Cao tốc ở Singapore. Ảnh: straitstimes.com
Hình ảnh bà Sun Xueling, Thư ký cấp cao của Quốc hội phụ trách Nội vụ và Phát triển quốc gia, đích thân dán khẩu hiệu "Uống bia rượu và lái xe là hỗn hợp chết người" lên ô tô của mình trong một chiến dịch phát động người dân Singapore không uống bia rượu khi lái xe mới đây, đã phát đi một thông điệp mạnh mẽ rằng Chính phủ sẽ kiên quyết mạnh tay với vấn nạn vốn đe đọa tới sự an toàn và tính mạng của người dân khi tham gia giao thông. Nỗ lực này cũng nhận được sự đồng tình từ người dân khi con số thống kê cho thấy các vụ tai nạn liên quan đến lái xe khi uống bia, rượu ngày càng gia tăng ở "đảo quốc Sư tử", quốc gia vốn được biết tới là xanh, sạch đẹp và vô cùng kỷ luật.
Theo các cơ quan chức năng, mặc dù số vụ tai nạn giao thông nói chung trong năm 2018 vừa qua đã giảm, song số vụ tai nạn gây ra bởi lái xe ôtô uống bia rượu và không làm chủ tốc độ lại tăng 17,3%, lên 176 vụ so với 150 vụ của năm trước đó. Trong khi đó, số vụ tai nạn xe máy do bia rượu cũng tăng mạnh, lên tới 51,3% với 59 trường hợp.
Điều này đã lý giải tại sao số vụ tai nạn chết người liên quan đến xe máy tại Singapore trong năm qua đã tăng lên 65 trường hợp, từ 45 trường hợp của năm trước đó. Đáng chú ý, tỷ lệ tử vong của người lái xe máy và người ngồi sau đã tăng 38,6% so với năm trước và chiếm gần một nửa số trường hợp tử vong do tai nạn giao thông đường bộ trong năm 2018. Bà Sun Xueling nhấn mạnh: "Trên 1.500 người đã bị bắt giữ, với hầu hết các vụ tai nạn do tài xế say rượu vượt đèn đỏ và đi quá tốc độ cho phép. Vì vậy, hình phạt nghiêm khắc hơn là cần thiết".
Tại kỳ họp Quốc hội đầu tháng 5/2019, dự luật Giao thông Đường bộ (sửa đổi) đã được Chính phủ Singapore đệ trình xin ý kiến nhằm tăng khung hình phạt đối với các trường hợp uống rượu bia điều khiển phương tiện giao thông, trong đó đặc biệt là việc đề xuất cấm lái xe trọn đời và tăng gấp đôi thời gian ngồi tù đối với các trường hợp lái xe tái phạm do uống rượu bia. Hiện tại, những người bị kết án có thể phải ngồi tù tới 6 tháng hoặc bị phạt từ 1.000 đến 5.000 đôla Singapore (tương đương khoảng từ 17,2 - 86 triệu đồng) cho lần vi phạm đầu tiên. Đối với lần vi phạm thứ hai, họ có thể bị bỏ tù tối đa 1 năm và bị phạt từ 3.000 đến 10.000 đôla Singapore. Họ cũng sẽ phải đối mặt với việc không đủ điều kiện lái xe trong ít nhất 1 năm.
Trong các sửa đổi được đề xuất, những người vi phạm lần đầu sẽ phải đối mặt với án tù 1 năm hoặc bị phạt từ 2.000 đến 10.000 đôla Singapore và bị tạm tước bằng lái xe trong ít nhất 2 năm. Giấy phép lái xe của họ cũng sẽ bị đình chỉ ngay lập tức, để ngăn chặn hành vi lái xe vô trách nhiệm cho đến khi tòa án đưa ra phán quyết. Nếu vi phạm lần thứ hai, họ sẽ phải đối mặt với án tù 2 năm và bị phạt từ 5.000 đến 20.000 đôla Singapore, cũng như đối mặt với lệnh cấm lái xe trong ít nhất 5 năm. Đối với các lần vi phạm tiếp theo, họ sẽ bị cấm lái xe suốt đời.
