Đánh thức tiềm năng Tả Phời

Chúng tôi đến với vùng cao Tả Phời. Trên các sườn núi, hoa mận, hoa đào đã rung rinh sắc thắm trong gió sớm như báo hiệu một mùa xuân no ấm đang về. Ú Sì Sung, Can Thàng, Phìn Hồ Thầu là những thôn xa xôi non cao xã Tả Phời - Thành phố Lào Cai. Ở đấy những con người chân chất, thật thà, vượt qua gian khó, đang vươn lên xua đói, đuổi nghèo và làm giàu trên mảnh đất nơi mái nhà đất nước.

Khởi sắc

Năm 2004 Tả Phời trở thành xã đầu tiên của cả nước xin rút khỏi diện các xã được hưởng hỗ trợ từ Chương trình 135 của Chính phủ. Với quyết tâm cao của các cấp chính quyền, cùng sự giúp đỡ của tỉnh với nhiều biện pháp khắc phục khó khăn và định hướng trong chuyển đổi cây trồng vật nuôi. Đến nay sản xuất đi vào thế chuyên canh tăng năng suất, đời sống nhân dân vùng cao này đang dần khởi sắc.

Đường mới về thôn Ú Sì Sung - Tả Phời.

Trước tiên phải kể đến hạ tầng giao thông. Như một giấc mơ, tuyến đường liên thôn dài 17,5 km nối từ trung tâm xã đến ba thôn vùng cao thôn vùng cao này đã bê tông hóa phẳng lỳ uốn lượn bên sườn núi.“Phú đặng từ lộ” - giàu lên từ đường, mạch huyết giao thông sẽ mở cửa cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Con đường sẽ dẫn văn minh, khoa học kỹ thuật lên với vùng cao gần hơn, nhanh hơn. Nếu đã từng chứng kiến con đường ấy cách đây ít năm thì mới cảm nhận được cái sung sướng, hạnh phúc nhường nào khi phóng xe bon bon ngược Ú Sì Sung bây giờ. Cách trung tâm xã hơn hai chục cây mà sao xa ngái. Cách trở từng là rào cản cho sự phát triển kinh tế của bà con vùng cao này. Chuyện đó giờ chỉ còn trong ký ức.

Ông Nông Văn Lẻng Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tả Phời là cán bộ nhiều năm lăn lộn với đồng bào vùng cao, bộc bạch: Với quyết tâm cao nhất cho việc thi công tuyến đường, cả xã như một công trường. Công trường lúc nào cũng đảm bảo 20 máy trộn và 200 lao động thi công liên tục bốn tháng, thảm xong 12 nghìn khối bê tông. Tổng vốn đầu tư cho công trình hơn 22 tỷ đồng trong đó Nhà nước hỗ trợ 9 tỷ còn lại là xã hội hóa.

Giấc mơ con đường dẫn đến ấm no hạnh phục đã thành hiện thực. Có đường mới, người dân các thôn vùng cao của Tả Phời sẽ nhanh chóng xóa được nghèo, góp phần xây dựng diện mạo nông thôn mới vùng cao. Có hạ tầng giao thông chính là tiền đề để vùng đất này phát huy được tiềm năng và thế mạnh của vùng non cao này.

Các thôn Ú Sì Sung, Phìn Hồ Thầu, Can Thàng được ví là nóc nhà của thành phố Lào Cai. Có độ cao 1.713m so với mực nước biển với tiểu vùng khí hậu ôn đới, mát mẻ về mùa hè và giá lạnh về mùa đông. Chính do đặc thù về khí hậu sẽ là lợi thế của các bản vùng cao nơi đây phát triển các cây trồng vật nuôi phù hợp với khí hậu. Dưới tán rừng cổ thụ thâm u là bạt ngàn nương thảo quả thơm nức mỗi độ mùa trái chín. Đây là nguồn thu đáng kể cũng là mô hình chăm sóc và bảo vệ rừng hiệu quả.

Cây lê VH6 Tai Tung sinh trưởng tốt trên thôn Phì Hồ Thầu, Tả Phời.

