Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết nêu rõ: "Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới".

Với các nhà lãnh đạo Việt Nam, Nghị quyết 57 đánh dấu bước đột phá về tư duy của Đảng trong việc tìm hướng phát triển cho đất nước. Với các trí thức, nhà khoa học, Nghị quyết 57 như một luồng sinh khí mới, một "khoán 10" cho hành trình phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của Việt Nam. Nghị quyết 57 đồng thời đáp ứng mong mỏi về nhiều nội dung thể hiện một cách tiếp cận chiến lược, tổng thể, bao trùm, cụ thể, thực chất, toát lên tinh thần vì con người, vì khát vọng phát triển của đất nước. Việc lần đầu tiên Tổng Bí thư - người đứng đầu Đảng ta là Trưởng ban Chỉ đạo một nghị quyết về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho thấy tầm nhìn và cam kết chính trị đặc biệt đối với nghị quyết này.  

Nhà vườn trồng hoa công nghệ cao tại Lâm Đồng.

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Chính phủ và chính quyền địa phương, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: "Việc phát triển nhanh nhưng phải bền vững cần được xây dựng trên nền tảng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và đặc biệt là lấy con người làm trung tâm, chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Cơ chế quản lý khoa học phải tạo động lực đổi mới sáng tạo như tinh thần "khoán 10" trong nông nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sinh học. Tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và tạo ra giá trị kinh tế mới".

Bày tỏ kỳ vọng lớn vào Nghị quyết 57 và Chương trình hành động của Chính phủ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Văn Tích, Giám đốc Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho rằng, nếu khoán 10 trong nông nghiệp trước đây đã tạo nên một cuộc cách mạng chuyển từ cơ chế bao cấp sang kinh tế thị trường thì Nghị quyết 57 có thể tạo nên sự đột phá về mô hình sản xuất mới dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

"Nghị quyết 57 xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính thúc đẩy mô hình, phương thức sản xuất kiểu mới. Quan điểm và mục tiêu Nghị quyết đề ra sẽ tác động rất mạnh không chỉ với cộng đồng nhà khoa học, mà là toàn xã hội", Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Văn Tích bày tỏ. 

Mô hình nuôi biển công nghệ cao tại xã Cam Lập, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa.

Tại nghị quyết này, vai trò người đứng đầu được đặt niềm tin, sự kỳ vọng vào việc dẫn dắt tới bước phát triển nhảy vọt của đất nước khi nêu rõ: "Thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, do đồng chí Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng làm Trưởng Ban".

Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, việc Tổng Bí thư làm Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Nghị quyết số 57 sẽ huy động được toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc. Đây là một trong những lợi thế đầu tiên để triển khai Nghị quyết.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh, Nghị quyết thực sự là lời hiệu triệu, là mệnh lệnh đối với toàn thể đội ngũ trí thức, nhà khoa học trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài, cũng như mọi tầng lớp nhân dân tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số nhằm phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Lần này, Tổng Bí thư trực tiếp làm Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Điều này khẳng định quyết tâm cao nhất của Đảng, Nhà nước ta trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển số.

Ứng dụng công nghệ số trong quản lý vận hành truyền tải điện.  

Hưởng ứng mạnh mẽ lời hiệu triệu này, ngay từ những ngày đầu của năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng và trình dự thảo "Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57" trong thời gian nhanh nhất để sớm đưa Nghị quyết đi vào cuộc sống.

Chỉ trong hơn nửa tháng, ngày 9/1, Chính phủ đã ra Nghị quyết số 3/NQ-CP ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó nêu rõ 7 nhiệm cụ thể với các bộ, ban, ngành cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Ban hành kèm theo là Danh mục các chỉ tiêu cụ thể cho từng bộ, ngành đến năm 2030; Danh mục các nhiệm vụ triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57 theo từng mốc thời gian: Hàng năm, thường xuyên, tháng, năm.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh: "Với sự chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tôi tin tưởng rằng, chúng ta sẽ đạt được những thành công lớn, mang tính đột phá, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh, dân chủ, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội".

Chú thích ảnh

Đánh giá về Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho rằng, Nghị quyết đặt ra những yêu cầu rất quyết liệt trong việc tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản về thể chế, cũng như đưa giải pháp mạnh mẽ nhằm giải phóng sức sáng tạo của các nhà khoa học và người dân. 

