Cờ Liên minh châu Âu (EU) và cờ Ukraine tại trụ sở Ủy ban châu Âu (EC) ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN
"Việc vội vàng thúc đẩy kế hoạch được đề xuất sẽ gây ra thiệt hại kèm theo, đó là chúng ta, với tư cách là EU, đang thực sự ngăn cản việc đạt được một thỏa thuận hòa bình cuối cùng", ông De Wever viết trong một bức thư gửi Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen. Tờ Financial Times lần đầu tiên đưa tin về bức thư này vào cuối ngày 27/11.
Tại một hội nghị thượng đỉnh vào tháng 10, các nhà lãnh đạo EU đã tìm cách thống nhất về một kế hoạch sử dụng 162 tỷ USD tài sản có chủ quyền của Nga bị đóng băng tại châu Âu làm khoản vay cho Kiev nhưng không thành công. Kế hoạch này vấp phải sự nghi ngại từ Bỉ - nước hiện là nơi lưu giữ khoảng 210 tỷ euro tài sản quốc gia Nga bị đóng băng thông qua cơ quan thanh toán bù trừ Euroclear có trụ sở tại Brussels.
Trong một tuyên bố đầu tháng 11, ba quốc gia châu Âu gồm Bỉ, Italy và Pháp bày tỏ lo ngại về rủi ro pháp lý và tài chính nếu EU tiến hành sử dụng doanh thu từ tài sản Nga bị đóng băng để hỗ trợ Ukraine. Pháp và Italy “bày tỏ quan ngại sâu sắc về các nghĩa vụ tài chính tiềm ẩn” nếu việc sử dụng tài sản Nga bị coi là vi phạm luật pháp quốc tế. Hai quốc gia này lo ngại rằng trong trường hợp kế hoạch của EU bị tòa án quốc tế hoặc các quy định tài chính phán quyết là bất hợp pháp, họ có thể phải chịu một phần trách nhiệm bồi thường cho những thiệt hại phát sinh.
Cùng thời điểm, Thủ tướng Wever cảnh báo rằng nếu EU đơn phương sử dụng lợi nhuận từ các tài sản này, Nga có thể sẽ đáp trả bằng các biện pháp tịch thu tài sản của phương Tây trên lãnh thổ nước này hoặc tại các quốc gia thân Nga. “Nếu rủi ro tài chính không được chia sẻ công bằng, Bỉ không thể gánh toàn bộ trách nhiệm một mình”, ông nhấn mạnh.
Theo các quan chức EU, Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, hy vọng sẽ giải quyết những lo ngại của Bỉ trong dự thảo đề xuất pháp lý mà họ sẽ trình bày trong tuần này về việc sử dụng các tài sản quốc gia bị đóng băng để hỗ trợ Kiev trong năm 2026 và 2027.
Trong thư, Thủ tướng De Wever cho biết Bỉ chưa thấy "bất kỳ văn bản pháp lý nào được ủy ban đề xuất".
Hiện kế hoạch sử dụng tài sản Nga để tài trợ cho Ukraine sẽ tiếp tục được đưa ra thảo luận tại cuộc họp Hội đồng châu Âu vào tháng 12, nhưng theo nhận định của báo Corriere della Sera, “sự chia rẽ giữa các nước thành viên cho thấy khả năng đạt đồng thuận là rất thấp nếu không có một cơ chế bảo đảm pháp lý rõ ràng”.