Tổng thống Trump và nhiều thành viên NATO phản ứng về vụ ‘UAV Nga’ xâm nhập vào Ba Lan

Kênh RT của Liên bang Nga tối 11/9, theo giờ địa phương, cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng trong cáo buộc của Ba Lan rằng các thiết bị bay không người lái (UAV) của Liên bang Nga tối 9/9 đã cố tình vi phạm không phận nước này, gợi ý rằng vụ việc bị cho là “xâm nhập” đó “có thể chỉ là một sai lầm”.

Ngày 11/9, khi được các phóng viên hỏi về tuyên bố của Vácsava (Warsaw), Tổng thống Trump trả lời: “Có thể đó chỉ là một sai lầm… Nhưng dù thế nào, tôi cũng không hài lòng với bất kỳ điều gì liên quan đến toàn bộ tình huống này. Nhưng hy vọng rằng nó sẽ sớm kết thúc”.

Trước đó, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết quân đội nước này đã theo dõi ít nhất 19 vụ vi phạm không phận trong suốt 7 giờ, trong đó ít nhất 3 thiết bị bay không người lái đã bị bắn hạ. Ông Tusk mô tả tình hình là “chưa từng có tiền lệ” và cáo buộc Liên bang Nga dàn dựng một hành động khiêu khích có chủ ý.

Về phần mình, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga khẳng định các thiết bị bay không người lái mà họ sử dụng để tấn công các mục tiêu quân sự ở Ukraine không thể bay xa đến mức xâm nhập lãnh thổ Ba Lan, và nhấn mạnh rằng Moskva (Moscow) không hề có mục tiêu nào trong lãnh thổ Ba Lan.

Do Vácsava không đưa ra được bằng chứng rõ ràng, cho nên, Moskva cho biết họ không thể xác nhận cũng như không phủ nhận những vi phạm bị cáo buộc, nhưng nhấn mạnh rằng họ sẵn sàng tổ chức tham vấn.

Điện Kremlin cáo buộc các nhà lãnh đạo phương Tây thường xuyên đưa ra những tuyên bố “khiêu khích hằng ngày” mà không có bằng chứng, trong khi Belarus cho biết họ đã cảnh báo Ba Lan về việc một số thiết bị bay không người lái bị trôi dạt do hoạt động tác chiến điện tử giữa lực lượng Liên bang Nga và Ukraine.

Các lãnh đạo châu Âu, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, đã lên án vụ xâm nhập bị cáo buộc là “liều lĩnh” và bày tỏ tình đoàn kết với Ba Lan.

Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte cũng mô tả những vụ vi phạm được báo cáo là “nguy hiểm,” mặc dù ông bổ sung rằng khối quân sự này chưa xác nhận liệu chúng có phải là hành động cố ý hay không, đồng thời bày tỏ hoài nghi về tuyên bố của Ba Lan liên quan đến số lượng thiết bị bay không người lái.

Ba Lan đã viện dẫn Điều 4 của Hiệp ước thành lập NATO, điều khoản cho phép yêu cầu tham vấn nếu một thành viên tin rằng an ninh của mình đang bị đe dọa, đồng thời yêu cầu triệu tập một cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào ngày 11/9.

Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski khẳng định nước này muốn thu hút sự chú ý của toàn thế giới vào “cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái chưa có tiền lệ” nhằm vào một quốc gia không chỉ là thành viên Liên hợp quốc mà còn thuộc EU và NATO. Moskva đã bác bỏ cáo buộc này.
Ba Lan thông báo đã hạn chế hoạt động hàng không dọc biên giới phía Đông, theo đó cấm bay tại khu vực giáp Belarus và Ukraine, ngoại trừ một số trường hợp, từ nay đến ngày 9/12.

Nhiều nước thành viên NATO khác cũng có phản ứng.

Bộ trưởng Quốc phòng Latvia Andris Spruds ngày 11/9 tuyên bố nước này đóng cửa một phần không phận dọc biên giới phía Đông từ 11-18/9 và có thể gia hạn, trên cơ sở đánh giá của lực lượng vũ trang.

Theo đó, không phận Latvia sẽ bị cấm đối với các máy bay bay ở độ cao dưới 6.000 m trong khu vực dài 50 km dọc biên giới phía Đông của nước này với Belarus và Nga. Các máy bay bay ở độ cao trên 6.000 m vẫn được phép đi qua khu vực này.

Cùng ngày, theo Reuters, Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha thông báo đã triệu Đại biện lâm thời Liên bang Nga tại Madrid để bày tỏ lập trường phản đối chính thức trước vụ thiết bị bay không người lái Liên bang Nga xâm phạm không phận Ba Lan, gọi đây là hành động “không thể chấp nhận được”.
Về phần mình, vào ngày 11/9, theo hãng tin ANP, Chính phủ Hà Lan chính phủ đã triệu Đại sứ Liên bang Nga tại Amsterdam liên quan đến vụ việc nêu trên.

Bộ Ngoại giao Thuỵ Điển cũng làm điều tương tự. Trong thông cáo sau cuộc gặp Đại sứ Liên bang Nga, Ngoại trưởng Thụy Điển Maria Malmer Stenergard tuyên bố: “Những hành vi vi phạm của Liên bang Nga là không thể chấp nhận và gây ra mối đe dọa đối với an ninh châu Âu”.

Tại cuộc gặp, Bộ Ngoại giao Thụy Điển nhấn mạnh rằng Ba Lan có quyền bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và không phận của mình.

Trong khi đó, chính phủ Đức quyết định mở rộng đáng kể vai trò của mình trong sứ mệnh bảo vệ không phận Ba Lan của NATO.

Theo thông báo từ Văn phòng Thủ tướng Đức ngày 10/9, Berlin sẽ tăng gấp đôi số lượng máy bay chiến đấu Eurofighter được triển khai tại Ba Lan từ 2 lên 4 chiếc. Đồng thời, sứ mệnh này cũng sẽ được kéo dài thêm 3 tháng, kéo dài đến hết năm nay.

Động thái này nằm trong khuôn khổ chương trình Kiểm soát Không phận của NATO, một sáng kiến nhằm bảo đảm an ninh bầu trời cho các quốc gia thành viên thông qua việc duy trì lực lượng máy bay chiến đấu sẵn sàng hoạt động 24/7, có khả năng phản ứng nhanh trước mọi hành vi xâm phạm không phận.

Bên cạnh Đức, các đồng minh NATO khác cũng tích cực tham gia vào sứ mệnh này. Đáng chú ý, Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof tiết lộ máy bay chiến đấu F35 của nước này đã thành công trong việc đánh chặn và bắn hạ một số máy bay không người lái của Nga trong không phận Ba Lan.

Cùng với việc tăng cường bảo vệ không phận Ba Lan, Văn phòng Thủ tướng Đức cũng khẳng định sẽ đẩy mạnh hỗ trợ cho Ukraine, trong đó có việc thúc đẩy nhanh chóng việc thông qua gói trừng phạt thứ 19 của Liên minh châu Âu (EU) đối với Liên bang Nga.