Công nhân tại một nhà máy sản xuất đồ chơi ở Liên Vân Cảng, Trung Quốc, đang chuẩn bị đồ chơi nhồi bông để xuất khẩu sang các nước khác. Ảnh: NurPhoto/Getty Images
Đồ chơi sản xuất tại Trung Quốc đã được miễn thuế kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump. Giờ thì không còn như vậy nữa.
Theo CNN, tháng trước, ông Trump đã tăng thuế suất đối với Trung Quốc lên 20%, giáng một đòn mạnh vào ngành công nghiệp đồ chơi. Nhưng ông không dừng lại ở đó. Chỉ vài tuần sau, Tổng thống Mỹ thông báo áp thêm mức thuế quan đối ứng là 34%. Sau đó, ông lại áp thêm một mức thuế nữa, rồi một mức thuế nữa, rồi một mức nữa!
Hiện nay, hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ đang bị đánh thuế ở mức khổng lồ 145% - và con số đó có thể sẽ tiếp tục tăng khi Bắc Kinh tuyên bố sẽ tiếp tục trả đũa các mức thuế mới và Tổng thống Trump đe dọa sẽ làm như vậy.
Đối với các gia đình Mỹ, điều này có nghĩa là những món đồ chơi giá phải chăng có thể trở thành hàng xa xỉ. Đó là bởi vì gần 80% tất cả đồ chơi được bán ở Mỹ được sản xuất tại Trung Quốc, theo Hiệp hội Đồ chơi Mỹ - một nhóm công nghiệp hàng đầu.
"Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc tăng giá lên đến hai chữ số", Isaac Larian, Giám đốc điều hành của MGA Entertainment có trụ sở tại California, công ty sản xuất Bratz và L.O.L. Surprise! Dolls, cùng một số loại đồ chơi khác, cho biết. "Cuộc đời kinh doanh 46 năm của tôi đang bị đe dọa".
'Tôi phải làm gì? Bán búp bê trọc đầu sao?'
Tổng thống Trump cho biết một trong những động lực chính của ông khi ban hành mức thuế quan cao hơn là đưa việc làm sản xuất trở lại Mỹ. Tuy nhiên, ông Larian cho biết mức thuế trả đũa 125% của Trung Quốc đối với hàng xuất khẩu của Mỹ sẽ buộc ông phải sa thải công nhân người Mỹ tại nhà máy của ông ở Hudson, bang Ohio, nơi có tổng cộng khoảng 700 nhân viên. Nguyên nhân là do nhiều hàng hóa được sản xuất tại nhà máy này được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Dù phần lớn hoạt động sản xuất của MGA Entertainment vẫn diễn ra tại Trung Quốc, nhưng nhà máy ở Ohio lại là nơi sản xuất phần lớn dòng sản phẩm Little Tikes, bao gồm ô tô đồ chơi và hố cát. Nhà máy này hoàn toàn có thể sản xuất thêm nhiều đồ chơi hơn, nhưng theo lời ông, người Mỹ “không muốn làm việc trong các nhà máy.”
Xe ô tô đồ chơi cổ điển ấm cúng của Little Tikes là một trong những sản phẩm phổ biến nhất của công ty MGA Entertainment. Ảnh: Alamy Stock Photo
Ông Larian cho biết ngay cả khi không tìm được thêm công nhân, thì chi phí sản xuất loại đồ chơi hiện đang được sản xuất tại Trung Quốc của nhà máy ở Mỹ vẫn sẽ cao hơn, ngay cả khi áp dụng mức thuế hiện tại. Hơn nữa, việc tìm nguồn nguyên liệu thô cần thiết để làm tóc búp bê trong nước cũng đặc biệt khó khăn.
“Không có nhà máy nào của Mỹ có thể làm tóc cho búp bê. Tôi phải làm gì đây? Bán búp bê trọc đầu ư?”, ông Larian nói.
Ngành đồ chơi khó rời Trung Quốc
Lý do Larian gắn bó với Trung Quốc không phải là đặc biệt.
