Toàn cảnh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Enerhodar, miền Đông Ukraine, ngày 19/8/2022 (chụp từ vệ tinh của Công ty công nghệ vũ trụ Maxar): Ảnh: AFP/TTXVN
Tuyên bố sau cuộc điện đàm, Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: "Hai bên đã thảo luận chi tiết về tình hình xung quanh nhà máy Zaporizhzhia và các cơ hội có thể tổ chức chuyến thăm của phái bộ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tới nhà máy này".
Tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi cuộc thanh sát độc lập tại nhà máy này. Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hối thúc Liên hợp quốc (LHQ) bảo vệ an toàn khu vực trên.
Tổng Giám đốc IAEA, ông Rafael Grossi cùng ngày cho biết nhóm chuyên gia của cơ quan này có thể đến thanh sát nhà máy “trong vài ngày tới nếu các cuộc đàm phán thành công”. Ông đang tiếp tục tham vấn “một cách tích cực và tăng cường” với tất cả các bên để phái bộ của IAEA có thể sớm vào nhà máy.
Trong diễn biến liên quan, người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric ngày 23/8 cho biết Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres sẽ tham dự cuộc họp về nhà máy Zaporizhzhia do Ukraine đề xuất, và cử Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề chính trị Rosemary DeCarlo đại diện cho Ban thư ký tham dự cuộc họp do Nga đề xuất về cùng vấn đề.
Phát biểu trước Hội đồng Bảo an LHQ ngày 23/8, bà DiCarlo kêu gọi ngừng mọi hành động quân sự quanh nhà máy trên, đồng thời nhấn mạnh cần khẩn cấp đạt thỏa thuận để nhà máy thực sự trở lại là một cơ sở dân sự thuần túy và đảm bảo an toàn cho khu vực. Bà cảnh báo: “Chúng ta cần hiểu rõ rằng bất cứ hư hại nào đối với nhà máy này, cũng như các cơ sở hạt nhân khác tại Ukraine, đều sẽ có thể dẫn tới một sự cố hạt nhân kèm theo những hậu quả thảm khốc không chỉ với vùng lân cận mà cả khu vực và thế giới”.
Bà DiCarlo cho biết LHQ tiếp tục ủng hộ công việc quan trong của IAEA và nỗ lực của cơ quan này nhằm đảm bảo hoạt động an toàn tại nhà máy Zaporizhzhia cũng như các cơ sở hạt nhân khác ở Ukraine.
Zaporizhzhia là một trong những nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy này nằm dưới sự kiểm soát của binh lính Nga từ tháng 3 vừa qua. Trong những ngày gần đây tại khu vực này xảy ra nhiều vụ tấn công quân sự. Hiện Nga và Ukraine đang cáo buộc lẫn nhau pháo kích nhà máy này.