Tên lửa được phóng từ Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ Wall Street Journal ngày 18/11, chính quyền Mỹ vừa quyết định một bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến tại Ukraine: cho phép Kiev sử dụng Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga. Quyết định này đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong chiến lược hỗ trợ quân sự của phương Tây, nhưng câu hỏi đặt ra là: liệu đã quá muộn để tạo ra thay đổi trên chiến trường?
Tiềm năng của ATACMS
Các tên lửa ATACMS có tầm bắn ấn tượng từ 180 đến 300 km, mở ra khả năng tấn công khoảng 200 mục tiêu quan trọng của Nga. Theo phân tích chuyên sâu của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, những mục tiêu này không chỉ đơn thuần là các địa điểm quân sự thông thường, mà còn bao gồm những vị trí then chốt như sân bay, kho vũ khí chiến lược, trung tâm huấn luyện và đường tiếp tế quan trọng.
Khu vực Kursk của Nga được xác định là điểm nóng đầu tiên có thể chịu tác động từ những tên lửa này. Tại đây, Nga đã bố trí một lực lượng khổng lồ gồm khoảng 50.000 quân chính quy và một số đơn vị dự bị, tạo thành một mục tiêu chiến lược vô cùng quan trọng trong không gian xung đột.
Dù vậy, các chuyên gia quân sự lại nêu ra những lo ngại nghiêm trọng về tính kịp thời của quyết định trên. Matthew Savill từ Viện Nghiên cứu An ninh và Quốc phòng (RUSI) có trụ sở tại London chỉ ra rằng thời gian chấp thuận kéo dài đã vô tình trao cho Nga một lợi thế chiến thuật quan trọng. Nga đã có thời gian di chuyển những mục tiêu then chốt như máy bay và trực thăng ra khỏi tầm bắn của ATACMS.
Về phần mình, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba đã thẳng thắn chỉ trích quyết định chậm trễ này. Ông nêu ra một thực tế phũ phàng rằng trong khi Ukraine nỗ lực trong nhiều tháng để nhận được vũ khí mới, giấy phép triển khai và đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng, Nga đã có được những lợi thế cần thiết. Trong nhiều tháng trước đây, Mỹ đã từ chối lời đề nghị của Ukraine về sử dụng ATACMS sâu hơn ở Nga, vì lo ngại sự leo thang.
Tác động chiến lược
Tác động của ATACMS sẽ phụ thuộc vào số lượng tên lửa mà Mỹ gửi đến và liệu Nga có thể thích nghi để ngăn Ukraine làm suy yếu đáng kể lực lượng của mình hay không.
Tuy nhiên, việc Ukraine triển khai ATACMS tầm bắn xa hơn có khả năng buộc quân đội Nga phải điều chỉnh toàn bộ chiến thuật phòng thủ và tấn công. Hiện tại, Nga vẫn đang duy trì một chiến lược triển khai quân và vật tư rất linh hoạt, với phần lớn thiết bị được bố trí cách tiền tuyến chỉ 30 - 50km.
Các tên lửa mới này sẽ tạo áp lực buộc Nga phải lùi các khu vực triển khai lực lượng, từ đó tạo cho Ukraine nhiều không gian chiến lược hơn. Quan trọng hơn, điều này có thể làm thay đổi đáng kể động lực của cuộc xung đột, giới hạn khả năng cơ động của lực lượng Nga.
Do đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã nhanh chóng phản ứng, cảnh báo rằng việc cung cấp ATACMS cho Ukraine sẽ là "một vòng xoáy căng thẳng mới về cơ bản". Chính quyền Biden, trước đó rất do dự, cuối cùng đã quyết định cho phép sau những diễn biến phức tạp trên chiến trường.
Như vậy, dù còn nhiều nghi ngờ, việc được sử dụng ATACMS mới có thể đặt các mục tiêu như sân bay quân sự, kho đạn dược và khu vực tập kết quân nằm trong tầm ngắm, có khả năng gây ảnh hưởng đáng kể tới năng lực quân sự của Nga. Tổng thống Ukraine đã phát biểu ngắn gọn sau khi Mỹ đồng ý về ATACMS: "Các tên lửa sẽ tự nói lên điều đó".