Năm nay, lễ kỷ niệm 77 năm Chiến thắng phát xít được tổ chức trọng thể tại gần 30 thành phố của Nga, trong đó tâm điểm là cuộc duyệt binh trên quảng trường Đỏ ở thủ đô Moskva với nhiều điểm mới đáng chú ý.
Binh sĩ Nga tham gia duyệt binh kỷ niệm 77 năm Chiến thắng phát xít (1945-2022) ở Vladivostok, Nga, ngày 9/5/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Công tác chuẩn bị cho lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng được bắt đầu từ giữa tháng 4. Theo cơ quan quân sự Nga, hơn 11.000 quân nhân tham gia lễ duyệt binh năm nay. Ngoài ra, 131 phương tiện chiến đấu của các lực lượng tăng-thiết giáp, pháo binh, đặc nhiệm, tên lửa chiến dịch, tên lửa đạn đạo chiến lược cùng 77 máy bay phản lực và trực thăng của Không quân Vũ trụ Nga diễu hành trên quảng trường Đỏ.
Mở đầu chương trình duyệt binh là nghi lễ rước cờ Chiến thắng của Hồng quân Liên Xô và quốc kỳ Liên bang Nga. Sau đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu lần lượt đi duyệt các đội hình lực lượng Hải-Lục-Không quân, khối học viên các học viện và nhà trường quân đội.
Trong tiếng quân nhạc hoành tráng, 3 đội tiêu binh rước cờ truyền thống tượng trưng cho ba quân binh chủng Lục quân, Không quân và Hải quân của quân đội Nga đi qua lễ đài. Tiếp theo là các khối học viên các trường quân sự Moskva, Tver, Nakhimov và Thiếu sinh quân Kronshtad. Theo sau đội hình duyệt binh của phong trào Thanh niên quân đội “Iunarmia” là 5 khối quân nhân đại diện cho binh chủng Lục quân, hai khối nữ quân nhân, ba khối Không quân Vũ trụ. Các quân chủng Hải quân, Lực lượng tên lửa chiến lược và Binh chủng đặc nhiệm đổ bộ đường không có hai khối quân nhân đại diện tham gia duyệt binh. Tiếp theo là các khối duyệt binh của Cơ quan an ninh liên bang FSB, Lực lượng phòng hóa, sinh học và phóng xạ, Công binh, Bội đội đường sắt, Cảnh sát quân sự, Bộ Tình trạng khẩn cấp, Vệ binh quốc gia, Binh đoàn Cossack. Cuối cùng là khối các đại đội tiêu binh của quân khu miền Tây LB Nga.
Phần diễu hành của đội hình phương tiện cơ giới được dẫn đầu bởi chiếc xe tăng T-34-85. Đây là chiếc xe tăng huyền thoại đã trở thành biểu tượng của Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô. Theo sau là đội hình 10 xe chiến đấu bọc thép đa năng dòng Typhoon-K, Typhoon-VDV. Đội hình xe chiến đấu bộ binh gồm có 4 xe BMP-2 Berzhok, 3 BMP-3 và 3 xe BMP Kurganets hiện đại. Đội hình 10 chiếc xe tăng T-72B3M đại diện cho lực lượng chiến đấu chủ lực hiện tại của binh chủng tăng-thiết giáp Nga.
Tiếp theo, đội hình 7 chiếc xe tăng T-90 Proryv (Đột phá) và 3 xe tăng T-14 Armata đại diện cho thế hệ xe tăng hiện đại và triển vọng của quân đội Nga. Năm nay, Bộ Quốc phòng Nga lần đầu tiên giới thiệu hệ thống tên lửa phóng loạt Tornado-G tại cuộc duyệt binh chiến thắng.
Pháo tự hành Msta-S tại lễ tổng duyệt duyệt binh kỷ niệm 77 năm (1945-2022) Chiến thắng phát xít trên Quảng trường Đỏ, thủ đô Moskva, ngày 7/5/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Tiếp theo, xe thiết giáp chở quân BTR-82A dẫn đầu tốp gồm 6 xe phóng đạn tên lửa của tổ hợp Iskander-M. Các tổ hợp này sử dụng đồng thời hai tên lửa đạn đạo hoặc kết hợp một tên lửa đạn đạo và một tên lửa hành trình để tăng tầm bắn và hiệu quả tiêu diệt mục tiêu ở sâu trong lãnh thổ đối phương. Theo sau là 8 xe pháo tự hành Msta-S đại diện cho Binh chủng tên lửa và pháo binh Nga tham gia duyệt binh. Đại diện của lực lượng phòng không tham gia duyệt binh gồm các xe phóng đạn tên lửa tầm gần Tor-2, trung-xa Buk-M3 và tầm xa S-400 Triumf.
