Tổng thống Nga Vladimir Putin đọc Thông điệp Liên bang tại Moskva ngày 21/4/2021. Ảnh: THX/TTXVN
Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Nga đang tìm kiếm con đường hồi phục sau ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 và nước Nga sắp bước vào cuộc bầu cử Đuma quốc gia (Hạ viện) vào mùa thu năm nay. Đặc biệt, quan hệ giữa Nga và phương Tây, nhất là Mỹ, đang hết sức căng thẳng khi các bên liên tục “ăn miếng trả miếng” với hàng loạt biện pháp trừng phạt kinh tế và trục xuất nhân viên ngoại giao.
Mở đầu thông điệp liên bang 2021, Tổng thống Putin đề cập đến đại dịch nguy hiểm COVID-19 hoành hành nước Nga nói riêng và thế giới nói chung từ cuối năm 2019. Ông nêu bật những nỗ lực hiệu quả của Nga trong đối phó với đại dịch, nhấn mạnh kết quả này có được là nhờ sự chung tay, đồng lòng của mọi người dân Nga. Các cơ sở y tế trong nước đã tăng gấp 5 lần số giường bệnh chuyên biệt chữa trị COVID-19. Các nhà khoa học Nga ngày đêm nghiên cứu và tạo ra đột phá để giờ đây Nga có 3 loại vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 đạt hiệu quả cao.
Theo ông, hiện tiêm phòng COVID-19 là trọng tâm đầu tiên, hoạt động tiêm chủng cần triển khai trên toàn quốc và ông kêu gọi tất cả công dân Nga đi tiêm chủng. Tổng thống Nga khẳng định: “Trong suốt chiều dài lịch sử, dân tộc ta đã chiến thắng nhờ sức mạnh đoàn kết. Và đây là kế hoạch đầu tiên được dành cho gia đình, tình bạn, sự tương trợ lẫn nhau. Chúng ta sẽ luôn bảo vệ và bảo vệ những giá trị này”.
Khôi phục kinh tế và ổn định cuộc sống của người dân Nga sau đại dịch là những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay. Tổng thống Nga yêu cầu chính phủ phải chuẩn bị các giải pháp toàn diện để ổn định giá cả, nhưng vẫn đảm bảo kinh tế thị trường điều tiết. Ông khẳng định ưu tiên hàng đầu là đảm bảo tăng thu nhập thực tế cho người dân, đạt được những kết quả định lượng được trong cuộc chiến chống đói nghèo.
Năm ngoái, Nga đã chi khoản tiền chưa từng có để hỗ trợ thị trường lao động và bảo vệ được hơn 5 triệu việc làm, dù doanh nghiệp vẫn phải cắt giảm lao động. Nhà lãnh đạo Nga giao nhiệm vụ cho chính phủ khôi phục thị trường lao động và yêu cầu giải quyết vấn đề này trước cuối năm nay. Ông cũng chỉ thị cho chính phủ trong vòng 1 tháng đưa ra các biện pháp mới để hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ; tạo điều kiện cho xuất khẩu phi tài nguyên; khuyến khích và ủng hộ đầu tư tư nhân. Tổng thống Putin cho rằng tín dụng dành cho phát triển cơ sở hạ tầng liên bang là nguồn lực mạnh mẽ và cần phát triển đường giao thông, nhà ở, giao thông tại các địa phương đồng thời đề xuất kéo dài dự án đường cao tốc Moskva - Kazan đến Yekaterinburg.
Về giáo dục, Tổng thống Putin đặt mục tiêu đến năm 2024 xây dựng thêm hơn 1.400 trường học và đề xuất khoản chi một lần 10.000 ruble cho tất cả học sinh phổ thông, kể cả học sinh vào lớp 1 trong năm nay. Với mục tiêu xa hơn, trong vòng 4 năm tới, các trường sẽ được cung cấp thêm 26.000 xe buýt mới đưa đón học sinh. Trong 2 năm tới sẽ phân bổ thêm 10 tỷ ruble để phát triển các trường đại học sư phạm; phân bổ 24 tỷ ruble cải tạo các nhà văn hóa, thư viện ở các thành phố của Nga; thành lập Quỹ Sáng kiến văn hóa của tổng thống.
Tổng thống Putin nhấn mạnh khoảng 60% số học sinh tốt nghiệp THPT sẽ được tài trợ từ nguồn ngân sách nhà nước để theo học đại học. Trong 2 năm tới, Nga sẽ bổ sung thêm 42.000 suất học bổng đại học miễn phí. Theo ông, không quốc gia nào trên thế giới có khả năng cung cấp giáo dục đại học miễn phí rộng rãi như vậy”..