Trong số đó, nhiều nhà khoa học đã nhắc đến con số 3% - chính là mục tiêu cụ thể đến năm 2030 được nêu tại Nghị quyết 57 về mức chi hàng năm cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đặc biệt hơn, mức chi cho nghiên cứu và phát triển tăng từ 0,4% lên 2%. Đây là một giải pháp về nguồn lực tài chính được đưa ra trong Nghị quyết nhằm "cởi trói" cho nhà khoa học, từ đó, chắp cánh niềm đam mê nghiên cứu công nghệ của giới khoa học nước nhà, đưa nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. 

Tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số nhằm phát triển lực lượng sản xuất, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Chi ngân sách nhà nước cho khoa học công nghệ là một khoản chi quan trọng đối Chính phủ của bất kỳ một quốc gia nào, trong đó có Việt Nam, bởi việc đầu tư cho khoa học công nghệ là một trong những điều kiện cơ bản dẫn dắt các nước nghèo vươn mình để trở thành các nước có nền kinh tế phát triển. Trong những năm qua, mức chi theo quy định cho khoa học công nghệ phải đảm bảo từ 2% trở lên trong tổng chi ngân sách và tăng dần theo nhu cầu phát triển của khoa học công nghệ. Tuy nhiên, thực tế, mức chi còn thấp, đầu tư dàn trải dẫn đến tình trạng "giật gấu vá vai"… gây ảnh hưởng lớn đến việc phát triển khoa học công nghệ, làm giảm sức sáng tạo của nhà khoa học. 

Báo cáo của Bộ Tài chính năm 2017 cho thấy, ngân sách nhà nước chi cho khoa học công nghệ chiếm 1,18% tổng chi ngân sách nhà nước. Năm 2023, chi cho khoa học công nghệ chiếm 0,82% trong tổng chi ngân sách nhà nước, trong đó, chi cho đầu tư là 0,23% và chi thường xuyên là 5,08%.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, các bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quan tâm đến phát triển khoa học công nghệ, chưa có những đề án đảm bảo đúng nguyên tắc, tiêu chí để bố trí vốn.

Tại Bộ Khoa học và Công nghệ, tổng kinh phí các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học công nghệ cấp Bộ, cấp cơ sở và các nhiệm vụ khác trong giai đoạn 2016 - 2021 là 3.772 tỷ đồng nhưng chỉ có 519 tỷ đồng được phân bổ để thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; có tới 1.784 tỷ đồng được chi cho lương, hoạt động bộ máy, nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng và các nhiệm vụ cấp Bộ khác…

Ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tiến sỹ Nguyễn Quân - nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nhận định, việc Nghị quyết 57 quy định đến 2030, kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) đạt 2% GDP, trong đó kinh phí từ xã hội chiếm hơn 60%; bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và tăng dần theo yêu cầu phát triển là một bước đột phá lớn. Thời gian qua, chi ngân sách nhà nước cho khoa học, công nghệ đều dưới 1% tổng chi ngân sách nhà nước. Việc tăng đầu tư theo Nghị quyết 57 sẽ buộc Bộ Tài chính phải cân đối lại ngân sách cho khoa học và công nghệ, qua đó tạo nền tảng cho sự phát triển lĩnh vực quan trọng này.

Đáng chú ý, Nghị quyết 57 đã có đột phá về tư duy trong đầu tư ngân sách nhà nước cho hoạt động R&D. Theo đó, ngân sách chi cho nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ ưu tiên thực hiện theo cơ chế quỹ, thông qua các quỹ phát triển khoa học và công nghệ. "Tư duy này đã được đề cập tại Nghị quyết 20, nhưng hơn 10 năm qua, gần như chúng ta không làm được điều này. Lần này, Nghị quyết 57 đã quy định rất cụ thể và với sự quyết liệt, chắc chắn sẽ tạo ra sự thay đổi", Tiến sỹ Nguyễn Quân chia sẻ.

