'Nghệ An - 990 năm hình thành và phát triển'

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Hải, Phó Giám đốc Thường trực Đại học Quốc gia Hà Nội; Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn; Thái Thanh Quý, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An; Nguyễn Đức Trung, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chủ trì hội thảo.

Đây là hoạt động có ý nghĩa lịch sử, chính trị sâu sắc, nằm trong chuỗi các hoạt động thiết thực chào mừng 990 năm danh xưng Nghệ An. Hội thảo là dịp nhằm tái hiện diện mạo lịch sử; khẳng định vị trí, vai trò, những đóng góp to lớn của vùng đất, con người Nghệ An trong cuộc trường chinh dựng nước, giữ nước của dân tộc. Đồng thời, tiếp tục khẳng định, tôn vinh các giá trị lịch sử, văn hóa, truyền thống yêu nước và cách mạng của quê hương Nghệ An, qua đó thể hiện tình cảm, đạo lý uống nước nhớ nguồn đối với các thế hệ ông cha đã có công dựng nước và giữ nước; góp phần gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của nhân dân tỉnh Nghệ An trong thời kỳ hội nhập và phát triển.

Thông qua Hội thảo, các đại biểu, các nhà khoa học, các chuyên gia phân tích, thảo luận, nghiên cứu, làm rõ và cung cấp các luận cứ khoa học, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp góp phần hoạch định các chủ trương, chính sách, cơ chế nhằm xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, củng cố hệ thống chính trị, quốc phòng, an ninh, tăng cường và mở rộng quan hệ đối ngoại, góp phần đưa Nghệ An phát triển nhanh và bền vững.

Phát biểu tại hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng khẳng định: Lịch sử hình thành và phát triển vẻ vang của tỉnh Nghệ An chính là biểu tượng hết sức sinh động, hùng hồn của lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Là vùng đất địa linh nhân kiệt luôn có vị trí địa - chiến lược hết sức quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử, nhất là trong thời đại Hồ Chí Minh, Nghệ An đã hun đúc nên những giá trị văn hóa, tinh thần quý báu, là điểm hội tụ tinh hoa làm đậm đà bản sắc Việt Nam: cần cù, sáng tạo trong lao động; anh hùng, dũng cảm trong chiến đấu, rất thông minh trong học tập; đẹp đẽ, trong sáng trong tình yêu quê hương đất nước.

Nhắc lại Lời di huấn thiêng liêng và cũng là mong ước giản dị nhưng rất sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Bức thư Người viết cho Đảng bộ Nghệ An ngày 21/7/1969 (chỉ 43 ngày trước lúc Bác đi xa): “Nghệ An là một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng. Rất mong đồng bào và đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, Đảng bộ, nhân dân Nghệ An cần nỗ lực hơn nữa, quyết tâm hơn nữa, xây dựng, phát triển quê hương giàu mạnh, bản sắc, hiện đại và văn minh.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu toàn diện, thu thập thêm những cứ liệu lịch sử, văn hóa, khảo cổ góp phần làm sâu sắc hơn quá trình hình thành và phát triển của tỉnh Nghệ An; để từ đó, có thêm những luận cứ khoa học thuyết phục nhằm tôn vinh và lan tỏa những giá trị lịch sử, truyền thống, văn hóa của vùng đất và con người Nghệ An, góp phần khẳng định mạnh mẽ những đóng góp to lớn của Nghệ An trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, trong công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc trước đây cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.

Quán triệt sâu sắc những nội dung của Thông báo số 55-TB/TW ngày 20/4/2019 của Bộ Chính trị về sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XI về phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Nghệ An đến năm 2020, cần tập trung tổ chức thực hiện thật tốt, quyết liệt, và có hiệu quả các định hướng, nhiệm vụ, giải pháp đột phá mà Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX (nhiệm kỳ 2020 -2025) đã đề ra, phấn đấu đến năm 2025 Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc, năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước, như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại cũng như ước nguyện của toàn thể nhân dân Nghệ An.

