TP Hồ Chí Minh sẵn sàng kịch bản ứng phó với chính sách thuế mới của Mỹ

Tìm giải pháp ứng phó

Là ngành hàng chịu tác động lớn nếu Mỹ áp dụng thuế suất cao, ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP Hồ Chí Minh cho biết, ngay khi Mỹ công bố mức thuế tăng mạnh, Hội đã liên tục kết nối để cập nhật tình hình của các doanh nghiệp, bởi hơn 50% hội viên đều xuất khẩu sang Mỹ, với tổng doanh thu từ thị trường này chiếm tới 52%.

"Trước đó, khi nghe thông tin ban đầu về thuế suất mới, nhiều doanh nghiệp rất hoang mang. Nỗi lo ngay lập tức là các đơn hàng có thể bị hủy hoặc ngừng xuất khẩu. Tuy nhiên, sáng nay, thấy anh em vẫn xuất khẩu bình thường và các doanh nghiệp lớn chưa có động thái ngừng đơn hàng, mọi thứ cũng trở nên bình tĩnh hơn", ông Chánh Phương chia sẻ.

Theo ông Chánh Phương, hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam và đối tác Mỹ vẫn đang trao đổi về việc có ngừng đơn hàng hay không và cách thích ứng với tình huống này. Giải pháp trước mắt vẫn trông chờ vào các cuộc đàm phán từ Chính phủ. Trong thời gian đàm phán, việc trì hoãn áp thuế từ 45 đến 90 ngày trở lên sẽ giúp doanh nghiệp có thời gian tìm phương án xoay xở.

Song song đó, việc tháo gỡ các rào cản thương mại cho doanh nghiệp là rất cần thiết. Nếu Mỹ tiếp tục áp thuế cao và các nhà mua hàng ngừng đơn hàng, các công ty sẽ đối mặt với khó khăn về dòng tiền. Chính vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước sớm có động thái hỗ trợ, tương tự như những biện pháp đã thực hiện trong giai đoạn dịch COVID-19. Về lâu dài, Việt Nam cần cơ cấu lại ngành nghề và đẩy mạnh xúc tiến thương mại đa dạng hơn. Bên cạnh đó, việc áp dụng các ưu đãi thuế hấp dẫn cho đồ gỗ xuất xứ Việt Nam nhưng nhập khẩu nguyên liệu từ Mỹ sẽ là một giải pháp hiệu quả. Mô hình này không chỉ áp dụng cho ngành gỗ mà còn có thể mở rộng cho các ngành khác.

Ông Phạm Văn Việt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Thêu đan TP Hồ Chí Minh cho biết, thị trường Mỹ đóng vai trò rất quan trọng đối với doanh nghiệp dệt may, chiếm tỷ trọng trung bình từ 20 đến 30% doanh thu, thậm chí có doanh nghiệp lên tới 70% doanh thu. Năm vừa qua, kim ngạch xuất khẩu của ngành đạt 44 tỷ USD, trong đó thị trường Mỹ chiếm tới 18 tỷ USD. Trước mắt, để ứng phó với tình huống này, các doanh nghiệp có thể đề xuất giãn thời gian nộp thuế giá trị gia tăng (VAT).

Ngoài ra, dự báo trong vòng 3 - 6 tháng tới, các doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn về dòng tiền, vì vậy cần sự hỗ trợ từ phía ngân hàng. Về lâu dài, Chính phủ cần xây dựng chiến lược bài bản, tạo điều kiện để doanh nghiệp trong nước chuyển đổi chuỗi cung ứng và đa dạng hóa nguồn nhập nguyên liệu. Đồng thời, cần hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình phát triển xanh và ứng dụng công nghệ cao để tăng cường sức cạnh tranh.

Đại diện cho doanh nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh cho biết, mức thuế suất đối ứng 46% sẽ làm giảm sức cạnh tranh của các mặt hàng chủ chốt của TP Hồ Chí Minh khi xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ. Trong khi đó, các đối thủ cạnh tranh trực tiếp như Trung Quốc (34%), Ấn Độ (26%), Thái Lan (37%) lại có mức thuế thấp hơn đáng kể.

Ở khu vực Đông Nam Á, mức thuế suất đối ứng 46% sẽ tác động tiêu cực đến việc thu hút vốn FDI sản xuất đang dịch chuyển vào Việt Nam nói chung và TP Hồ Chí Minh nói riêng, theo chiến lược thay thế Trung Quốc. Với mức thuế này, TP Hồ Chí Minh sẽ không còn lợi thế cạnh tranh trong việc thu hút các hoạt động sản xuất hướng đến xuất khẩu, đặc biệt là đối với các mặt hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Chi phí xuất khẩu gia tăng sẽ khiến các doanh nghiệp FDI có xu hướng tìm kiếm các quốc gia khác có mối quan hệ thương mại ổn định hơn với Hoa Kỳ.

