Sự rút lui của các lực lượng quốc tế càng làm tăng thêm nguy cơ bất ổn cho khu vực này. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo Reuters ngày 24/9, Tây Phi hiện đang trở thành điểm nóng khủng bố của thế giới do sự gia tăng bạo lực của các nhóm thánh chiến có liên hệ với al Qaeda và Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Khu vực Sahel, một dải đất rộng lớn kéo dài qua Burkina Faso, Mali và Niger, đã trở thành trung tâm hoạt động của các nhóm này. Các cuộc tấn công tàn bạo nhằm vào cả chính quyền và dân thường đã làm hàng nghìn người thiệt mạng, đồng thời khiến hàng triệu người phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm an toàn.
Một trong những yếu tố chính dẫn đến sự bất ổn này là sự thất bại của các chính phủ địa phương trong việc kiểm soát lãnh thổ và bảo vệ người dân. Nhiều vùng ở các quốc gia như Burkina Faso và Mali đã rơi vào tay các nhóm khủng bố, biến nơi đây thành bàn đạp cho những cuộc tấn công lớn hơn vào các thành phố trung tâm, thậm chí nhắm đến các quốc gia lân cận và mục tiêu phương Tây.
Nguyên nhân sâu xa của tình trạng bạo lực này không chỉ đến từ sự trỗi dậy của các nhóm khủng bố mà còn từ xung đột chính trị nội bộ và những cuộc đảo chính quân sự. Chính quyền quân sự tại Mali, Burkina Faso, và Niger đã lật đổ các chính phủ được phương Tây hậu thuẫn, dẫn đến sự hợp tác với Nga thông qua các lực lượng lính đánh thuê Wagner, nhưng vẫn không thể ngăn chặn tình trạng bạo lực gia tăng.
Trong khi đó, các cường quốc phương Tây, như Pháp và Mỹ, vốn đã đầu tư vào nỗ lực chống khủng bố tại khu vực, đang giảm dần sự hiện diện. Sự rút lui của lực lượng nước ngoài, đặc biệt sau khi Niger ra lệnh cho Mỹ rời khỏi căn cứ thiết bị bay không người lái, đã làm suy yếu các chiến dịch quân sự và tình báo chống lại các nhóm thánh chiến. Các cuộc tấn công của chúng không chỉ trở nên nhiều hơn mà còn gây ra thiệt hại lớn hơn về nhân mạng.
Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc làm gia tăng bất ổn tại Tây Phi. Hạn hán, lũ lụt và các thảm họa thiên nhiên khác đã góp phần làm cho tình hình tại Sahel thêm phần khắc nghiệt, đẩy người dân từ nông thôn lên thành thị, dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ di cư và bất ổn xã hội. Những yếu tố này kết hợp với xung đột chính trị và khủng bố đã khiến khu vực trở nên bất ổn hơn bao giờ hết.
Một yếu tố khác thúc đẩy làn sóng di cư từ Tây Phi là sự gia tăng bạo lực thánh chiến. Nhiều người dân phải bỏ chạy khỏi quê hương do tình trạng bất ổn và nguy cơ bạo lực liên tục. Hàng nghìn người đã tìm cách di cư sang châu Âu thông qua các tuyến đường nguy hiểm, đặc biệt là từ các nước ven biển Tây Phi qua Quần đảo Canary của Tây Ban Nha. Số người di cư từ các nước thuộc khu vực Sahel đã tăng đáng kể, góp phần làm phức tạp thêm cuộc khủng hoảng di cư tại châu Âu.
Trong tương lai, Tây Phi có nguy cơ trở thành một trong những khu vực bất ổn nhất trên thế giới nếu tình trạng khủng bố không được kiểm soát. Bạo lực tại khu vực này không chỉ ảnh hưởng đến các quốc gia trong vùng mà còn lan rộng ra toàn cầu, gây ra mối đe dọa an ninh đối với nhiều quốc gia. Nếu các chính phủ địa phương không thể giành lại quyền kiểm soát và nếu cộng đồng quốc tế không có những biện pháp hữu hiệu, Tây Phi có thể tiếp tục là một điểm nóng khủng bố trong nhiều năm tới.