Y tá tiêm vaccine Sinovac cho một phụ nữ lớn tuổi ở Sabab Bernam, trung tâm bang Selangor, Malaysia. Ảnh: AP
Giờ đây, cả hai quốc gia này đều tự hào về tỷ lệ tiêm chủng được xếp vào hàng cao nhất thế giới. Họ là hai trong số các quốc gia khu vực châu Á – Thái Bình Dương có khởi đầu chậm chạp, nhưng sau đó đã vượt Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu về tỷ lệ tiêm chủng.
Các quốc gia tiêm chủng cao này đều có kinh nghiệm trong việc đối phó với các bệnh truyền nhiễm, như SARS, cùng với các chương trình mua vaccine mạnh mẽ. Nhiều nước còn dự phòng vaccine bằng cách đặt hàng từ nhiều nhà sản xuất.
Hầu hết các quốc gia châu Á – Thái Bình Dương đã bắt đầu tiêm chủng tương đối muộn vì tự mãn khi tỷ lệ lây nhiễm thấp, nguồn cung hạn chế và các yếu tố khác. Nhưng đến thời điểm ca tử vong tăng ở Mỹ, Anh và Ấn Độ tăng vọt, người dân ở những quốc gia này đã không còn do dự và đi tiêm chủng.
“Tôi đã lo lắng, nhưng hiện tại chúng tôi đang sống dưới mối đe dọa của COVID-19. Không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiêm vaccine”, Rath Sreymom, người đã vội vàng đưa con gái mình, Nuth Nyra, 5 tuổi, đi tiêm vaccine ngay sau khi Campuchia mở chương trình tiêm chủng cho trẻ em trong nhóm tuổi này vào tháng 11.
Những người trẻ tuổi xếp hàng chờ tiêm vaccine COVID-19 tại Trung tâm Y tế Thmey Phnom Penh, Campuchia. Ảnh: AP
Campuchia là một trong những quốc gia khởi động chương trình tiêm chủng sớm nhất trong khu vực từ ngày 10/2, chỉ 2 tháng sau khi Mỹ và Anh bắt đầu tiêm vaccine cho người dân. Cũng như các quốc gia khác, những nỗ lực ban đầu diễn ra chậm chạp. Đến đầu tháng 5, khi biến thể Delta bắt đầu lan rộng, chỉ 11% trong tổng số 16 triệu dân nước này được tiêm mũi vaccine đầu tiên, theo Our World in Data. Con số này chỉ bằng khoảng một nửa tỷ lệ tiêm chủng ở Mỹ trong cùng khoảng thời gian và bằng 1/3 Vương quốc Anh.
Cho đến nay, 78% dân số Campuchia đã được tiêm chủng đầy đủ, so với 58% ở Mỹ. Quốc gia này cũng đang cung cấp các mũi vaccine nhắc lại và cân nhắc mở rộng chương trình tiêm chủng cho nhóm trẻ em 3-4 tuổi.
Ngay từ đầu, Campuchia đã chứng kiến nhu cầu tiêm chủng mạnh mẽ khi vận động người dân đi tiêm phòng vào tháng 4, trùng với thời điểm Ấn Độ phải hứng chịu làn sóng Delta mạnh mẽ.
Campuchia đã mua gần 37 triệu liều vaccine từ Trung Quốc, một số được viện trợ. Quốc gia này cũng nhận được các khoản tài trợ lớn từ Mỹ, Nhật Bản, Anh và từ chương trình COVAX.
Người dân chờ tiêm vaccine Pfizer tại một trung tâm tiêm chủng ở Subang Jaya, Malaysia. Ảnh: AP
Thời kỳ đầu của đại dịch, nhiều quốc gia châu Á đã áp dụng các biện pháp phong tỏa và hạn chế đi lại nghiêm ngặt để ngăn chặn đại dịch. Với tỷ lệ mắc bệnh thấp, nhiều người nghĩ rằng việc tiêm phòng là không cần thiết. Đến khi biến thể Delta bắt đầu xâm nhập và bùng phát trên khắp khu vực, các trường hợp mắc bệnh đã tăng lên, khuyến khích người dân tiêm chủng.
