Những uẩn khúc trong vụ du thuyền nghìn tỷ chìm ngoài khơi Sicily

Chuyến du ngoạn ăn mừng định mệnh

Hai tháng sau khi được tuyên trắng án trong cuộc chiến pháp lý gay gắt về cáo buộc gian lận, ông trùm công nghệ người Anh Mike Lynch đã ăn mừng sự tự do của mình bằng một chuyến du ngoạn trên biển. Ông đã mời gia đình, bạn bè và một phần nhóm pháp lý lên chiếc du thuyền sang trọng, một con tàu hoành tráng và xa xỉ được đặt tên là Bayesian theo định lý toán học mà dựa trên đó ông đã xây dựng nên đế chế của mình.

Vào tối Chủ nhật 18/8, sau chuyến tham quan Vịnh Naples, bao gồm Capri và các đảo núi lửa trong quần đảo Eolian, con thuyền đã neo đậu cách bờ biển Sicilia của Italy, chừng 800 mét. Nó đã chọn một vùng nước được người Phoenician ưa chuộng từ hàng nghìn năm trước để bảo vệ họ khỏi gió, sương mù và trong thời gian gần đây là nhiều du thuyền của các tỷ phú công nghệ. Người dân địa phương cho biết chiếc du thuyền của Lynch được thắp sáng "giống như một cây thông Noel", nổi bật dưới ánh trăng.

Nhưng đến khoảng 4 giờ sáng, tai họa ập đến. Một cơn bão dữ dội đổ bộ vào khu vực với sức gió mạnh nhất mà người dân địa phương cho biết họ từng cảm nhận được. Một ngư dân tên Fabio Cefalù kể anh nhìn thấy một tia lửa xuyên qua bóng tối ngay sau lúc 4 giờ.

Vài phút sau, du thuyền đã chìm dưới nước. Các ngư dân cho biết chỉ có hàng chục chiếc đệm từ boong tàu và một radar khổng lồ trên cột buồm của nó nổi trên mặt biển.

Tổng cộng có 22 người trên tàu, 15 người được cứu. Vào chiều 22/8, sáu thi thể - gồm 5 hành khách và đầu bếp của tàu - đã được vớt lên, bao gồm cả thi thể của tỷ phú Lynch. Cuộc tìm kiếm cô con gái 18 tuổi của ông vẫn đang tiếp tục.

Câu hỏi chưa có lời giải

Đó là một bước ngoặt bi thảm và bí ẩn đối với Mike Lynch, 59 tuổi, người đã mất nhiều năm tìm cách minh oan cho mình và cuối cùng đã bắt đầu một chương mới trong cuộc đời. Các chuyên gia đặt câu hỏi làm thế nào mà một du thuyền trị giá 40 triệu USD, rất chắc chắn và ổn định lại có thể bị đánh chìm chỉ trong vài phút bởi một cơn bão tràn qua cảng.

Giovanni Costantino, Giám đốc điều hành Tập đoàn Italian Sea, nơi đã mua lại Perini - công ty sản xuất du thuyền Bayesian vào năm 2022 - vẫn thấy khó hiểu: “Vụ việc khiến tôi phát điên. Tuân theo tất cả các thủ tục thích hợp, chiếc thuyền đó không thể chìm được.”

Bầu không khí bất hạnh càng chùng xuống hơn khi xuất hiện thông tin Stephen Chamberlain, 52 tuổi, cựu Phó Chủ tịch tài chính công ty cũ của Mike Lynch và là đồng phạm trong vụ án lừa đảo, đã thiệt mạng hai ngày trước đó do bị một chiếc ô tô đâm phải khi đang chạy bộ gần nhà ở Anh.

Kể từ tháng 6, cả Chamberlain và Lynch đã được sống trong tâm trạng vui vẻ. Bồi thẩm đoàn ở San Francisco đã tuyên trắng án cho cả hai về tội gian lận, tội danh có thể khiến họ phải ngồi tù hai thập kỷ.

Chuyến du ngoạn trên biển nhằm mục đích gửi lời cảm ơn của ông Lynch tới những người đã giúp đỡ ông vượt qua những rắc rối pháp lý. Trong số các vị khách có Christopher J. Morvillo, 59 tuổi, con của một gia đình luật sư nổi tiếng ở New York, người đã đại diện cho ông Lynch trong 12 năm. Ông Morvillo và vợ, bà Neda, 57 tuổi, nằm trong số những người thiệt mạng. Jonathan Bloomer, 70 tuổi, một giám đốc điều hành bảo hiểm kỳ cựu người Anh, từng là Chủ tịch của Morgan Stanley International và công ty bảo hiểm Hiscox, cũng chung số phận. Thi thể của người đầu bếp tàu, Recaldo Thomas, được tìm thấy trong khi toàn bộ thành viên còn lại của thủy thủ đoàn đều sống sót.

Sau vụ chìm tàu, nỗ lực tìm kiếm thi thể mất tích và điều tra đã biến thị trấn cảng nhỏ bé và yên tĩnh Porticello thành nơi giống như trường quay của một bộ phim.

