Nga thay đổi chiến thuật, tăng cường tấn công và phản ứng đáp trả của Ukraine

Theo phương tiện truyền thông Ukraine (UNIAN, RBC-Ukraine, Kyiv Post) ngày 8/9, Nga đã lập kỷ lục mới về các cuộc tấn công quy mô lớn khi phóng hơn 800 thiết bị bay không người lái (UAV) và tên lửa vào Ukraine trong đêm 6-7/9. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ đánh giá, đây là cuộc tấn công kết hợp bằng UAV và tên lửa lớn nhất từ trước đến nay của Nga nhằm vào Ukraine.

Cụ thể, dựa trên báo cáo từ Không quân Ukraine, các lực lượng Nga đã phóng 810 UAV và mồi nhử từ nhiều hướng khác nhau, bao gồm các thành phố Kursk, Bryansk, Oryol và từ Crimea. Ngoài ra, Nga còn phóng 9 tên lửa hành trình Iskander-K từ tỉnh Kursk và 4 tên lửa đạn đạo Iskander-M/KN-23 từ Crimea.

Hệ thống phòng không Ukraine đã bắn hạ hoặc chế áp 747 UAV và 4 tên lửa hành trình. Tuy nhiên, 9 tên lửa và 54 UAV không người lái vẫn trúng mục tiêu tại 33 địa điểm trên khắp Ukraine. Cuộc tấn công kéo dài hơn 7,5 giờ và gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng tại nhiều thành phố lớn như Kiev, Sumy, Dnipro, Zaporizhzhia và Kremenchuk. 

Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong cuộc chiến, tòa nhà chính phủ Ukraine tại trung tâm Kiev bị tấn công. Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko đã công bố đoạn phim cho thấy thiệt hại tại tòa nhà này. May mắn là không có thương vong.

Tờ New York Times nhận định rằng khu vực tòa nhà chính phủ, nằm gần Quốc hội và văn phòng Tổng thống, được coi là "vùng an toàn nhất" của Ukraine với hệ thống phòng không dày đặc, do đó việc bị tấn công lần đầu tiên gây lo ngại đáng kể. 

Bên cạnh đó, các vụ tấn công vào cầu Kryukiv bắc qua sông Dnipro (Kremenchuk, vùng Poltava) đã làm tê liệt tuyến đường giao thông từ bờ phải sang bờ trái của miền Trung Ukraine trong ít nhất vài ngày.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Luật Quân sự và là chuyên gia quân sự người Ukraine Oleksandr Musiienko nhận định: "Nga theo đuổi nhiều mục tiêu với các cuộc không kích, đặc biệt là nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng, hậu cần, cơ sở hạ tầng thiết yếu và giao thông của Ukraine".

Về phần mình, Bộ Quốc phòng Nga đã phủ nhận việc lực lượng nước này tấn công cơ sở hạ tầng dân sự trên khắp Ukraine hoặc tòa nhà chính phủ ở Kiev. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố vào ngày 7/9 rằng lực lượng Nga đã tấn công các cơ sở UAV và căn cứ không quân ở Ukraine,  cũng như tấn công 2 doanh nghiệp công nghiệp ở ngoại ô thành phố Kiev nhưng không thực hiện bất kỳ cuộc tấn công nào vào bất kỳ mục tiêu nào khác ở thủ đô của Ukraine. 

Ukraine đáp trả 

Trong cùng đêm, Ukraine đã phản công bằng cách tấn công nhiều mục tiêu quan trọng của Nga. Theo đó, Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine đã tấn công trạm bơm dầu gần Naitopovichi, tỉnh Bryansk, gây ra hỏa hoạn. Trạm này là một phần của đường ống dẫn dầu Steel Horse với công suất bơm 10,5 triệu tấn.

Chỉ huy Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine, Thiếu tá Robert "Magyar" Brovdi tiết lộ rằng cơ sở này rất quan trọng đối với việc vận chuyển các sản phẩm dầu mỏ đến Nga từ các nhà máy lọc dầu của Belarus, đặc biệt là các nhà máy lọc dầu Mozyr và Novopolatsk.

Ngoài ra, Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine (SSO) cũng tấn công Nhà máy Lọc dầu Ilsky ở Krasnodar Krai, phá hủy tổ hợp dầu ELOU-AT-6 - tổ hợp lọc dầu chính của nhà máy. Nhà máy này xử lý 6,42 triệu tấn dầu mỗi năm.

Ukraine đã nhiều lần nhắm mục tiêu vào  đường ống dẫn dầu Druzhba của Nga, vốn vận chuyển dầu thô đến Slovakia và Hungary. EU đã cấm hầu hết dầu nhập khẩu từ Nga vào năm 2022 nhưng miễn trừ cho Druzhba để các quốc gia Trung Âu không giáp biển có thời gian đa dạng hóa nguồn cung.

Ngoài các mục tiêu nhiên liệu, quân đội Ukraine còn tấn công các vị trí đóng quân và kho tiếp tế của quân Nga ở khu vực Kursk. Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết các cuộc tấn công này nhằm "làm suy yếu tiềm năng tấn công của quân đội Nga" và làm gián đoạn nguồn cung cấp nhiên liệu và đạn dược.

Đánh giá về chiến dịch tấn công của Nga, các chuyên gia Ukraine lưu ý về khả năng Moskva có thể phóng tới 1.000 UAV trong một cuộc tấn công. Chuyên gia quân sự Musiienko cho biết để triển khai hơn 800 UAV, Nga đã phải tạm dừng hoặc hạn chế tấn công trong ba tuần để tích lũy.

Trong khi đó, chuyên gia quân sự và cựu phát ngôn viên Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine, Vladyslav Seleznov nhấn mạnh với RBC-Ukraine: "Các cuộc tấn công bằng UAV rẻ hơn tên lửa và có thể được phóng với số lượng lớn hơn, đảm bảo một số mục tiêu trúng đích. Cách này hiệu quả hơn so với việc sử dụng tên lửa đắt tiền".

Chuyên gia Seleznov cảnh báo về sự tiến bộ trong chiến thuật sử dụng UAV của Nga: "Mỗi cuộc tấn công đều khác nhau. UAV bay rất thấp hoặc rất cao - thay đổi độ cao và liên tục thay đổi quỹ đạo. Việc chống lại chúng đang trở nên khó khăn hơn".

Về phần mình, ISW đánh giá rằng các cuộc tấn công quy mô lớn của Nga nhấn mạnh nhu cầu Ukraine cần được hỗ trợ liên tục về chương trình UAV đánh chặn và các hệ thống phòng không, đặc biệt là hệ thống Patriot do Mỹ cung cấp. Chuyên gia Seleznov khuyến nghị: "Biện pháp hiệu quả duy nhất là sức mạnh của vũ khí Ukraine - phá hủy cơ sở sản xuất, bãi phóng và vô hiệu hóa các nhà điều khiển UAV Nga. Điều này làm tăng cơ hội sống sót của chúng tôi".

Xung đột Nga - Ukraine, hiện đã bước sang năm thứ 4 của cuộc chiến, vẫn chưa có dấu hiệu giảm bớt căng thẳng. Moskva và Kiev đang tiếp tục thúc đẩy các điều kiện khác nhau để chấm dứt giao tranh trong bối cảnh Mỹ thúc đẩy một nền hòa bình thông qua đàm phán.