Ngày 19/2, Iran đã bất ngờ ngừng bán dầu thô cho Pháp và Anh. Trang web của Bộ Dầu mỏ Iran dẫn lời người phát ngôn Alirreza Nikzad của bộ này nói: "Việc xuất khẩu dầu mỏ cho các công ty Anh và Pháp đã được dừng lại... Chúng tôi sẽ bán dầu cho các khách hàng mới".
|
Một điểm bán xăng ở thủ đô Têhêran ngày 19/2. Ảnh: AFP/TTXVN |
Động thái trên của Têhêran được cho là để trả đũa quyết định của Liên minh châu Âu (EU) hồi tháng 1 vừa qua về ngừng nhập khẩu dầu thô từ Iran từ ngày 1/7 tới do tranh cãi xung quanh chương trình hạt nhân của Iran.
Tuy nhiên, theo hãng tin Pháp AFP, quyết định ngừng bán dầu cho Pháp và Anh của Têhêran sẽ không gây tác động lớn, do Iran không phải là nguồn cung chính cho Pháp (năm 2001, chỉ có 3% lượng dầu cung cấp cho Pháp hàng ngày, tương đương 58.000 thùng, đến từ Iran) và Anh thì được cho là sẽ sớm ngừng nhập khẩu dầu của Iran. Động thái mới nhất của Têhêran có thể xem như một lời cảnh báo đối với những khách hàng lớn hơn trong Liên minh châu Âu như Italia, Tây Ban Nha và Hy Lạp.
Từ vài tuần nay, Têhêran đã cảnh báo về khả năng ngừng toàn bộ hoạt động xuất khẩu dầu thô sang EU – khách hàng nhập khẩu hơn 20% sản lượng dầu thô của Iran, tương đương 600.000 thùng/ngày. Hôm 15/2, Bộ Ngoại giao Iran đã có các cuộc gặp riêng rẽ với đại sứ của các nước Pháp, Hy Lạp, Italia, Hà Lan, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha ở Têhêran để thông báo rằng Iran “sẽ xem xét lại” việc bán dầu cho các nước này.
Trước động thái trên của Iran, Ủy ban châu Âu (EC) đã tuyên bố, trong trường hợp Iran ngừng toàn bộ hoạt động xuất khẩu dầu sang EU, các khách hàng ở khu vực này cũng không bị ảnh hưởng nhiều do đã có kế hoạch chuyển nhà cung cấp, chủ yếu là sang Arập Xêút – nhà sản xuất đã tuyên bố sẵn sàng cung cấp bổ sung cho thị trường lượng dầu thô mà Iran ngừng xuất khẩu.
Trong một diễn biến khác, Têhêran cùng ngày 19/2 đã một lần nữa đề cập đến việc nối lại đàm phán với nhóm P5+1 (gồm 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này, sau khi thống nhất được thời gian và địa điểm cho cuộc đàm phán. AFP dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Iran Ali Akbar Salehi nói: “Chúng tôi đang tìm kiếm cơ chế để giải quyết vấn đề hạt nhân theo cách cả hai bên cùng thắng”. Tuy nhiên, ông Salehi cũng nhấn mạnh rằng, Iran vẫn luôn sẵn sàng cho “kịch bản xấu nhất”.
Trước đó, ngày 14/2, trong thư phúc đáp đề nghị của bà Catherine Ashton, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU, về nối lại đàm phán, trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran Saeed Jalili đã nêu rõ, Iran "sẵn sàng đối thoại về các vấn đề có thể cung cấp nền tảng cho sự hợp tác mang tính xây dựng và hướng về phía trước".
Liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, một nguồn tin ngoại giao ở Viên (Áo) ngày 19/2 đã tiết lộ với hãng tin BBC rằng Iran có kế hoạch lắp đặt hàng nghìn máy ly tâm mới tại cơ sở Fordo ở thành phố Qom. Theo BBC, các máy ly tâm mới này có thể đẩy nhanh sản lượng urani được làm giàu, có thể sử dụng để sản xuất điện cũng như chế tạo vũ khí nguyên tử.
Trước đó, hãng tin AP dẫn lời các nhà ngoại giao giấu tên cho biết, Iran đang chuẩn bị lắp đặt hàng nghìn máy ly tâm thế hệ mới tại một cơ sở ngầm có nhiều hang động. Các máy ly tâm này có thể sản xuất urani được làm giàu nhanh và hiệu quả hơn rất nhiều các máy hiện có và sẽ giúp đẩy nhanh đáng kể việc sản xuất vật liệu có khả năng lắp vào lõi các đầu đạn hạt nhân.
Thông tin trên cùng với việc chỉ vài ngày trước, Iran đã bổ sung thêm 3.000 máy ly tâm cho chương trình làm giàu urani và khánh thành ba dự án hạt nhân mới càng làm gia tăng lo ngại về chương trình hạt nhân của nước này. Phương Tây lâu nay vẫn cho rằng chương trình hạt nhân của Iran nhằm chế tạo bom nguyên tử. Trong khi đó, Iran luôn khẳng định quyền được phát triển lĩnh vực hạt nhân và rằng chương trình hạt nhân của mình chỉ nhằm mục đích hòa bình.
Trong những tuần qua đã rộ lên tin đồn về việc Ixraen sắp tiến hành một cuộc tấn công nhằm vào chương trình hạt nhân của Iran, mặc dù Ixraen luôn phủ nhận. Về vấn đề này, Ngoại trưởng Anh William Hague ngày 19/2 đã cảnh báo rằng, một cuộc tấn công quân sự nhằm vào Iran không phải là "hành động sáng suốt" vào thời điểm hiện nay. Tướng Martin Dempsey, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ cùng ngày cũng cho rằng "còn sớm" để tiến hành một hành động quân sự chống Iran.
H.H - A.M (tổng hợp)