Liên minh các quốc gia Nam Mỹ (Unasur) ngày 21/6 quyết định cử “ngay lập tức” các ngoại trưởng của khối này tới Paraguay để đánh giá cuộc khủng hoảng chính trị sau khi quốc hội nước này quyết định xét xử chính trị Tổng thống Fernando Lugo vì liên quan tới vụ đụng độ giữa cảnh sát và nông dân tuần trước khiến 17 người thiệt mạng.
Thông tin trên được Ngoại trưởng Braxin Antonio Patriota đưa ra sau cuộc họp khẩn cấp của các tổng thống Unasur có mặt tại Rio de Janeiro để dự Hội nghị liên hợp quốc về phát triển bền vững (Rio+20). Tham gia phái đoàn tới Paraguay có Tổng thư ký Unasur Alí Rodríguez Araque.
Theo ông Patriota, tại cuộc gặp bất thường này, các tổng thống Unasur bày tỏ tin tưởng rằng việc xét xử phải bảo đảm sự ổn định, tôn trọng đầy đủ trật tự dân chủ và hiến pháp Paraguay.
Cùng ngày, Hạ viện Paraguay do phe đối lập kiểm soát đã thông qua việc xét xử chính trị ông Lugo sau khi cáo buộc ông không hoàn thành trọng trách trong vụ đụng độ vũ trang hôm thứ 6 tuần trước khiến 6 cảnh sát và 11 nông dân thiệt mạng.
Cũng trong ngày, Thượng viện- nơi phe đối lập cũng chiếm đa số- đã họp và thông qua quy trình xét xử. Theo hiến pháp, Tổng thống Lugo sẽ bị xử tại Thượng viện, và theo chương trình đã được thông qua, “phiên tòa” sẽ được gói gọn trong ngày 22/6.
Cuộc khủng hoảng chính trị tại Paraguay bùng nổ ngày 15/6 khi những người nông dân không ruộng đất chiếm trang trại của một chính trị gia phe đối lập, đã tấn công lực lượng cảnh sát giải tỏa. Vụ đụng độ này khiến 17 người thiệt mạng. Phe đối lập tố cáo Tổng thống Lugo đã cổ vũ những hành động chiếm ruộng đất như vậy.
Đáp lại, hôm 20/6, Tổng thống Lugo thông báo thành lập một ủy ban đặc biệt với sự hỗ trợ của Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS) để điều tra vụ việc trên một cách độc lập mà không có sự can thiệp của các thế lực chính trị và kinh tế.
Cuộc khủng hoảng đã trở nên trầm trọng hơn sau khi Đảng tự do cấp tiến đích thực (PLRA), lực lượng quan trọng trong liên minh cầm quyền, tuyên bố ủng hộ xét xử chính trị tổng thống, và ngày 21/6, 4 bộ trưởng là người của đảng này đã xin từ chức.
Phát biểu trong một cuộc họp báo sau khi Hạ viện thông qua việc xét xử, Tổng thống Lugo cho biết ông sẽ không từ chức đồng thời tố cáo các nhóm luôn chống lại sự thay đổi và chống lại quá trình dân chủ hóa tại Paraguay đang chống lại nguyện vọng của nhân dân được thể hiện qua lá phiếu bầu ông làm tổng thống.
Trong khi đó, nhiều tổ chức nông dân, trong đó có nhóm những người không có ruộng đất tại Paraguay đã tổ chức tuần hành tới thủ đô Asunción để bảo vệ Tổng thống. Đại diện một số tổ chức xã hội dân sự và công đoàn cũng đã lên án âm mưu đảo chính và phê phán việc xét xử được tổ chức rất gấp gáp không đủ để bên bị hại chuẩn bị bào chữa.
Trong một tuyên bố bằng văn bản, Cơ quan tổng thư ký của Unasur- tổ chức tập hợp toàn bộ 12 quốc gia Nam Mỹ- chỉ rõ nhiều phong trào xã hội đã coi quyết định của quốc hội Paraguay là một âm mưu đảo chính, và bản thân ông Tổng thư ký Unasur Alí Rodríguez Araque cho biết khối này đang xem xét khả năng áp dụng tại Paraguay nghị định thư chống đảo chính của khối.