Theo Phó Giám đốc Thường trực Đại học Quốc gia Hà Nội Nguyễn Hoàng Hải, trong 63 tỉnh, thành của cả nước, Nghệ An là tỉnh đặc biệt; là vùng đất địa linh, nhân kiệt, thực sự là một Việt Nam thu nhỏ bởi hội tụ đầy đủ các yếu tố tự nhiên, dân số. Với những đặc điểm tiêu biểu trên là tiền đề dẫn đến sự hình thành, phát triển, những đóng góp quan trọng của Nghệ An vào tiến trình lịch sử của dân tộc; là địa bàn chiến lược để thực hiện các đường lối của Đảng, Nhà nước nhằm ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế, đóng góp vào sự phát triển chung của cả nước.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung,  nhấn mạnh: Nghệ An hội tụ đủ các yếu tố như một “Việt Nam thu nhỏ” với đầy đủ các loại địa hình, các hệ sinh thái tự nhiên; tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng, nhiều danh lam, thắng cảnh nổi tiếng, có nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị còn được lưu giữ; hệ thống giao thông thuận tiện với đầy đủ các loại hình, có vị trí quan trọng trong hành lang kinh tế Đông - Tây; có nguồn nhân lực dồi dào, người lao động cần cù, chịu khó. Đó là tiềm năng và thế mạnh to lớn, mang lại các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để Nghệ An tận dụng cơ hội, vượt qua khó khăn, thách thức tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Trong tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, Nghệ An là vùng đất “phên dậu” của quốc gia, địa bàn trọng yếu của đất nước, phần đất thiêng liêng trong dải non sông Việt Nam thống nhất. Với vị thế chiến lược đặc biệt quan trọng, có bề dày truyền thống lịch sử, xứ Nghệ có nhiều đóng góp lớn lao trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.

Sự ra đời của danh xưng Nghệ An được khắc họa đậm nét thông qua các cứ liệu lịch sử. Trong cuốn “Hoàng Việt địa dư chí”, học giả Phan Huy Chú viết: “Nghệ An xưa thuộc đất Việt Thường, thời Tần thuộc Tương Quận, thời Hán gọi là Hàm Hoan thuộc quận Nhật Nam…thời Đường gọi là Hoan Châu và Diễn Châu. Thời Ngô, Đinh, Tiền Lê vẫn gọi là Hoan Châu và Diễn Châu. Năm 1030 (Thiên Thành thứ 3), vua Lý Thái Tông đổi Hoan Châu thành Nghệ An”. Từ đây, địa danh Nghệ An chính thức đi vào lịch sử dân tộc và tồn tại sâu thẳm trong tâm thức các thế hệ cư dân Nghệ An cho tới ngày nay. 990 năm hình thành và phát triển tỉnh Nghệ An - là chặng đường dài mà biết bao thế hệ đã đổ công sức, xương máu đấu tranh với thiên nhiên khắc nghiệt và kẻ thù xâm lược để xây dựng và bảo vệ vùng đất Nghệ An.

Lịch sử vùng đất Nghệ An gắn với nhiều tên gọi khác nhau nhưng danh xưng Nghệ An - với ý nghĩa “thái bình vô sự” vẫn là tên gọi tồn tại lâu dài nhất, xuyên suốt nhiều thế kỷ và cho đến ngày hôm nay - thể hiện mong muốn, khát vọng các triều đại phong kiến và Nhà nước Việt Nam về sự ổn định, phát triển của một vùng đất từng là vùng biên viễn trọng yếu của quốc gia Đại Việt. Điều này cũng khẳng định bề dày truyền thống của vùng đất Nghệ An, sự gắn kết của Nghệ An với những biến đổi về lịch sử, chính trị dân tộc.

Bế mạc hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý khẳng định: Các tham luận, báo cáo đã góp phần làm sáng rõ và khẳng định một số nội dung: Nghệ An là vùng đất xuất hiện sớm, có quá trình phát triển lâu dài, tạo nên những giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa của vùng đất này. Nghệ An có đặc điểm tự nhiên, địa lý, địa thế độc đáo, có vị trí chiến lược trong giao thương, đảm bảo ổn định chính trị, quốc phòng, an ninh, quản lý lãnh thổ; nhân văn có nét riêng biệt, nổi trội, gắn với quá trình tiếp biến, giao thoa văn hóa đa dạng, góp phần tạo nên văn hóa xứ Nghệ đậm đà bản sắc; khẳng định những đóng góp to lớn của quân, dân Nghệ An qua hành trình 990 năm kiên cường đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Hội thảo đã phân tích và khẳng định vị trí chiến lược và những đóng góp quan trọng của đất và người xứ Nghệ trong hành trình dài xây dựng kinh tế - phát triển xã hội Việt Nam. 

Với bề dày truyền thống hào hùng của lịch sử 990 năm hình thành và phát triển liên tục, vị thế chính trị - xã hội hiện tại, đặc biệt, với tầm nhìn xa hơn trong tiến trình phát triển của tỉnh theo đường lối đổi mới của Đảng, đã được cụ thể hóa thành các quan điểm phát triển trong Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 – 2025. Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân, các lực lượng vũ trang tỉnh tiếp tục đoàn kết, nỗ lực nhiều hơn, quyết tâm cao hơn để phấn đấu hoàn thành bằng được mục tiêu, đến năm 2025 Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc, năm 2030 trở thành tỉnh khá trong cả nước.