Giáo sư, Tiến sỹ Trần Tuấn Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam thông tin, với việc đề xuất các cơ chế, chính sách đột phá, ưu tiên và khuyến khích phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo như: Đầu tư tài chính, phát triển nhân lực chất lượng cao, cải cách hành chính và khuyến khích hợp tác công - tư, Nghị quyết 57 cho thấy tầm nhìn của Bộ Chính trị hướng tới việc tháo gỡ các rào cản lâu nay trong hệ thống, từ đó tạo điều kiện cho doanh nghiệp và cá nhân phát triển mạnh mẽ hơn. Việc đưa mục tiêu đến năm 2030, kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển đạt 2% GDP, trong đó kinh phí từ xã hội chiếm hơn 60%; bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và tăng dần theo yêu cầu phát triển vào Nghị quyết cũng là bước đi mạnh mẽ nhằm tạo sự thay đổi về chất trong phân bổ, thu hút, đầu tư các nguồn lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu tham quan các gian hàng trưng bày tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đánh giá Nghị quyết số 57-NQ/TW mang tính đột phá về tư duy lý luận và hành động, vừa mang tính dân tộc, mang tính thời đại sâu sắc, ông Trần Văn Khải, Ủy viên thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho rằng, trong giai đoạn tới, Quốc hội cần nhanh chóng rà soát các luật liên quan như Luật Chuyển giao Công nghệ; Luật Khoa học và Công nghệ; Luật Công nghệ cao; Luật Chuyển đổi số; Luật Sở hữu trí tuệ; Luật Đầu tư công, Luật Giáo dục Đại học và các luật về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo... để sửa đổi, bổ sung kịp thời.

Tại Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (ngày 20/1), Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng nhấn mạnh, cần quán triệt một số quan điểm có tính nguyên tắc là: Việc triển khai các nhiệm vụ cần có trọng tâm, trọng điểm, nhấn vào những nội dung cốt lõi nêu trong Nghị quyết số 57-NQ/TW, nhất là chú trọng tháo gỡ các rào cản về thể chế để phát triển khoa học công nghệ. Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cần bảo đảm hoạt động hiệu quả, tránh hình thức và không làm thay nhiệm vụ của các cơ quan chức năng. Phải phát huy được vai trò cá nhân của từng thành viên Ban Chỉ đạo; quan tâm lắng nghe ý kiến đóng góp của các chuyên gia đầu ngành, ý kiến phản ánh từ cơ sở để trên cơ sở đó phát hiện ra những vấn đề mang tính cấp bách, cơ bản, đột phá để tập trung giải quyết. Triển khai các công việc với tinh thần quyết liệt, khẩn trương; mỗi nhiệm vụ phải được phân công cụ thể, có chỉ số đo lường và có tiến độ rõ ràng.

Chú thích ảnh

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định nhà khoa học ở vị trí trung tâm, then chốt, đi cùng với đó là những cơ chế, chính sách đãi ngộ xứng đáng. Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không thể phát triển đột phá nếu thiếu đội ngũ nhà khoa học. Nghị quyết 57 đặt ra mục tiêu đến năm 2030, nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt 12 người trên một vạn dân; có từ 40 - 50 tổ chức khoa học công nghệ được xếp hạng khu vực và thế giới. Trên cơ sở mục tiêu đặt ra, Nghị quyết đã chú trọng việc mở rộng đa dạng các hình thức tôn vinh, biểu dương, khen thưởng kịp thời, xứng đáng các nhà khoa học, nhà sáng chế; trân trọng từng phát minh, sáng chế, cải tiến kỹ thuật, sáng kiến nâng cao hiệu quả công tác, hiệu suất công việc, dù là nhỏ nhất.

Đồng thời, có cơ chế, chính sách hấp dẫn về tín dụng, học bổng và học phí để thu hút học sinh, sinh viên giỏi theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hoá học, kỹ thuật và công nghệ then chốt, nhất là ở các trình độ sau đại học. Xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo tài năng trên nhiều lĩnh vực. Ban hành cơ chế đặc thù thu hút người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài có trình độ cao về Việt Nam làm việc, sinh sống. Có cơ chế đặc biệt về nhập quốc tịch, sở hữu nhà, đất, thu nhập, môi trường làm việc nhằm thu hút, trọng dụng, giữ chân các nhà khoa học đầu ngành, các chuyên gia, các “tổng công trình sư” trong và ngoài nước... Xây dựng, kết nối và phát triển mạng lưới chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Hội nghị gặp mặt đại biểu trí thức, nhà khoa học, ngày 30/12/2024, tại Hà Nội.