Bên cạnh đó, dự luật Giao thông Đường bộ (sửa đổi) cũng quy định các chế tài xử phạt nặng đối với người lái xe uống bia, rượu gây ra tai nạn nguy hiểm chết người hoặc tổn thương nghiêm trọng. Cụ thể, đối với trường hợp lái xe gây tử vong, những người vi phạm lần đầu sẽ phải đối mặt với tối thiểu 2 năm không được cầm lái và tối đa là 8 năm cho lần vi phạm đầu tiên, cũng như không đủ điều kiện lái xe trong ít nhất 10 năm. Đối với lần vi phạm thứ hai, họ sẽ phải đối mặt với mức án tối thiểu là 4 năm tù và tối đa là 15 năm. Nếu những người phạm tội bị ảnh hưởng bởi ma túy hoặc rượu, họ sẽ phải đối mặt với hình phạt bổ sung từ 1 - 2 năm tù và ít nhất 2 năm nữa không đủ điều kiện lái xe cho lần vi phạm đầu tiên.
Giới chức Singapore nhấn mạnh nếu được thông qua, đây sẽ là lần đầu tiên nước này áp dụng chế tài mạnh đối với các hành vi vi phạm về giao thông đường bộ do uống rượu, bia.
Bộ Nội vụ Singapore trong một tuyên bố mới nhất cho biết công chúng "phần lớn ủng hộ" các thay đổi được đề xuất. Theo khảo sát được Cơ quan thông tin phản hồi REACH của chính phủ tiến hành, nhiều người được hỏi cho hay những thay đổi là kịp thời và cần thiết. Song để phòng tránh và hạn chế thấp nhất những tai nạn do say rượu, bia thì việc cấp thiết chính là đẩy mạnh giáo dục cộng đồng, lan tỏa các thông điệp để tăng cường ý thức cho người dân.
Bà Sun Xueling nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuyên truyền khi đưa ra dẫn chứng các trường hợp tai nạn liên quan đến lái xe khi uống rượu đã cướp đi sinh mạng của nhiều người, như một vụ vô cùng thương tâm mới đây, lái xe uống rượu đâm chết một phụ nữ lớn tuổi đang đi thu gom rác dọc bờ sông. Cũng có trường hợp tai nạn cướp đi sinh mạng của chính những người lái xe, như hai trường hợp đầu năm nay, hai người đi xe máy đều say xỉn khiến họ mất kiểm soát trong khi lái xe dẫn đến tai nạn và tử vong.
Do đó, theo bà Sun Xueling, những nỗ lực giáo dục công cộng, trong đó bao gồm cả những nỗ lực của Cảnh sát giao thông và Hội đồng an toàn đường bộ Singapore, sẽ góp phần làm giảm thiểu những cái chết thương tâm này.
Một con số đáng khích lệ là số người vi phạm uống bia, rượu khi lái xe bị phát hiện và bắt giữ trong 9 tháng của năm 2018 vừa qua đã giảm 2,5% so với cùng kỳ năm trước đó. Đây là một dấu hiệu tích cực cho thấy các biện pháp tuyên truyền, vận động đang phát huy hiệu quả.
Chính vì vậy, tháng 2 vừa qua, một chiến dịch "Nâng cao nhận thức của bạn khi tham gia giao thông" của năm 2019 đã lại được chính phủ phát động. Thông điệp của chiến dịch sẽ được lan truyền rộng rãi thông qua các áp phích, biểu ngữ kỹ thuật số trên điện thoại và video an toàn đường bộ mới để đến với người dân.
Bà Sun Xueling khẳng định giáo dục công cộng sẽ vẫn là nền tảng cho những nỗ lực của Singapore trong việc chống lại việc uống bia, rượu khi lái xe, đồng thời sẽ được hỗ trợ thông qua việc thực thi mạnh mẽ cũng như các hình phạt nghiêm khắc.