Một tuyến phố ở New York, Mỹ ngày 19/3/2020. Ảnh: THX/TTXVN
Theo đó, vào khoảng cuối tháng 11/2019, giới chức tình báo Mỹ đã lên tiếng cảnh báo tình trạng lây nhiễm bệnh dịch đang tràn qua Vũ Hán (Trung Quốc), thay đổi lối sống, hoạt động của các doanh nghiệp, đe dọa tới người dân.
Báo cáo được thực hiện dựa trên phân tích thông tin, dữ liệu chặn thu được qua mạng máy tính kết hợp với ảnh chụp vệ tinh. Nó mang tính cảnh báo cao, bởi lẽ tình trạng lây lan dịch bệnh mất kiểm soát sẽ tạo ra mối đe dọa lớn đối với lực lượng quân sự Mỹ đóng ở châu Á. Báo cáo cũng đề xuất chính quyền Tổng thống Donald Trump sớm thực thi các nỗ lực kiểm soát, ngăn ngừa để sẵn sàng đối phó với khủng hoảng một khi dịch lan tới Mỹ.
Theo một nguồn tin, các nhà phân tích đã kết luận rằng dịch có thể phát triển thành thảm họa. Nội dung báo cáo đã được nhiều lần gửi tới DIA, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân và Nhà Trắng. Trong tháng 12/2019, chuyên gia phân tích của NCMI nhiều lần báo cáo giới hoạch định chính sách thuộc các cơ quan liên bang và tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ.
Những nội dung này sau đó được chắt lọc, tổng hợp, đưa vào bản Báo cáo Tình báo hằng ngày gửi tổng thống (PDP) trong tháng 1/2020. Theo những người từng tham gia vào chuỗi tiếp nhận, xử lý PDP, một khi đã được đưa vào PDB, sẽ phải mất một vài tuần để thẩm tra, phân tích trước khi đưa ra các quyết định chính thức.
Báo cáo của NCMI sau đó được truyền phát rộng rãi tới những đối tượng được quyền tiếp cận cảnh báo trong cộng đồng tình báo Mỹ. Nhiều cơ quan tình báo khác bắt đầu cho phổ biến thông tin về nội dung này theo các kênh tuyệt mật trong nội bộ chính quyền tại thời điểm Lễ Tạ ơn. Những phân tích tình báo cho thấy, giới lãnh đạo Trung Quốc biết chắc dịch bệnh vượt khỏi tầm kiểm soát ngay cả khi chính quyền tìm cách không để lộ thông tin ra các nước và các cơ quan y tế.
Theo Mick Mulroy, cựu Phó Trợ lý Bộ Trưởng Quốc phòng Mỹ và hiện là cộng tác viên của ABC News, một khi xuất hiện thông tin tình báo về bệnh dịch, đó sẽ là lời cảnh báo quan trọng; các cơ quan tình báo khác sẽ vào cuộc tìm hiểu. Ông cũng cho rằng NCMI thực hiện công việc nghiêm túc và giới lãnh đạo chính quyền không phớt lờ sản phẩm của NCMI. “Tình báo y tế sử dụng mọi nguồn thông tin thu thập được, từ tình báo không ảnh, tình báo con người và tình báo tín hiệu. Thông tin thu thập được sau đó sẽ được các chuyên gia có chuyên môn cao phân tích, đánh giá. Họ sẽ kết nối các dữ liệu thông tin và tiên lượng một cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu tiềm tàng”, Mulroy chia sẻ.
Khi được hỏi về báo cáo cảnh báo do NCMI đưa ra trong buổi phỏng vấn trên kênh truyền hình ABC News ngày 7/4, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho biết cá nhân ông không nhớ vụ việc này, không trả lời trực tiếp câu hỏi có hay không việc báo cáo tình báo đã được chuyển tới Hội đồng An ninh Quốc gia.
Hội đồng Văn phòng An ninh Quốc gia, Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia từ chối trả lời phóng viên ABC News về nội dung nêu trên. Lầu Năm Góc ngày 8/4 ra tuyên bố phủ nhận sự tồn tại của một báo cáo tình báo như vậy. Ngay sau đó Giám đốc NCMI, Đại tá R. Shane Day, phát đi thông cáo nêu rõ: “NCMI không có chức năng bình luận về tin tức tình báo. Tuy nhiên, vì mục đích minh bạch thông tin tại thời điểm khủng hoảng dịch bệnh như hiện nay, chúng tôi có thể xác nhận với truyền thông rằng thông tin về sự tồn tại của một báo cáo cảnh báo dịch bệnh từ tháng 11/2019 là không đúng. Không hề có một sản phẩm nào như vậy tồn tại”.
Tại Mỹ, những người chỉ trích cáo buộc chính quyền Tổng thống Trump đã chủ quan và chậm trễ trong đối phó với COVID-19 sau khi dịch bệnh tràn qua Vũ Hán và lan sang nhiều nước châu Âu, khiến trên 12.000 người Mỹ thiệt mạng. Về phần mình, Tổng thống Trump lên tiếng khẳng định đã có những hành động ngăn ngừa sớm, với quyết định hạn chế đi giữa Trung Quốc với Mỹ từ ngày 31/1. Tuy nhiên, trước đó ông cũng có một số phát biểu cho rằng dịch bệnh không đáng sợ đối với nước Mỹ. Phải đến ngày 13/3 Tổng thống Mỹ mới tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, huy động mọi nguồn lực của chính quyền liên bang để chống dịch.