Lễ cấp sắc là một nghi lễ của dân tộc Dao, Tây Bắc. Chàng trai sau khi thụ lễ đã được coi như một người đàn ông trưởng thành hoàn toàn về thể chất cũng như tâm linh. Ngày hành lễ cấp sắc thường được tiến hành vào những tháng cuối năm. Đồng bào Dao quan niệm, đàn ông nếu chưa trải qua lễ cấp sắc thì dù già vẫn coi là trẻ con vì chưa có thầy cấp sắc, chưa được cấp đạo sắc, chưa có tên âm.
Lễ cấp sắc thường được tổ chức vào tháng 11, tháng 12 hoặc tháng giêng hàng năm, vì đây là thời gian nhàn rỗi. Ngày thụ lễ được lựa chọn rất kĩ, đồng bào Dao Đỏ, Dao Tiền thường làm lễ cấp sắc từ độ tuổi 12-30, có khi đến già, trong khi đó ở đồng bào Dao Áo dài là 11-19 tuổi. Để phục vụ lễ nghi và khoản đãi dân làng đến chứng kiến, các gia đình có người thụ lễ phải chuẩn bị các vật thiết yếu như lợn, thóc gạo, rượu, y phục thầy cúng...
Mỗi nhóm đồng bào Dao có một cấp bậc cấp sắc: Đồng bào Dao Đỏ và Dao Áo dài cấp 7 đèn, Dao Tiền cấp 3 đèn. Mỗi lễ cấp sắc phải có 6 thầy cúng đảm nhiệm các nhiệm vụ và các nghi lễ lớn nhỏ khác nhau. Khi hành lễ, các thầy cúng phải thực hiện rất nhiều bài cúng, múa, điệu bộ phép thuật theo sách cấp sắc; người thụ lễ phải thực hiện nhiều động tác nghi lễ theo sự chỉ dẫn của các thầy.
Lễ cấp sắc của đồng bào Dao nói riêng và bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số nói chung là cái hồn riêng của mỗi dân tộc, cần phải được gìn giữ và phát huy. Đây được xem là nhiệm vụ chiến lược để đảm bảo cho một nền văn hóa phát triển lâu dài và bền vững không chỉ ở vùng dân tộc miền núi Hà Giang mà của cả dân tộc Việt Nam nói chung.
Một số hình ảnh lễ cấp sắc người Dao:
Lễ cấp sắc cho người con trai từ tuổi vị thành niên trở lên và coi đây là sự trưởng thành. Người được làm lễ cùng thày cúng cùng làm nghi lễ cấp sắc. Lễ lên đèn, người được cấp sắc ngồi trên chiếc ghế nhỏ đặt trước bàn thờ tổ tiên và hai đàn cúng. |
Một nghi thức trong lễ cấp sắc. |
Vui mừng khi có một người trưởng thành |
|
|
Minh Đức