Một phố mua sắm ở Hyogo, Nhật Bản. Ảnh: AFP/TTXVN
Thông tin này được công bố đồng thời với việc Nhật Bản xác nhận đã mất vị thế nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào tay Đức trong năm 2023.
Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ hai châu Á, đã giảm 0,4% hằng năm trong quý từ tháng 10-12/2023 so với 3 tháng trước đó, sau mức giảm 3,3% được điều chỉnh trong khoảng thời gian từ tháng 7-9/2023.
Hai quý suy thoái liên tiếp có nghĩa là nền kinh tế đang trong thời kỳ suy thoái kỹ thuật, đặt ra thách thức với chính phủ và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) trong nỗ lực tìm cách đạt được mức tăng trưởng nhờ tăng nhu cầu trong nước đi kèm với việc tăng lương.
Trong quý IV, tiêu dùng tư nhân giảm 0,9% hằng năm và đầu tư doanh nghiệp giảm 0,3%. Xuất khẩu tăng 11%, trong khi nhập khẩu tăng 7%.
Tiêu dùng cá nhân, vốn chiếm hơn một nửa nền kinh tế, giảm 0,2%, đánh dấu quý giảm thứ ba liên tiếp, do các hộ gia đình phải chật vật với chi phí sinh hoạt tăng cao và tiền lương thực tế giảm.
Một quan chức chính phủ cho biết tiêu dùng dịch vụ đã chững lại, giá hàng hóa tiếp tục tăng và do mùa Đông ấm áp nên tiêu thụ quần áo ảm đạm từ tháng 10 trở đi.
Chuyên gia Yoshiki Shinke tại Viện nghiên cứu nhân thọ Dai-ichi cho biết các số liệu nói chung là một “bất ngờ tiêu cực”, chỉ ra rằng tiêu dùng và đầu tư vốn ảm đạm và “có thể có xu hướng tiết kiệm tiền ngày càng tăng do lạm phát".
Chuyên gia Shinke dự kiến tình hình sẽ còn trượt dốc hơn nữa từ tháng 1-3/2024 do xuất khẩu giảm, điều này có thể đồng nghĩa với việc nền kinh tế sẽ suy giảm trong quý thứ ba liên tiếp.
Nhà kinh tế trưởng Toru Suehiro tại Daiwa Securities Co. dự đoán vào thời điểm tiền lương thực tế bắt đầu phục hồi, nhu cầu mua sắm không còn cao và BOJ vẫn sẽ tiến tới chấm dứt chính sách lãi suất âm vào mùa Xuân này như mong đợi của thị trường tài chính.
Nhà kinh tế Yoshiki Shinke cũng dự đoán BOJ có thể sẽ dỡ bỏ lãi suất âm vào tháng 4, nhưng vẫn hoài nghi về việc liệu nền kinh tế có đủ mạnh để tiếp tục tăng lãi suất liên tục sau đó hay không.
Tổng sản phẩm quốc nội danh nghĩa của Nhật Bản, chưa điều chỉnh theo lạm phát, đạt tổng cộng 4.210 tỷ USD, lớn thứ tư thế giới sau mức 4.460 tỷ USD của Đức, phần lớn là do giá đồng yen giảm mạnh.
Mặc dù nền kinh tế Nhật Bản tăng trưởng 1,9% trong năm dương lịch 2023 nhưng hiện tại vẫn nhỏ hơn Đức. Nhìn vào xu hướng dài hạn của đồng nội tệ, tốc độ tăng trưởng của Nhật Bản chậm hơn Đức, phản ánh năng suất thấp của nền kinh tế Nhật Bản. Ở Đức, cải cách thị trường lao động từ những năm 2000 đã cải thiện năng suất và giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của các công ty. Sự trượt giá nhanh chóng của đồng yen so với đồng USD cũng là một yếu tố.
Phát biểu họp báo, Bộ trưởng phụ trách phục hồi kinh tế Yoshitaka Shindo nhấn mạnh việc Nhật Bản bị Đức vượt qua cho thấy nước này cần phải thúc đẩy cải cách cơ cấu và tạo ra một giai đoạn mới cho tăng trưởng.