Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) bắt tay Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sau khi hai bên ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1. Ảnh: Reuters
“Tôi không nghĩ về việc đó bây giờ. Thật ra, tôi còn rất nhiều điều khác phải để tâm” Tổng thống Trump ngày 10/7 trả lời khi được hỏi về khả năng đạt được một thỏa thuận khác với Bắc Kinh, nhấn mạnh quan hệ Mỹ-Trung đang bị “tổn hại nặng nề”.
Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), câu trả lời của Tổng thống Trump được đưa ra một ngày sau khi Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết không thể nói chắc chắn mục tiêu cuối cùng của cuộc thương chiến kéo dài 2 năm qua là gì. “Tôi không biết mục tiêu cuối cùng là gì”, đại diện Lighthizer cho hay.
Tổng thống Trump luôn ca ngợi cuộc chiến thương mại và thỏa thuận giai đoạn một với Bắc Kinh là những thành tựu chính sách đặc trưng của mình, góp phần cân bằng mối quan hệ kinh tế của Mỹ với Trung Quốc. Nhiều năm qua, nhà lãnh đạo Mỹ luôn thể hiện mong muốn thu hẹp thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc. Sau hai năm áp đặt thuế lên hàng hóa của nhau, ngày 15/1, Washington và Bắc Kinh đã nhất trí ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1.
Bà Claire E. Reade – cố vấn cấp cao tại công ty luật Arnold & Porter từng làm trợ lý đại diện thương mại của Mỹ về các vấn đề Trung Quốc - cho hay: “Chúng ta vẫn chưa biết thêm ý nghĩ đằng sau lời nói của Tổng thống Trump, vì ông ấy có nhiều ý ám chỉ khác. Dường như Tổng thống tập trung vào việc cân bằng thương mại và bán nhiều hàng hóa Mỹ sang Trung Quốc thay vì những biến dạng cơ cấu thương mại được tạo ra bởi các chính sách công nghiệp Trung Quốc. Những biến dạng này có thể sẽ là cốt lõi của bất kỳ thỏa thuận giai đoạn hai nào”.
Một ngày sau khi thỏa thuận giai đoạn một được ký kết vào tháng 1, Peter Navarro - Cố vấn Thương mại của Nhà Trắng từng đề cập thỏa thuận giai đoạn hai nên giải quyết vấn đề liên quan đến các khoản trợ cấp doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc, đánh cắp bí mật thương mại của các công ty Mỹ và buôn bán thuốc an thần fentanyl.
Gần đây, căng thẳng giữa hai nước gia tăng liên tục trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tiếp tục hoành hành tại Mỹ và cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 đang tới gần. Trả lời phóng viên từ trên chuyên cơ Không lực Một khi đang trên đường tới bang Florida, Tổng thống Trump chỉ trích cách xử lý đại dịch của Trung Quốc góp phần làm cho quan hệ Mỹ-Trung xấu đi. “Họ có thể ngăn chặn đại dịch này, đã từng có thể nhưng họ không làm”, nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh. Tính đến 8h sáng 13/7, ít nhất 137.000 người tại Mỹ tử vong vì COVID-19.
“Thỏa thuận giai đoạn 2 vẫn có thể xảy ra, đặc biệt là khi Trung Quốc coi đây là một vũ khí hữu hiệu cho sự phát triển ổn định của kinh tế. Nhưng dường như không có việc gì chắc chắn bây giờ, và sáng kiến đó cũng không thể sớm khởi động trước năm 2021”, cố vấn Reade kết luận.