Súng được bày bán tại cửa hàng ở Las Vegas, Nevada, Mỹ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong một thông điệp do Bộ Ngoại giao Mexico (SRE) phát, cố vấn pháp lý của cơ quan này Pablo Arrocha đã nêu bật tầm quan trọng của phiên điều trần trên đối với vấn đề an ninh và phúc lợi của hai nước, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết chấm dứt tình trạng buôn bán vũ khí bất hợp pháp từ Mỹ sang Mexico.
Ông Pablo cho biết Chính phủ của Tổng thống Claudia Sheinbaum chờ quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ về vụ kiện trên nhằm bảo vệ người dân Mexico khỏi bạo lực và đau khổ do nạn buôn bán vũ khí trái phép gây ra. Hoạt động buôn lậu đó cung cấp cho các tổ chức tội phạm “sức mạnh” để tiếp tục hoạt động, qua đó cũng gây bất lợi cho người dân Mỹ. Đại diện pháp lý của SRE nhấn mạnh Mexico áp dụng luật pháp nghiêm ngặt về vấn đề này và chỉ có một đại lý được phép buôn bán vũ khí tại quốc gia Mỹ Latinh này.
Ông Pablo lên án các tổ chức tội phạm sử dụng vũ khí gây thương tích và sát hại hàng chục nghìn người Mexico mỗi năm do lượng vũ khí được buôn lậu bất hợp pháp hàng ngày từ Mỹ. Các nhà sản xuất, phân phối và buôn bán vũ khí của Mỹ “cố tình tiếp tay cho tình trạng này”. Do đó, để ngăn chặn các băng đảng tội phạm có tổ chức, điều bắt buộc là phải cắt đứt nguồn cung cấp vũ khí của chúng. Chính phủ Mexico quan ngại tình trạng buôn bán vũ khí bất hợp pháp là hậu quả của “sự bất cẩn” của các nhà sản xuất vũ khí.
Kể từ năm 2021, Mexico đã kiện 8 nhà sản xuất vũ khí của Mỹ, bao gồm Smith & Wesson, Beretta, Colt, Glock, Century Arms, Ruger và Barrett, cũng như người bán và nhà phân phối Interstate Arms, trong đó cáo buộc các doanh nghiệp đó hoạt động kinh doanh "thiếu thận trọng và bất hợp pháp", qua đó thúc đẩy nạn buôn bán ma túy và tình trạng bạo lực tại Mexico.
Các công ty Smith & Wesson và Interstate Arms đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao để cố gắng bác bỏ vụ kiện và bác bỏ yêu cầu bồi thường lên tới 10 tỷ USD của Mexico. Năm 2022, một thẩm phán đã bác bỏ vụ kiện với lý do khiếu nại của Mexico vi phạm Đạo luật Bảo vệ Thương mại Vũ khí Hợp pháp (PLCAA), được Quốc hội thông qua năm 2005 và miễn trừ trách nhiệm dân sự cho các nhà sản xuất súng đối với hành vi sử dụng sản phẩm của họ vào mục đích phạm tội. Tuy nhiên, Tòa phúc thẩm Mỹ sau đó đã khôi phục lại vụ án, lập luận rằng có một ngoại lệ đối với luật này.
Theo số liệu từ phía Mexico, mỗi năm có hơn 500.000 khẩu súng được bán từ Mỹ sang Mexico, trong đó hơn 68% do các công ty bị kiện nói trên sản xuất.