Tòa án Tối cao Mỹ tại thủ đô Washington. Ảnh: AFP/TTXVN |
Đa số các thành viên trong Tòa án Tối cao đã quyết định đình chỉ phán quyết của Thẩm phán William Alsup tại San Francisco về việc yêu cầu lật lại các tài liệu nội bộ vào ngày 22/12 trong vụ kiện pháp lý liên quan đến quyết định xóa bỏ chương trình DACA của Tổng thống Trump vào tháng 9 vừa qua.
Nhiều bang đã khởi kiện chính quyền Tổng thống Trump về quyết định này, trong đó có Tổng Chưởng lý bang California Xavier Becerra. Các bang đã cáo buộc chính quyền Tổng thống Trump vi phạm Hiến pháp Mỹ về tiến trình đảm bảo, cũng như những yêu cầu pháp lý trong bãi bỏ chương trình DACA được thiết lập dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama.
Phán quyết trên của Tòa án tối cáo sẽ có hiệu lực cho đến khi tòa án này quyết định xem có chặn hoàn toàn lệnh của thẩm phán Alsup hay không. Người phát ngôn Bộ Tư pháp Devin O'Malley đã bày tỏ hài lòng với quyết định của Tòa án tối cao, đồng thời khẳng định Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã hành động trong khuôn khổ luật pháp và quyết định xóa bỏ DACA đã được thực hiện một cách có trình tự. Bộ Tư pháp bày tỏ tin tưởng rằng tòa án cuối cùng sẽ nhất trí với quyết định của Chính phủ Mỹ.
Trong khi đó, thẩm phán Stephen Breyer, 1 trong 4 thẩm phán phản đối quyết định mới nhất này, lại cho rằng phán quyết Tòa án Tối cao sẽ làm gián đoạn tiến trình vụ kiện DACA. Theo ông, quá trình xem xét pháp lý sẽ không thể hoạt động nếu chính quyền được phép đơn phương quyết định xem trình lên tòa án tài liệu nào.
Trước đó, ngày 5/9 vừa qua, bất chấp những lời cảnh báo của các nghị sĩ hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định bãi bỏ DACA và kêu gọi Quốc hội thông qua cải cách luật nhập cư trên diện rộng, coi đây là cơ hội để Quốc hội thật sự hành động.
Với quyết định này, hàng trăm nghìn người nhập cư đang ở độ tuổi 20 sẽ có từ 6 đến 24 tháng trước khi chính thức bị coi là nhập cư bất hợp pháp và phải đối mặt với lệnh trục xuất. Quyết định đã vấp phải sự phản đối của dư luận trong nước và các nước khu vực Mỹ Latinh như Mexico, El Salvador, Guatemala và Honduras - vốn có số lượng lớn công dân thuộc diện được DACA bảo trợ.
Chương trình DACA được thông qua theo sắc lệnh hành chính năm 2012 của cựu Tổng thống Barack Obama trao quyền cư trú tạm thời và các ưu tiên việc làm cho những đối tượng đến Mỹ bất hợp pháp khi chưa đủ 16 tuổi. Chương trình này cho phép những người nhập cư dưới 31 tuổi, đến Mỹ từ khi còn là một đứa trẻ có thể nộp đơn xin hoãn trục xuất, có nghĩa chính phủ sẽ không trục xuất họ trong 2 năm và cho họ cơ hội làm việc hợp pháp ở Mỹ.
Những người này có thể tái nộp đơn xin DACA nếu họ vẫn đáp ứng yêu cầu. Cơ quan Di trú và công dân sẽ quyết định từng trường hợp có thể ở lại hay không. Tuy nhiên, trong thông báo bãi bỏ DACA, Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions lập luận rằng chương trình này là vi hiến và đã khiến việc làm của hàng trăm nghìn người Mỹ rơi vào tay những người nhập cư bất hợp pháp.
Số người nhập cư trẻ tuổi đăng ký tại Mỹ hiện là khoảng 800.000 người, song ước tính còn một khoảng tương đương số những người nhập cư trẻ tuổi không đăng ký với chính quyền.