Các phương tiện chiến đấu đặc chủng của Binh chủng đổ bộ đường không gồm có 10 xe chiến đấu đổ bộ BMD-4M và 10 xe chiến đấu thả dù Rakushka. Đội hình xe chiến đấu điều khiển từ xa (robot) Uran-9 được vận chuyển bằng xe tải quân sự đặc chủng Uran-63704. Theo sau là đội hình 3 xe phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa Yars cùng sự hộ tống của 6 xe bọc thép Tiger-M với modul chiến đấu Arbalet được gắn trên nóc xe. Khép lại màn duyệt binh của các lực lượng xe cơ giới là bộ ba chiếc xe chiến đấu chở quân bánh lốp Boomerang mang theo ba lá cờ truyền thống của các quân binh chủng Hải, Lục và Không quân.
Năm nay, trong phần diễu binh của các lực lượng Không quân, lần đầu tiên có sự xuất hiện của chiếc máy bay chỉ huy chiến lược trên không IL-80 - với biệt danh “Ngày phán xét” được hộ tống bởi hai máy bay chiến đấu MiG-29. Đây là máy bay đặc biệt được Liên Xô thiết kế để sử dụng trong trường hợp xảy ra chiến tranh hạt nhân. Trên máy bay IL-80 có thiết bị kết nối liên lạc vệ tinh và mặt đất với mọi quân binh chủng. Thiết bị đặc biệt trên máy bay này có thể kích hoạt phóng hàng loạt tên lửa đạn đạo liên lục địa trong trường hợp bắt buộc phải thực hiện hành động tấn công hạt nhân đáp trả kẻ thù. Năm nay, đội hình máy bay ném bom chiến lược sử dụng động cơ tuabin cánh quạt được rút xuống còn 1 chiếc Tu-95MS được sự hộ tống của 4 chiếc tiêm kích Sukhoi Su-35 thế hệ 4++.
Đội hình trình diễn tiếp dầu trên không gồm máy bay tiếp dầu Il-78 và máy bay ném bom chiến lược tầm xa siêu thanh Tu-160 được bảo vệ bởi biên đội 4 chiếc tiêm kích đánh chặn tầm xa MiG-31BM, thay vì 4 chiếc Su-35S như năm ngoái. Những điểm mới của không quân Nga năm nay còn có màn thể hiện của biên đội 8 chiếc MiG-29 xếp thành hình chữ Z bay trên bầu trời, tiếp theo là đội hình máy bay thuật lái gồm 4 chiếc MiG-29 và 5 Su-30SM. Bên cạnh biên đội 4 chiếc tiêm kích tầm xa MiG-31BM mang theo tên lửa siêu thanh Kinzal, năm nay còn có sự xuất hiện của biên đội 4 chiếc tiêm kích tầm xa MiG-I (Ishim) gây sự chú ý đối với giới quan sát quân sự.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu duyệt các đội hình lực lượng Hải-Lục-Không quân, khối học viên các học viện và nhà trường quân đội tại lễ duyệt binh kỷ niệm 77 năm Chiến thắng phát xít (1945-2022), trên Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moskva, ngày 9/5/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo các nguồn thông tin mở, đây là dự án phát triển máy bay chiến đấu chung của Nga và Kazakhstan nhằm tạo ra phiên tiện chiến đấu triển vọng dựa trên mẫu máy bay tiêm kích MiG-31 do Liên Xô sản xuất kết hợp với tổ hợp tên lửa hàng không Ishim có khả năng phóng tên lửa đẩy loại nhỏ mang theo vệ tinh nhỏ vào quỹ đạo. Hai đơn vị tham gia liên doanh phát triển phương tiện chiến đấu triển vọng này là Viện Kỹ thuật nhiệt Moskva và Công ty Kazkosmos của Kazakhstan. Như mọi năm, lễ duyệt binh kết thúc bằng màn trình diễn của 6 máy bay cường kích Su-25 nhả khói theo màu quốc kỳ Nga phủ lên quảng trường lịch sử của thủ đô Nga.
Năm nay không phải là năm kỷ niệm chẵn, nên Nga không mời các nhà lãnh đạo nước ngoài đến dự lễ duyệt binh Chiến thắng. Nhưng các hoạt động kỷ niệm vẫn diễn ra trên khắp đất nước, bởi đây là ngày lễ chính, quan trọng và thiêng liêng đối với người dân Nga. Rất nhiều người dân Nga đã đến quảng trường Đỏ và tập trung ở hai bên phố Tver để xem phần trình diễn của các quân nhân và màn phô diễn nhiều phương tiện kỹ thuật chiến đấu hiện đại của quân đội Nga.