Trong khi nhiều ngành công nghiệp, bao gồm cả những ngành trước đây cũng được miễn thuế của Trung Quốc, đã chuyển phần lớn hoạt động sản xuất của họ ra khỏi Trung Quốc, thì Trung Quốc vẫn là nguồn cung cấp đồ chơi sản xuất ở nước ngoài hàng đầu cho Mỹ.
Theo dữ liệu của Bộ Thương mại Mỹ, trong số gần 17,7 tỷ USD đồ chơi mà Mỹ nhập khẩu vào năm ngoái, 75%, hay 13,4 tỷ USD, đến từ Trung Quốc.
Greg Ahearn, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Hiệp hội đồ chơi Mỹ, nói với CNN rằng Trung Quốc có tỷ lệ chi phí nhân công thấp hơn nhiều so với nhiều nơi khác trên thế giới, điều này đã giúp giảm chi phí sản xuất đồ chơi và giảm giá cho người tiêu dùng. Và, ngay cả với những nâng cấp công nghệ gần đây, sản xuất đồ chơi vẫn liên quan đến lao động thủ công, như sơn mặt búp bê và các nhân vật hành động.
Theo Hiệp hội Đồ chơi, hầu hết đồ chơi được bán ở Mỹ đều được sản xuất tại Trung Quốc.
Hơn nữa, nhiều nhà sản xuất đồ chơi được coi là doanh nghiệp nhỏ. Ông cho biết, họ dễ dàng khai thác cơ sở hạ tầng hiện có ở Trung Quốc hơn là xây dựng từ đầu nhà máy tại Mỹ.
"Trong ngắn hạn, không có giải pháp thay thế nào. Đúng là có hoạt động sản xuất được thực hiện tại Mỹ, nhưng chủ yếu là những hoạt động có thể tự động hóa cao", ông Ahearn, trước đây là giám đốc tiếp thị tại Toy "R" Us, cho biết.
Những món đồ chơi này có thể đắt hơn nhiều với mức thuế 145% mà Tổng thống Donald Trump áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc. Ảnh: Los Angeles Times/Getty Images
Jay Foreman, CEO của Basic Fun!, một công ty đồ chơi sản xuất Care Bears và xe tải Tonka, cũng nói với CNN vào tháng 2 ngay sau khi Tổng thống Trump ban hành mức thuế 20% đối với Trung Quốc rằng toàn bộ chuỗi cung ứng của ông đều ở Trung Quốc.
Theo hầu hết các nhà kinh tế, thuế quan cứng rắn sẽ không mang lại thành công kinh tế mà Tổng thống Trump đang tìm kiếm, nhưng việc củng cố sự thống trị của Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo thì có thể.
“Các công cụ của chúng tôi, cơ sở nhà máy của chúng tôi, tính nhất quán của sản xuất - làm sao bạn có thể chỉ cần rời đi và đến một thị trường khác?”, ông Foreman nói về tình cảnh của mình. “Có những thứ bạn không thể sản xuất ở Mỹ, và đồ chơi là một trong số đó.”
Phát biểu sau khi mức thuế 145% được ban hành, ông Foreman cho biết: “Tình hình đã chuyển từ khó khăn thành khủng hoảng đối với Basic Fun! và toàn bộ ngành công nghiệp của chúng tôi. Điều này không chỉ đe dọa đến giá cả và số lượng đồ chơi sẽ có trên thị trường mà còn đe dọa đến sự tồn tại thực sự của ngành công nghiệp của chúng tôi”.
Đây là tình huống mà nhiều công ty đồ chơi đang phải đối mặt, đặc biệt là hiện tại khi họ đã đặt hàng vào mùa lễ. Việc mất doanh thu có nghĩa là một số công ty “có thể không thể duy trì hoạt động kinh doanh”, ông Ahearn nói với CNN.
Basic Fun! đã tạm dừng tất cả các lô hàng đồ chơi, tự đưa mình vào tình huống có khả năng rất tồi tệ. Ông Foreman cho biết: “Chúng tôi không thể chấp nhận rủi ro không biết mức thuế sẽ là bao nhiêu khi hàng hóa cập cảng”. Nhưng đồng thời, ông cũng thừa nhận, “nếu chúng tôi không có sản phẩm, chúng tôi sẽ không có dòng tiền, và điều đó có nghĩa là không có tiền để thanh toán các hóa đơn”.