2% so với 2015; từ ngày 29/3 lưu lượng dòng chảy tại Tân Châu và Châu Đốc đã có sự gia tăng.
Hiện tại mực nước tại Tân Châu, Châu Đốc đang trong thời kỳ triều kém, mực nước cao nhất ngày 31/3 tại Tân Châu: 1,01m, Châu Đốc: 1,18m; lưu lượng trung bình ngày 31/3 tại Tân Châu khoảng 3150m3/s, thấp hơn cùng kỳ 2015: 20%, tại Châu Đốc khoảng 609m3/s, cao hơn 2015: 2%.
Nhận định trong thời gian tới