Về lâu dài, dòng vốn FDI vào lĩnh vực sản xuất sẽ có nguy cơ chững lại. Đồng thời, việc duy trì các khoản đầu tư hiện hữu cũng trở thành thách thức khi doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí tăng cao và khả năng tiếp cận thị trường Hoa Kỳ bị thu hẹp. Bên cạnh đó, tỷ giá sẽ chịu thêm sức ép khi Việt Nam cần phải tăng cường nhập khẩu từ Mỹ để thu hẹp thặng dư thương mại với nước này. Một số ngành nghề cũng sẽ bị tác động, bao gồm: Ngành dệt may, ngành đồ gỗ và sản phẩm từ gỗ, ngành nông sản, thủy sản, ngành điện tử và linh kiện...

Cần chủ động ứng phó

Ông Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh cho biết, để ứng phó với các chính sách thuế suất mới của Mỹ, Viện đã đưa ra một số kịch bản tăng trưởng kinh tế TP Hồ Chí Minh sắp tới. Cụ thể, có kịch bản cho tăng trưởng thấp (bi quan nhất, mức thuế suất đối ứng giữ nguyên 46%); kịch bản đàm phán một phần và đạt mức thuế suất 25%; kịch bản căng thẳng thương mại được tháo gỡ sớm, mức thuế suất áp dụng là 5 - 15%. 

"Các kịch bản được xây dựng với giả định yếu tố trong điều kiện TP Hồ Chí Minh chủ động và tăng tốc nội lực thông qua thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế như đầu tư và tiêu dùng. Cụ thể, tổng vốn đầu tư toàn xã hội là 620.000 tỷ đồng và tốc độ tăng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 13,4%. Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh còn đề xuất một số giải pháp liên quan như giải pháp về xuất nhập khẩu, giải pháp giải quyết các rào cản liên quan đối với hàng hóa nhập khẩu, thúc đẩy tiêu dùng nội địa, thu hút đầu tư...", ông Huy Vũ nói.

Còn theo GS.TS Trần Ngọc Anh (Đại học Indiana, Hoa Kỳ) cho rằng, Việt Nam cần định hình 4 mục tiêu: Hàng Việt Nam phải vào Hoa Kỳ ở phân khúc thị trường cao hơn; mở rộng xuất khẩu dịch vụ; nâng năng lực doanh nghiệp Việt Nam; đẩy nhanh xây dựng và triển khai đề án phát triển kinh tế tư nhân. Muốn đạt mục tiêu trên, Việt Nam cần phát triển, giải quyết điểm nghẽn bằng dữ liệu thời gian thực; xây dựng hệ thống quản trị thực thi (hiệu lực, hiệu quả cao); thành lập nhóm tư vấn và đối thoại thường xuyên; xây dựng các khu kinh tế kết nối với Singapore, châu Âu và Nhật Bản.

Liên quan đến vấn đề thuế suất của Mỹ, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong tuần qua, thế giới và Việt Nam hết sức ngạc nhiên trước việc Hoa Kỳ áp thuế đối với 60 nước, trong đó Việt Nam là một trong những nước chịu thuế cao nhất là 46%. Với vai trò TP Hồ Chí Minh là đầu tàu kinh tế cả nước, việc áp thuế này sẽ ảnh hưởng lớn đến TP Hồ Chí Minh và những dự định của TP Hồ Chí Minh trong năm 2025, khi đó hàng hóa của Việt Nam ra nước ngoài, đặc biệt là Mỹ giảm sức cạnh tranh, giá tăng cao.

Theo ông Nguyễn Văn Được, đối với thị trường Mỹ, khi xét 2 góc độ xuất khẩu và nhập khẩu, trong tỷ trọng xuất khẩu sang Hoa Kỳ không đáng kể so với tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam. Từ đó, các doanh nghiệp xuất khẩu bình tĩnh, đón nhận, phân tích, theo dõi diễn biến tình hình để có giải pháp thích ứng phù hợp nhất. Dù kết quả dàm phán với Mỹ thế nào, trước mắt, Thành phố vẫn giữ nguyên kịch bản tăng trưởng năm 2025 với mục tiêu 2 con số và Thành phố vẫn tiếp tục theo dõi, chuẩn bị, chủ động và linh hoạt các biện pháp ứng phó khi thuế suất mới được áp dụng.  

"Đáng chú ý, Thành phố cũng đang theo dõi chặt chẽ “sức khỏe sản xuất” của các doanh nghiệp trên địa bàn, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất ngành hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ, để có biện pháp hỗ trợ kịp thời khi thuế mới được thực thi. Thành phố cũng tăng cường kích thích đầu tư công và dẫn dắt đầu tư tư nhân, đặc biệt là tháo gỡ vướng mắc cho 571 dự án còn tồn đọng, nhằm tăng doanh thu và thúc đẩy tiêu thụ nội địa. Về công tác cải cách thủ tục hành chính, người đứng đầu chính quyền thành phố nhấn mạnh đây là nhiệm vụ trọng tâm và xuyên suốt, cam kết sẽ cắt giảm các khâu trung gian và mạnh mẽ hơn nữa trong việc giảm bớt thủ tục hành chính. Ngoài ra, thành phố sẽ tái cơ cấu các chương trình xúc tiến đầu tư và giao thương, tập trung vào các thị trường xuất khẩu lớn, tiềm năng và ổn định. Đồng thời, sẽ tái cơ cấu lại, tăng cường hàng hóa mang thương hiệu Việt Nam, nâng cao giá trị của hàng Việt Nam", ông Nguyễn Văn Được cho biết.