Thi thể của thủ lĩnh Hamas Sinwar trong đống đổ nát ngày 16/10. Ảnh: IDF
Trong hơn 1 năm giao tranh, đã hơn một lần lực lượng Israel có cơ hội tiếp cận gần, khiến thủ lĩnh Hamas hết lần này đến lần khác phải di chuyển khỏi nơi trú ẩn dưới lòng đất để sang một địa điểm mới. Tuy nhiên, trong một hệ thống đường hầm phức tạp dưới lòng đất Gaza – vùng đất bị phong toả của người Palestine, ông Sinwar di chuyển như “một bóng ma”, hiếm khi xuất hiện trên mặt đất và liên lạc với các thân cận bằng phương pháp truyền thống là các mẩu tin viết thay, thay vì những thiết bị điện tử hiện đại để tránh bị phát hiện.
Vụ chạm trán bất ngờ
Ngày 16/10, một nhóm binh sĩ thuộc Lữ đoàn Bislamach của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã nổ súng truy đuổi một số đối tượng trong các toà nhà đổ nát ở phía Nam Gaza. Nhóm binh sĩ cũng dùng xe tăng và thiết bị không người lái bắn vào một toà nhà trong quá trình giao tranh.
Sau khi cuộc nổ súng kết thúc, sáng hôm sau, quân đội Israel quay trở lại toà nhà để kiểm tra đống đổ nát, họ mới nhận ra một trong những thi thể là thủ lĩnh Hamas Sinwar.
Cái chết của thủ lĩnh Hamas đánh dấu sự kết thúc của cuộc truy lùng kéo dài một năm đã hao tổn thời gian của các cơ quan tình báo Israel và Mỹ. CIA đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm cụ thể để theo dõi Sinwar và sau ngày 7/10, Mỹ cũng đã tăng cường nhân sự tình báo đến khu vực này để thu thập thông tin về Hamas và thủ lĩnh của tổ chức này.
Đối với tin tức chấn động ngày 17/10, nhiều quan chức Mỹ nói rằng đó hoàn toàn là một bất ngờ.
Tình báo Mỹ và Israel tất nhiên sẽ có những đánh giá về một số khu vực mà ông Sinwar có thể ẩn náu trong nhiều tháng. Tuy nhiên, vị thủ lĩnh Hamas này khó nắm bắt do ông liên tục di chuyển và việc xác định vị trí của ông trở nên cực kỳ khó khăn.
Sinwar không dùng điện thoại di động và các phương tiện liên lạc điện tử khác. Thay vào đó, ông gửi các ghi chú viết tay để truyền đạt chỉ thị của mình cho cả các chỉ huy quân sự bên trong Gaza và các quan chức Hamas ở Doha, những người đóng vai trò là đại diện của ông trong các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn. Đôi khi, những người cấp dưới phải đợi nhiều ngày hoặc nhiều tuần để nhận được phản hồi từ Sinwar để người đưa tin có thời gian chuyển tiếp các mẩu tin viết tay qua lại.
Kể từ cuộc đột kích 7/10 năm ngoái, Sinwar không xuất hiện trước công chúng. Công cụ giao tiếp duy nhất của ông với thế giới bên ngoài cho đến này là thông qua một số lá thư. Lần gần nhất là vào tháng trước, khi thủ lĩnh Sinwar viết thư cho thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah. Phong trào Hồi giáo ở Liban cho biết nội dung bức thư nhằm tái khẳng định cam kết chống lại Israel và ủng hộ liên liên minh "Trục kháng chiến".
Trong một thời gian dài, Sinwar được biết đến là người cực kỳ cẩn thận về an ninh cá nhân của mình. Không rõ nguyên nhân nào đã khiến ông xuất hiện trong một toà nhà bị phá huỷ vào ngày 16/10 vừa qua.
Xem video những khoảnh khắc cuối cùng của thủ lĩnh tối cao Hamas Yahya Sinwar trước khi một chiếc xe tăng Israel phá hủy tòa nhà mà ông ta đang ở. Nguồn: IDF/Reuters
Một năm “săn hụt”
Hết lần này đến lần khác, dường như IDF luôn chậm hơn Sinwar một bước. Trong ít nhất ba lần đều trong năm 2024, lực lượng phòng vệ Israel đã tiến vào các đường hầm mà trước đó thủ lĩnh Sinwar vừa mới xuất hiện.
Hồi tháng 1, theo một chỉ huy cấp cao của IDF, bằng chứng ADN đã giúp Israel xác nhận thủ lĩnh Hamas ẩn náu trong một đường hầm bên dưới Khan Younis vào đầu tháng 10/2023.
Đến tháng 2, cảnh quay từ camera giám sát được cho là đã cho thấy ông Sinwar bên trong một đường hầm ở cùng khu vực chỉ vài ngày sau vụ tấn công ngày 7/10, di chuyển qua một đường hầm tối tăm cùng vợ, các con và anh trai Ibrahim Sinwar.
Khi IDF bắt đầu tiến gần đến Khan Younis – nơi thủ lĩnh Hamas sinh ra, Sinwar đã di chuyển về phía Nam. Tuần này, IDF cho biết họ đã tìm thấy ADN của ông trong một đường hầm ở Rafah. Địa điểm Sinwar thiệt mạng vào ngày 16/10 nằm không xa đường hầm đó.
Tuy nhiên, rõ ràng IDF đã mất dấu Sinwar cho đến khi phát hiện thi thể ông trong cuộc không kích ngày 16/10.
Vân tay và răng của thi thể
Sáng 17/10, các quan chức cấp cao của Israel và Mỹ đã nhận được thông tin xác nhận từ IDF chắc chắn thi thể được tìm thấy trong đống đổ nát ở phía Bắc Rafah là thủ lĩnh Hamas Sinwar. Israel đã sử dụng vân tay và mẫu răng để xác nhận danh tính của thi thể.
Trong cuộc chiến cuối cùng, Sinwar cùng với hai người khác đã ném lựu đạn và bắn vào lính Israel. Sau đó, thủ lĩnh Hamas, được trang bị áo chống đạn và súng cùng 10.000 shekel Israel, đã một mình chạy trốn đến một tòa nhà khác. Sinwar bị bắn vào đầu sau khi quân đội Israel điều khiển thiết bị không người lái phá huỷ toà nhà ông đang chạy trốn.
Sau khi ông Sinwar thiệt mạng, theo truyền thông tại Trung Đông, ông Khaled Mashal đã trở thành thủ lĩnh mới của lực lượng Hamas ở Gaza.
Ông Mashal đã đảm nhận vị trí quyền thủ lĩnh Hamas và đang phụ trách liên lạc với các bên chính tham gia đàm phán về trả tự do cho con tin người Israel. Ban lãnh đạo lực lượng Hamas nhấn mạnh rằng sau cái chết của ông Sinwar, các cuộc đàm phán về trao đổi tù nhân và chấm dứt xung đột sẽ ngày càng khó khăn hơn.