Thầy giáo già Phạm Huy Cảm quê gốc Bắc Ninh đã gắn bó với nghiệp trồng người ở vùng cao Tả Phời, nay đã nghỉ hưu nhưng vẫn chưa nguôi nghỉ tấm lòng với mảnh đất này. Ông là một trong những người tham gia xây dựng dự án trồng cây lê VH6 Tai Nung - Đài Loàn về vùng đất này. Hiện ông đang đảm trách phụ trách dự án tại địa bàn. Hăng hái đưa chúng tôi lên Phì Hồ tham quan vườn cây dự án, trăm nghe không bằng một thấy, từng hàng cây trải vòng theo sườn núi, tầng lớp nhịp nhàng. Những cây lê về nhập tịch đất mới tỏ ra hợp đất, hợp trời, tỏa lên một sức sống trẻ trung, đang mùa đơm bông kết trái. Theo kỹ sư nông nghiệp Mai Trung Kiên, cán bộ trung tâm giống cây trồng tỉnh Lào Cai, vụ lê bói năm vừa qua đã có kết quả khả quan, chất lượng, trái thơm, ngọt, giòn, phù hợp với khí hậu nơi đây. Theo anh, chỉ cần khâu chăm sóc như vít cành, làm cỏ bón phân đúng kỹ thuật thì dự án nhất định thành công. Đến này dự án đã triển khai được 5 năm với diện tích 70 ha và hướng tiếp tục sẽ mở rộng diện tích.

Ngoài cây lê, là vùng chè Santuyet được đầu tư trồng trên đỉnh Ú Sì Sung đang lên xanh tốt. Làm cái gì ban đầu cũng khó qua vận động, thuyết phục, cầm tay chỉ việc, cán bộ, đảng viên phải làm trước thấy được hiệu quả bà con làm theo. Kiên trì vừa làm vừa vận động đã tạo lên phong trào. Các vườn chè từ đó nối nhau lên xanh tốt ở vùng cao Tả Phời. Màu xanh non mướt của chè Santuyet hòa với màu xanh cây trái, dệt lên tấm thảm xanh của vùng cao này thêm lộng lẫy.

Khơi nguồn thủy sản non cao

Còn một tiềm năng đầy hấp dẫn nữa đã được người dân triển khai thành công. Tận dụng nguồn nước dồi dào mát lạnh của dãy Hoàng Liên ban tặng. Anh Nguyên Văn Mạnh từ Cam Đường đã lập dự án và đầu tư cơ sở nuôi cá nước lạnh. Qua 5 năm triển khai, hiện cơ sở đã có 10 hồ với diện tích mặt nước 2.000 m2. Hàng năm, anh Mạnh thu về hơn hai chục tấn cá hồi vân, cá tầm. Khai thác tốt lợi thế này thì đây cũng là một “mỏ vàng” lớn của vùng đất này.

Cơ sở nuôi cá hồi vân của gia đình anh Nguyễn Văn Mạnh tại vùng cao Tả phời.

Và còn nhiều những tiềm năng lợi thế khác mà người dân vùng cao này đang áp dụng khoa học kỹ thuật, trong chăn nuôi, trồng trọt để nâng cao đời sống. Không chỉ vậy vùng đất giàu có Tả Phời còn ấp ủ trong mình bao tài nguyên quý giá như nguồn “vàng nâu” đang được Công ty Apatits khai thác có hiệu quả. Hoặc là “ vàng đỏ” một mỏ đồng có trữ lượng và hàm lượng cao đang được Tập đoàn than khoáng sản Việt Nam(Vinacomin) lập dự án đầu tư khai thác… Tất cả những tiềm năng của Tả Phời đang chuyển mình thức dậy.

Nay mai thôi, cùng với lê, thảo quả, chè, cá nước lạnh và các sản vật khác sẽ là thương hiệu mạnh của vùng cao Tả Phời. Các tiềm năng, tài nguyên thiên nhiên quí giá sẽ tạo đà tăng trưởng cho đời sống kinh tế của người dân vùng cao Tả Phời. Chỉ có điều con người biết khai thác đúng hướng, đúng mục đích mang tính bền vững thì tin rằng vùng cao Tả Phời nơi mờ sương sẽ ngày một phát triển ấm no. Tất cả ước mơ và hy vọng đang tỏa sáng như hoa đào bung nở rực rỡ dưới nắng xuân. Sắc thắm, hương xuân đang lan tỏa trên vùng cao Tả Phời sớm xuân này.

Bài và ảnh: Công Thế