Ảnh minh họa. Ảnh: Kyodo News
Khi Vanessa, một công nhân xuất khẩu lao động người Philippines tại Nhật Bản, nói với những người quản lý rằng cô đang mang thai, lời khuyên đầu tiên mà họ đưa ra là phá thai và gây sức ép khiến cô nghỉ việc.
Theo hãng tin AFP, các nhà hoạt động cho biết đây chỉ là ví dụ điển hình cho hành vi phân biệt đối xử mà những thực tập sinh nước ngoài phải chịu đựng ở Nhật Bản khi tham gia chương trình xuất khẩu lao động ký kết giữa các nước.
Hiện tại Nhật Bản có khoảng 275.000 người lao động nước ngoài tham gia chương trình thực tập sinh kỹ năng. Đây được coi là nguồn nhân lực quý báu đối với đất nước Nhật Bản trong bối cảnh dân số già đi và lao động nhập cư chỉ chiếm một lượng nhỏ. Tuy nhiên, chương trình này luôn bị bủa vây bởi những tranh cãi và cáo buộc liên quan đến nạn phân biệt đối xử và lạm dụng thể chất. Những nữ thực tập sinh còn phải đối mặt với sức ép từ việc mang thai.
Khi phát hiện ra mình có bầu, Vanessa đang làm việc tại một viện chăm sóc người cao tuổi ở thành phố Fukuoka phía Nam Nhật Bản. Vào thời điểm đó, cô hy vọng có thể quay trở lại làm việc sau khi sinh con. Tuy nhiên, ông chủ của cô đã ép cô phá thai mặc dù thủ thuật này bị coi là điều cấm kỵ và là tội ác tại quê nhà cô.
“Tôi tự nhủ “Sao họ dám nghĩ như vậy’. Phá thai là sự lựa chọn của người mẹ, không phải là quyết định của bất kỳ một ai”, Vanessa chia sẻ với hãng tin AFP. Khi cô từ chối phá thai, những người quản lý đã buộc cô phải nghỉ việc.
Bộ Y tế Nhật Bản cho biết trong khoảng thời gian 2017-2020, đã có 637 thực tập sinh kỹ năng nghỉ việc vì mang bầu và sinh con. Trong số đó, có 47 người bày tỏ mong muốn được tiếp tục làm việc.
Tuy nhiên, các nhà hoạt động cho hay con số này chỉ là “phần nổi của tảng băng trôi” và không có một số liệu cụ thể nào thống kê chính xác số người lao động bị ép phòng tránh hoặc chấm dứt thai kỳ.
“Phần lớn những thực tập sinh ở độ tuổi sinh sản, song việc mang thai lúc họ đang làm việc tại Nhật Bản là điều cấm kỵ”, Masako Tanaka – giáo sư chuyên về quyền sinh sản cho phụ nữ nhập cư tại Đại học Sophia – cho biết.
Số báo cáo về nạn phân biệt đối xử liên quan đến mang thai của các nữ lao động trong năm 2019 đáng báo động đến mức cơ quan quản lý nhập cư Nhật Bản đã ra thông báo nhắc nhở người thuê lao động về quyền lợi của thực tập sinh.
“Chúng tôi hiểu rõ hoàn toàn có khả năng một thực tập sinh, là con người, mang thai và sinh con. Họ không nên bị đối xử tồi tệ chỉ vì mang thai”, một quan chức thuộc cơ quan quản lý nhập cư cho hay.
Ông Hiroki Ishiguro, luật sư đại diện cho các thực tập sinh nước ngoài, cho biết các bên tuyển dụng thường coi những thực tập sinh này là lao động giá rẻ dễ dàng thay thế.
“Đối với một vài nhà tuyển dụng, việc trả thực tập sinh về nước và đem những người hoàn toàn mới sang dễ dàng hơn việc phải lo thêm gánh nặng cho những người mang bầu ở Nhật Bản”, luật sư Hiroki giải thích.
Quay lại Philippines và sinh con, Vanessa được biết chuyện cô mang thai đã mang lại tiếng xấu cho những thực tập sinh người Philippines.
“Họ nói vì trường hợp của tôi mà giá trị của người lao động Philippines cũng như nhu cầu bị giảm sút”, Vanessa hy vọng sẽ quay trở lại Nhật Bản để chứng minh cho những người thuê cô thấy rằng “thực tập sinh cũng có thể mang thai, sinh con và quay trở lại Nhật Bản để hoàn thành hợp đồng”.