Bày tỏ tán thành quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 57 khi xác định “nhà khoa học là nhân tố then chốt”, cùng các giải pháp để thu hút, trọng dụng, giữ chân các nhà khoa học đầu ngành, các chuyên gia, các "tổng công trình sư" trong và ngoài nước, Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, quan điểm này còn đặc biệt hơn trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai nhiều dự án lớn quan trọng như: Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, dự án điện hạt nhân, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo… Nếu không có những nhà khoa học chủ trì, hình thành nên các tập thể khoa học mạnh, chắc chắn những dự án này không thể thành công.

Trước đây, Nghị quyết 20 về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã xác định “có chính sách trọng dụng đặc biệt đối với cán bộ khoa học và công nghệ đầu ngành, cán bộ khoa học và công nghệ được giao chủ trì nhiệm vụ quan trọng của quốc gia, cán bộ khoa học và công nghệ trẻ tài năng”. Tuy nhiên, nội dung này chưa được triển khai do bị ràng buộc bởi nhiều quy định tại nhiều luật khác nhau.

“Để nhà khoa học thực sự là nhân tố then chốt, cần phải có các cơ chế, chính sách trọng dụng, đãi ngộ họ tốt hơn. Nghị quyết 57 đã nêu ra được nhiều giải pháp quan trọng. Song, cần lưu ý rằng, chế độ đãi ngộ cho nhà khoa học không chỉ đơn thuần là tiền lương và thu nhập, mà quan trọng hơn là điều kiện làm việc và môi trường sáng tạo (chế độ visa, nhà ở, đi lại cho bản thân họ và gia đình…), tức là phải giao cho nhà khoa học quyền tự chủ cao nhất trong hoạt động nghiên cứu và ứng dụng công nghệ. Họ phải có quyền tự chủ cả về tài chính, tổ chức, nhân sự”, Tiến sỹ Nguyễn Quân nêu ý kiến cụ thể.

Các đại biểu tri thức, nhà khoa học dự Hội nghị gặp mặt đại biểu trí thức, nhà khoa học, ngày 30/12/2024.

Tiến sỹ Nguyễn Quân cho rằng, cần rà soát sửa đổi các luật có liên quan, gồm Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý tài sản công, Luật Viên chức... để có các cơ chế chính sách thực sự đột phá, tạo thuận lợi cho nhà khoa học. Một việc cần làm ngay để thực hiện cơ chế quỹ là nên dành một tỷ lệ thích đáng kinh phí ngân sách cho hoạt động R&D (ví dụ 10% hoặc 15% trong số 3% tổng chi ngân sách dành cho khoa học, công nghệ) để phân bổ ngay từ đầu năm tài chính cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ từ Trung ương đến địa phương mà không yêu cầu phải có danh mục các nhiệm vụ được phê duyệt trước như cách làm hiện nay, qua đó giúp nhà khoa học chủ động triển khai các hoạt động nghiên cứu ngay khi có nhiệm vụ nghiên cứu được đề xuất và đặt hàng.

Về phía các nhà khoa học, Tiến sỹ Phạm Huy Hiệu, Giảng viên Kỹ thuật & Khoa học Máy tính, Trường Đại học VinUni; Trưởng ban Nghiên cứu, Mạng lưới Đổi mới sáng tạo các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cho rằng, Nghị quyết 57 cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đặc biệt, Tiến sỹ Phạm Huy Hiệu đánh giá cao việc Nghị quyết ban hành cơ chế đặc thù thu hút người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài có trình độ cao về Việt Nam làm việc, sinh sống. Điều này không chỉ định vị đúng vai trò và vị trí của các nhà khoa học trong xã hội, mà còn khơi dậy khát vọng cống hiến và sự dấn thân của đội ngũ trí thức trong và ngoài nước, tạo động lực để họ nỗ lực thực hiện trách nhiệm và sứ mệnh trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính với các giáo sư, nhà khoa học được trao giải VinFuture (Giải thưởng khoa học và công nghệ toàn cầu) năm 2024.

Với những chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị thông qua Nghị quyết 57, Giáo sư, Tiến sỹ Trần Tuấn Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho rằng, để trở thành nhân tố then chốt, giới trí thức, nhà khoa học cần tiếp tục chủ động, sáng tạo, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và cập nhật kiến thức mới. Quan trọng nhất là hướng các nghiên cứu của mình vào những vấn đề thực tiễn mà đất nước đang cần như sử dụng hợp lý tài nguyên, phòng tránh thiên tai và bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, công nghệ sinh học, nông nghiệp công nghệ cao, an ninh lương thực và phát triển bền vững và nhiều lĩnh vực khác,...

