Ùn tắc giao thông tại một tuyến phố chính ở Hà Nội. Ảnh: TTXVN
Vậy giải pháp nào để cải thiện tình hình này chính là chủ đề của buổi tọa đàm “Giảm ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm môi trường không khí- mục tiêu hướng tới của Tp. Hà Nội” do Báo Giao thông (Bộ Giao thông Vận tải) tổ chức ngày 24/10, tại Hà Nội.
Theo ông Ngô Mạnh Tuấn, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, thời gian qua, thành phố đã triển khai rất nhiều dự án giao thông; trong đó, có thể kể đến như: 8 cầu vượt thép để kéo giảm ùn tắc tại các ngã tư trọng điểm. Hà Nội cũng đã và đang triển khai các dự án đường vành đai 1, 2, 3 cả trên cao và dưới thấp. Đồng thời, đầu tư xây dựng các tuyến đường xuyên tâm để từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn Thủ đô, kéo giảm ùn tắc và tai nạn giao thông.
Ngoài ra, Bộ Giao thông Vận tải và Tp. Hà Nội đang triển khai một số dự án đường sắt đô thị trên địa bàn Thủ đô như: Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - ga Hà Nội. Bên cạnh đó, đang chuẩn bị để triển khai tuyến số 4, 5, kéo dài tuyến số 2 Trần Hưng Đạo - Lý Thường Kiệt và tuyến số 3 từ ga Hà Nội đi Hoàng Mai. Cùng với đó, là một số dự án cầu lớn như: Nhật Tân qua sông Hồng, Đông Trù qua sông Đuống, mới đây là Văn Lang nối giữa Hà Nội với Phú Thọ…đã được hoàn thành.
“Những dự án này đã giúp giảm bớt ùn tắc giao thông khu vực nội đô trên địa bàn. Thời gian tới, Hà Nội sẽ tiếp tục triển khai thực hiện theo quy hoạch phát triển hạ tầng giao thông trên địa bàn Thủ đô để kết nối và giảm áp lực cho các tuyến đường vành đai và xuyên tâm theo chỉ đạo của thành phố”, ông Ngô Mạnh Tuấn chia sẻ.
Song song với giải pháp đầu tư cho hạ tầng, ông Ngô Mạnh Tuấn cho hay, Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp khác chống ùn tắc như: tính toán tổng thể lại vận tải hành khách công cộng; tăng cường phương tiện và chất lượng vận tải công cộng để thu hút người tham gia giao thông. Cùng đó, rà soát, bổ sung, điều chỉnh tổ chức giao thông lại những vị trí, đoạn đường thường xuyên ùn tắc. Đặc biệt, thành phố đã tăng cường tuyên truyền, tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm để tạo tính răn đe, nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.
Ông Phạm Hoài Chung, Giám đốc Trung tâm giao thông đô thị và nông thôn (Viện Chiến lược và phát triển Giao thông vận tải phân tích: Dưới góc độ nghiên cứu, tác động của ùn tắc giao thông tới kinh tế- xã hội là rất lớn. Một số nghiên cứu cho thấy, về thiệt hại ùn tắc giao thông đối với Hà Nội dao động từ 1-1,2 tỷ USD/năm.
“Về mặt xã hội, sức khỏe người dân đô thị đang bị ảnh hưởng vì chỉ số ô nhiễm không khí IQI gấp hơn 5 lần so với quy định, nồng độ bụi pm2.5 đang gấp khoảng 3 lần. Về thời gian đi lại của người dân thiệt hại hơn 1 triệu giờ lao động/năm. Ngoài ra, môi trường đầu tư và các vấn đề phát triển xã hội khác cũng bị ảnh hưởng”, ông Phạm Hoài Chung nhấn mạnh.
Còn theo ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Môi trường (Bộ Giao thông Vận tải), về quản lý nhà nước, một trong những giải pháp đầu tiên giảm ô nhiễm không khí là triển khai các giải pháp giảm ùn tắc giao thông. Giải pháp tiếp theo là thực hiện kiếm soát phát thải từ phương tiện tham gia giao thông.
Ông Nguyễn Hữu Tiến chia sẻ, trong những năm vừa qua, Bộ Giao thông Vận tải thực hiện kiểm soát phát thải đối với phương tiện giao thông đường bộ. Cụ thể là, áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4 đối với phương tiện ô tô sản xuất lắp ráp và nhập khẩu mới; kiểm soát khia thải đối với ô tô đang lưu hành. Thực hiện theo Quyết định 985a/QĐ-TTg của Thủ tướng phê duyệt chương trình quản lý chất lượng không khí, Bộ Giao thông Vận tải đang xây dựng dự thảo nâng mức tiêu chuẩn khí thải với ô tô đang lưu hành nhằm giảm phát thải gây ô nhiễm đối với loại hình phương tiện này.
Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông (Công an Hà Nội) Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá, thực trạng giao thông của Hà Nội gần đây diễn biến khá "nóng", đặc biệt vào giờ cao điểm buổi sáng và chiều. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng của Hà Nội chưa thực sự đảm bảo phục vụ giao thông, nhiều hạ tầng phục vụ vượt thiết kế 6-7 lần. Thực tế tại Việt Nam hiện mới sử dụng 8,65% quỹ đất dành cho giao thông trong khi luật quy định, quỹ đất dành cho giao thông ở các đô thị là 16-26%, các nước tiên tiến quy định 20-25%. Do đó, việc quá tải là điều không thể tránh khỏi. Trong khi đó, tại một số nút giao, việc phân luồng chưa thực sự hiệu quả.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, thời gian qua, mật độ xây dựng chung cư cao tầng khiến mức độ quá tải ngày càng trầm trọng. Việc các phương tiện cá nhân tăng nhanh theo cấp số nhân cũng là nguyên nhân dẫn đến ách tắc. “Trước thực trạng và khó khăn như trên, lực lượng cảnh sát giao thông đã nỗ lực thực hiện rất nhiều biện pháp như phối hợp các cơ quan ban ngành đẩy mạnh tuyên truyền; Nghiên cứu bố trí lực lượng điều khiển giao thông một cách khoa hoc, hợp lý, hạn chế ùn tắc…”, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.
Đề cập đến các giải pháp giảm ùn tắc tai nạn giao thông, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, yếu tố tác động mạnh mẽ nhất đến người tham gia giao thông, nhất là tài xế ô tô chính là việc Hà Nội áp dụng hệ thống camera tự động phát hiện vi phạm. Hiện nay, nhờ áp dụng hệ thống camera hoạt động 24/24h, các tài xế lái xe đã thực hiện Luật Giao thông đường bộ nghiêm chỉnh hơn.
Dưới góc độ cơ quan chuyên môn, TS. Trần Hữu Minh, Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho rằng, người dân luôn mong muốn phương tiện vận tải an toàn, thân thiện môi trường, tiện lợi. Nhu cầu này sẽ hoàn toàn được đáp ứng nếu có phương tiện vận tải công cộng được thiết kế hợp lý. Song, hệ thống giao thông công cộng hiện nay ở các đô thị của chúng ta không đáp ứng được nhu cầu này.
Ông Ngô Mạnh Tuấn, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho biết, mặc dù việc giảm thiểu ùn tắc giao thông được Tp. Hà Nội đặc biệt quan tâm. Thời gian qua, việc lưu lượng giao thông tăng đột biến khiến hạ tầng không theo kịp, tình trạng ùn tắc vẫn đang diễn biến phức tạp. Hơn nữa, việc quản lý giao thông trên địa bàn Hà Nội vẫn còn những bất cập cần phải điều chỉnh trong thời gian tới.
“Để có giải pháp tổng thể đảm bảo an toàn giao thông, giảm ùn tắc và ô nhiễm môi trường, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội được giao xây dựng đề án từ năm 2017 đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Chúng tôi đã nghiên cứu, xin ý kiến của các đơn vị liên quan và đề xuất đề án được HĐND thành phố Hà Nội thông qua tại kỳ họp vào tháng 7/2017 tại Nghị quyết 04.
Việc triển khai Nghị quyết này phù hợp với các nội dung, chương trình của thành phố đưa ra nhằm giảm thiểu ùn tắc, phát triển cơ sở hạ tầng. Mục tiêu và chủ trương của thành phố là đến năm 2030 phải xây dựng được thành phố văn minh, hiện đại, không còn ùn tắc giao thông.
Song song với đó, thời gian qua, Sở Giao thông Vận tải cũng đã triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý giao thông như: thành lập trung tâm quản lý giao thông công cộng thông minh trên địa bàn thành phố để tập trung điều hành toàn bộ công tác an toàn giao thông, phân luồng giao thông, ùn tắc giao thông…
Ngoài ra, ông Ngô Mạnh Tuấn thông tin, thực hiện chủ trương của Chính phủ di chuyển các cơ quan, trường học, một số bệnh viện ra khỏi nội đô, Tp. Hà Nội đã có nhiều cuộc họp để tìm giải pháp. Tp. Hà Nội đang đốc thúc và giám sát chặt để triển khai theo lộ trình này.
Đề cập đến giải pháp thu phí phương tiện cá nhân vào nội đô để giảm ùn tắc giao thông, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Ngô Mạnh Tuấn cho hay, hiện đơn vị đã nghiên cứu, xem xét có một số cơ chế, chính sách để báo cáo UBND Tp. Hà Nội trình Thủ tướng Chính phủ. Hiện UBND Tp. Hà Nội đã trình Thủ tướng Chính phủ để xin ý kiến chỉ đạo; trong đó, có nội dung thu phí đường bộ các phương tiện giao thông ở một số khu vực có nguy cơ ùn tắc cao để hạn chế phương tiện đi vào.