Một số quốc gia, như Malaysia, đã rất nỗ lực để đảm bảo cung cấp vaccine cho tất cả người dân. Quốc gia này đã tranh thủ sự giúp đỡ của Hội Chữ thập đỏ để tiêm chủng cho những người nhập cư bất hợp pháp và ngay cả những nhóm khó tiếp cận nhất
Cũng như Campuchia và Nhật Bản, Malaysia cũng có tỉ lệ tiêm chủng thấp trong 3 tháng đầu tiên. Theo Our World in Data, chỉ gần 5% trong số 33 triệu người được tiêm mũi vaccine đầu tiên trong thời gian đó.
Tuy nhiên, khi các ca bệnh tăng cao, Malaysia đã mua thêm nhiều vaccine hơn và thành lập hàng trăm trung tâm tiêm chủng, bao gồm các trung tâm lớn có khả năng cung cấp tới 10.000 mũi vaccine mỗi ngày. Cả nước hiện có 76% dân số được tiêm chủng đầy đủ.
Người dân chờ theo dõi sau tiêm chủng Tokyo, Nhật Bản hồi tháng 5. Ảnh: AP
Cho đến nay, khoảng 10 quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đã tiêm chủng cho hơn 70% dân số của họ hoặc đang trên đà thành công, bao gồm Australia, Trung Quốc, Nhật Bản và Bhutan. Ở Singapore, 92% dân số đã được tiêm chủng đầy đủ.
Tuy nhiên, một số quốc gia ở châu Á vẫn còn gặp khó khăn trong việc triển khai vaccine đến người dân. Ấn Độ đã đạt cột mốc cung cấp 1 tỷ liều vaccine COVID-19 hồi tháng 10. Tuy nhiên, với số dân gần 1, 4 tỷ người, nước này mới tiêm chủng đầy đủ cho 29% dân số. Indonesia có khởi đầu sớm hơn nhưng cũng đang gặp trở ngại, phần lớn là do thách thức trong việc mở rộng chiến dịch trên hàng nghìn hòn đảo ở quốc gia này.
Nhật Bản, quốc gia nổi tiếng có chương trình tiêm chủng chậm chạp, đã nhích dần lên. Quốc gia này mới bắt đầu tiêm chủng từ giữa tháng 2 vì yêu cầu thử nghiệm lâm sàng bổ sung trên người Nhật trước khi phân phối. Ban đầu, việc triển khai vaccine ở Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng bởi các vấn đề về nguồn cung.
Nhưng sau đó, chương trình tiêm chủng của quốc gia này đã có bước ngoặt mới. Thủ tướng Nhật Bản khi đó là Yoshihide Suga đã điều động các bác sĩ quân y vận hành các trung tâm tiêm chủng đại trà ở Tokyo và Osaka. Đồng thời, ông cũng ban hành luật cho phép nha sĩ, nhân viên và kỹ thuật viên phòng thí nghiệm hỗ trợ các bác sĩ và y tá triển khai tiêm chủng cho người dân.
Mọi người xếp hàng chờ đợi từ sáng sớm để được tiêm vacine tại một phòng khám ở Singapore. Ảnh: AP
Với những nỗ lực này, Nhật Bản đã đạt mốc tiêm chủng 1,5 triệu liều hàng ngày vào tháng 7. Hiện cả nước đã tiêm chủng cho khoảng 76% dân số. Makoto Shimoaraiso, quan chức cấp cao phụ trách ứng phó với dịch COVID-19 của quốc gia, cho biết phần lớn thành công của Nhật Bản là nhờ phản ứng của công chúng.
Nhiều người ở Nhật Bản nói chung nghi ngờ về vaccine, nhưng sau khi chứng kiến số ca tử vong tăng cao trên khắp thế giới, họ đã không còn do dự nữa. Ông Kiyoshi Goto, một người đã nghỉ hưu, cho biết ông đang chuẩn bị tiêm mũi vaccine tiếp theo sau khi thận trọng xem xét các trường hợp nhiễm bệnh đang gia tăng ở châu Âu. Người đàn ông 75 tuổi nói: “Tôi muốn tiêm nhắc lại khi lượng kháng thể của chúng tôi đang giảm xuống“.
Tại Phnom Penh, Nuth Nyra rất vui khi được tiêm mũi vaccine đầu tiên. Nyra cho biết trước đây cô bé rất sợ COVID-19, nhưng giờ điều đó không còn ám ảnh cô bé nữa.
“Cháu cảm thấy hơi đau khi tiêm vaccine. Nhưng cháu đã không khóc”, bé gái 5 tuổi chia sẻ sau khi được tiêm vaccine tại một trung tâm tiêm chủng ở thủ đô Campuchia.