Máy bay trực thăng bay trên đầu. Xe cứu thương chạy qua với tiếng còi báo động inh ỏi. Lực lượng bảo vệ bờ biển tuần tra ngoài khơi, trong khi một bến tàu bị phong tỏa được biến thành trụ sở khẩn cấp.

Những người sống sót được đưa tới một khu nghỉ dưỡng rộng lớn gần Porticello, cho đến nay vẫn từ chối bình luận về thảm kịch.

Attilio Di Diodato, giám đốc Trung tâm Khí tượng và Khí hậu Hàng không Vũ trụ của Không quân Italy, cho biết du thuyền rất có thể đã bị tấn công bởi một “vụ nổ hướng xuống” dữ dội – khi không khí tạo ra trong cơn giông bão hạ xuống nhanh chóng – hoặc bởi một vòi rồng, tương tự như một cơn lốc xoáy trên mặt nước.

Diodato nói thêm rằng cơ quan của ông đã đưa ra cảnh báo biển động vào tối hôm trước, cảnh báo các thủy thủ về bão và gió mạnh. Người dân địa phương cho biết, trận cuồng phong đó “có cảm giác giống như một trận động đất”.

Ông Costantino, Giám đốc công ty sản xuất du thuyền, cho biết chiếc Bayesian được thiết kế đặc biệt với cột buồm cao, là một chiếc thuyền cực kỳ an toàn và chắc chắn, có thể nghiêng tới 75 độ mà không bị lật.

Nhưng Costantino nói rằng nếu một số cửa sập ở bên hông và ở đuôi tàu, hoặc một số cửa boong, đã mở khi đó, thì con thuyền có thể bị nước cuốn và chìm. Theo ông, quy trình tiêu chuẩn trong những cơn bão như vậy là bật máy, nhổ neo và quay thuyền theo chiều gió, hạ sống tàu để ổn định hơn, đóng cửa và tập trung khách tại sảnh chính bên trong boong.

Một nghi vấn nữa là liệu cột buồm bằng nhôm lớn nhất thế giới có liên quan gì đến vụ chìm tàu hay không.

Bayesian được công ty đóng tàu Perini chế tạo vào năm 2008 với cột buồm cao 75m mà hãng này tuyên bố là cột buồm bằng nhôm cao nhất thế giới. Ông Scott Painter, người tiếp quản công ty phần mềm trị giá hàng tỷ đô la của Lynch có tên Autonomy, cho biết du thuyền của Lynch có thể dễ bị tổn thương hơn do cột buồm.  Ông Painter nói: “Cột buồm là thứ khoe khoang của thủy thủ. Cột buồm đó chắc phải cao hơn 240 feet, cao nhất hoặc thứ hai trên thế giới. Điều đó chắc chắn có thể góp phần gây ra vụ lật úp vì nó sẽ gây mất ổn định cho du thuyền. Và nếu bị nghiêng quá xa, nó chắc chắn có thể làm lật úp du thuyền”. 

Tờ New York Times đã tìm cách liên hệ với thuyền trưởng James Cutfield để xin bình luận, nhưng không liên lạc được. Cho đến nay, không ai trong số các thủy thủ còn sống đưa ra tuyên bố công khai về những gì đã xảy ra đêm đó.

Fabio Genco, giám đốc dịch vụ khẩn cấp của Palermo, người điều trị cho một số người sống sót, cho biết các nạn nhân kể lại cảm giác như thể con thuyền đang được nâng lên rồi đột ngột rơi xuống.

Khúc ngoặt nghiệt ngã của "Bill Gates nước Anh"

Giữa những câu hỏi chưa có lời giải, có một điều chắc chắn là cái chết của Mike Lynch lại là một khúc ngoặt nghiệt ngã khác của số phận đối với một người đàn ông đã mất nhiều năm tìm cách minh oan cho mình.

Ông kiếm được rất nhiều tiền từ công nghệ và được mệnh danh là Bill Gates của Anh. Nhưng trong hơn một thập kỷ, Lynch không được coi là một nhà lãnh đạo công nghệ được kính trọng.

Ông từng bị Hewlett-Packard, nhà tiên phong công nghệ Mỹ (người đã mua lại công ty phần mềm Autonomy của Lynch với giá 11 tỷ USD) cáo buộc đã đánh lừa về giá trị công ty của mình. (Hewlett-Packard xác định giá trị của giao dịch này chỉ vào khoảng 8,8 tỷ USD, và các nhà phê bình gọi đây là một trong những thương vụ tệ nhất mọi thời đại). Mike Lynch cũng ngày càng bị xa lánh bởi giới tinh hoa Anh mà ông tìm cách gia nhập, với xuất thân từ tầng lớp lao động nghèo ở ngoại ô London.

Lynch bị dẫn độ đến San Francisco, Mỹ để đối mặt với cáo buộc hình sự, đồng thời bị quản thúc tại gia và giám sát 24/24.

Trong thời gian Lynch bị quản thúc tại gia, anh trai và mẹ ông đã qua đời. Vợ ông, Angela Bacares, thường xuyên bay từ Anh sang và bà luôn có mặt tại phòng xử án ở San Francisco trong suốt quá trình xét xử.

Sau khi được tuyên trắng án, ông Lynch đã hướng tới tương lai trở lại Anh, mà không ngờ một bi kịch khác lại ập xuống.