Bên cạnh đó, việc truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm cho thế hệ trẻ qua giảng dạy, hướng dẫn nghiên cứu là cần thiết. Điều này không chỉ giúp lan tỏa tinh thần yêu khoa học mà còn thúc đẩy khát vọng sáng tạo trong cộng đồng. Các nhà khoa học cũng cần tích cực tham gia vào quá trình xây dựng chính sách, trở thành cầu nối giữa khoa học và cơ quan hoạch định chính sách. Điều này giúp các chính sách được xây dựng trên cơ sở khoa học, sát với thực tiễn và có tính khả thi.

Thủ tướng Phạm Minh Chính với các nhà khoa học và kỹ sư nữ khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2024.

Trong bài viết nhân dịp chào đón năm mới 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu yêu cầu cụ thể: “Xác định rõ và có cơ chế, chính sách, giải pháp đột phá cả ở tầm chiến lược và sách lược để nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đối số thực sự là quốc sách hàng đầu theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW, tạo sự bứt phá, bay cao, vươn xa trong nỗ lực "bắt kịp, tiến cùng, tăng tốc, bứt phá và vượt lên", đưa đất nước vào quỹ đạo phát triển nhanh và bền vững”.

Trước đó, ngay sau Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 3 của Chính phủ, ngày 13/1, Hội nghị toàn quốc triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia diễn ra với sự tham dự của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, địa phương cả nước. Không chỉ nhà trí thức, nhà khoa học mà toàn thể nhân dân đều đang mong chờ một cuộc cách mạng đột phá trên con đường phát triển đất nước, hướng tới "Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc". Như lời thúc giục, hiệu triệu mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ: “Chúng ta cần quán triệt và hành động khẩn trương, quyết liệt, biến nhận thức thành hành động cụ thể, ý chí thành hiện thực. Mọi cơ hội đang đến với chúng ta phải được nắm bắt kịp thời, bởi nếu để vuột mất cơ hội, chúng ta sẽ có lỗi với lịch sử và với nhân dân”.

Diễn đàn quốc gia Phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam lần thứ VI.

Tại Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam lần thứ VI với chủ đề "Làm chủ công nghệ số, làm chủ quá trình chuyển đổi số Việt Nam bằng doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam" (ngày 15/1), phát biểu tại diễn đàn, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghệ số đã và đang khẳng định vai trò động lực chủ chốt, thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội. Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng tất yếu, mà còn là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam thu hẹp khoảng cách phát triển với khu vực và thế giới. Đồng thời, chuyển đổi số mang tính chiến lược dài hạn, giúp tăng cường khả năng cạnh tranh quốc gia và củng cố vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, để đạt được các mục tiêu này, cần sự cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ, sự đồng hành của doanh nghiệp, sự tham gia tích cực từ người lao động và toàn thể người dân. Tổng Bí thư chỉ rõ, cần tăng cường chính sách thu hút nhân tài công nghệ cao, xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn, hỗ trợ nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, từ đó nâng cao năng lực nội địa và tạo ra các doanh nghiệp công nghệ số hàng đầu quốc tế…

Hơn bao giờ hết, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam cần có sự đồng lòng, quyết tâm và khát vọng mạnh mẽ hơn nữa; cần nhìn thấy đây không chỉ là cơ hội, mà là trách nhiệm của mỗi doanh nghiệp trong việc góp phần hiện thực hóa những mục tiêu lớn lao mà Đảng và Nhà nước đã đặt ra trong Nghị quyết số 57-NQ/TW. Các doanh nghiệp số tập trung xây dựng các sản phẩm, dịch vụ mang tính đột phá, tạo ra giá trị thực sự phục vụ lợi ích của người dân và của nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế. Hãy tận dụng thế mạnh về trí tuệ, nguồn nhân lực và tinh thần khởi nghiệp sáng tạo cùng hào khí Việt Nam để góp phần đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

Bài: Thu Phương - Nguyễn Hồng Điệp
Ảnh, đồ họa: TTXVN
Biên tập: Hoàng Linh
Trình bày: Nguyễn Hà

26/01/2025 06:10