Tăng dân số bền vững được Tổng thống Putin coi là một chiến lược quốc gia, với mục tiêu đến năm 2030, tuổi thọ trung bình của người dân sẽ là 78 tuổi. Ông còn đề xuất tiếp tục kéo dài chương trình hoàn lại 20% chi phí cho người đi du lịch trong nước, hoàn lại một nửa chi phí đi trại hè cho trẻ em ít nhất đến cuối năm nay.
Về năng lượng, Tổng thống Putin nêu rõ Nga cần có những cách tiếp cận toàn diện mới để phát triển năng lượng, bao gồm cả giải pháp mới về điện hạt nhân. Theo ông, Nga phải ứng phó với những thách thức biến đổi khí hậu và có nền nông nghiệp thích ứng với tình hình khí hậu mới. Ông lưu ý: “Năng lượng mới, dược phẩm mới và giải pháp cho các vấn đề môi trường của chúng ta sẽ trở thành cơ sở cho quá trình hiện đại hóa. Điều này sẽ tạo ra những việc làm được trả lương cao”.
Ông đề xuất đưa ra các khoản phí môi trường, phân bổ ngân sách phù hợp để cải thiện môi trường và loại bỏ tác hại tích tụ, mở rộng hệ thống hạn ngạch phát thải ở tất cả các thành phố có chất lượng không khí báo động, quy định trách nhiệm pháp lý nghiêm ngặt đối với việc không tuân thủ, hỗ trợ các dự án hiện đại hóa doanh nghiệp....
Nhà lãnh đạo Nga cũng đề cập tới vấn đề chuyển đổi số, trong đó đặt mục tiêu trong vòng 3 năm, hầu hết các dịch vụ công của nhà nước và thành phố sẽ được thực hiện trên không gian mạng
Về quốc phòng, Tổng thống Putin thông báo Lực lượng Vũ trang Nga đang không ngừng được hiện đại hóa. Tỷ trọng trang bị quân sự hiện đại trong năm 2022 sẽ là 76%. Tỷ lệ tên lửa hiện đại trong Lực lượng Tên lửa chiến lược đã là 88% trong năm nay. Theo Tổng thống Putin, quân đội Nga đã được trang bị hệ thống tên lửa siêu ân Avangard, hệ thống laser Peresvet. Cuối năm nay, hệ thống tên lửa chiến lược Sarmat sẽ đi vào hoạt động. Tên lửa siêu âm Zircon sẽ sớm được đưa vào trực chiến và các hệ thống hiện đại khác tiếp tục được phát triển.
Về đối ngoại, Tổng thống Putin khẳng định ý nghĩa chính sách của Nga trên trường quốc tế là đảm bảo hòa bình, an ninh cho sự phát triển ổn định của đất nước. Nga có những lợi ích của mình và sẽ bảo vệ chúng trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. Ông nhấn mạnh: “Nếu ai đó không hiểu điều này, Nga sẽ tìm cách bảo vệ quan điểm của mình”.
Tổng thống Putin cho biết Nga luôn mở cửa hợp tác giữa các nước và nỗ lực giải quyết các xung đột trong khu vực. Nga xây dựng mối quan hệ với hầu hết các quốc gia trên thế giới trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và đang mở rộng quan hệ với các đồng minh và đối tác trong Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) hay Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO).
Người đứng đầu nước Nga cũng chỉ trích các biện pháp trừng phạt bất hợp pháp nhằm “áp đặt ý chí” và những hành động không thân thiện nhằm vào nước Nga. Ông một lần nữa nhắc lại Nga muốn cải thiện quan hệ với tất cả các nước, song, Moskva cũng sẵn sàng có câu trả trả lời nhanh chóng và cứng rắn cho những hành động hủy hoại quan hệ hay "vượt qua lằn ranh đỏ" trong quan hệ với Nga.
Ông Putin tuyên bố là nước đi đầu trong việc chế tạo các hệ thống chiến đấu thế hệ mới và phát triển các lực lượng hạt nhân hiện đại, Nga mời các đối tác quốc tế thảo luận việc đảm bảo an ninh tập thể và khái niệm cùng chung sống. Theo ông, các quốc gia thuộc nhóm 5 cường quốc hạt nhân cần có trách nhiệm đặc biệt.
Có thể thấy, thông điệp liên bang lần này của Tổng thống Nga Putin tập trung vào vấn đề bảo đảm đời sống của người dân Nga trong bối cảnh nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch COVID-19. Nhiều lần, nhà lãnh đạo Nga đã nhắc tới chủ đề nâng cao sức khỏe, hạnh phúc của nhân dân, dành rất nhiều lợi ích cho nhân dân, thúc đẩy phát triển xã hội với các trọng tâm chính là nhân khẩu học, hỗ trợ các gia đình, xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng quản lý hành chính nhà nước, phát triển giáo dục. Đồng thời, ông cũng khẳng định quan điểm đối ngoại của Nga là sẵn sàng hợp tác với tất cả các nước trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, song cũng cương quyết bảo vệ những lợi ích của nước Nga.