Thông báo đóng cửa được dán bên ngoài đài tưởng niệm Washington, Mỹ, ngày 1/10/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Với số phiếu 54-44, dự luật cấp ngân sách tạm thời cho đến 21/11 do đảng Cộng hòa hậu thuẫn đã không được thông qua do chưa đủ 60 phiếu ủng hộ cần thiết. Giống như các cuộc bỏ phiếu trước trong tuần, có 3 thượng nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu ủng hộ dự luật, trong khi có duy nhất 1 thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa bỏ phiếu phản đối. Cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện để thông qua kế hoạch tạm thời cấp ngân sách do đảng Dân chủ hậu thuẫn cũng đã thất bại với số phiếu 46-52.
Thượng viện Mỹ sẽ nghỉ cho đến ngày 6/10, do đó tình trạng đóng cửa chính phủ sẽ tiếp tục ít nhất thêm 2 ngày nữa. Ngoài ra, việc thay đổi đề xuất hiện tại sẽ trở nên khó khăn khi Hạ viện, nơi đã hủy bỏ các cuộc bỏ phiếu trong tuần này nhằm gây áp lực buộc đảng Dân chủ chấp nhận dự luật của đảng Cộng hòa, dự kiến cũng sẽ ngừng họp vào tuần tới.
Tại Điện Capitol, các cuộc thảo luận sơ bộ vẫn diễn ra để tìm ra một thỏa hiệp có thể phá vỡ bế tắc. Một lựa chọn có thể là gia hạn ngân sách ngắn hơn đến ngày 31/10, điều mà đảng Dân chủ cho rằng có thể duy trì áp lực buộc đảng Cộng hòa gia hạn trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA) trước khi giai đoạn mở đăng ký bắt đầu ngày 1/11.
Gia hạn trợ cấp ACA là một trong những yêu cầu chính của đảng Dân chủ, cho rằng họ không thể bỏ phiếu cấp ngân sách cho chính phủ nếu đảng Cộng hòa không đàm phán với họ về vấn đề chăm sóc sức khỏe. Đảng Cộng hòa cho biết có chỗ để đàm phán, nhưng chỉ khi chính phủ mở cửa. Các thượng nghị sĩ của cả hai đảng đều khẳng định hôm 3/10 rằng lập trường của họ không thay đổi. Về mặt công khai, cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng đóng cửa.
Truyền thông Mỹ cho biết đằng sau hậu trường, các nhà lập pháp của cả hai đảng đang có các cuộc thảo luận không chính thức nhằm xây dựng một thỏa thuận có thể nhận đủ sự ủng hộ của đảng Dân chủ để thông qua một biện pháp cấp ngân sách. Những người tham gia các cuộc thảo luận cho biết họ chưa thống nhất quanh một kế hoạch duy nhất, và họ sẽ cần sự đồng thuận từ lãnh đạo Thượng viện để đạt được tiến triển thực sự.
Trong khi đó, các quan chức Nhà Trắng ngày 3/10 một lần nữa báo hiệu rằng sẽ có các đợt sa thải nếu chính phủ vẫn đóng cửa. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cảnh báo rằng chính quyền ông Donald Trump đang “tích cực xem xét” nơi sẽ cắt giảm.
Hơn 750.000 nhân viên liên bang bị nghỉ việc không lương và nhiều người khác đang làm việc nhưng không được trả lương, kể từ khi các luật về ngân sách hết hiệu lực vào sáng sớm 1/10 khi năm tài khóa mới bắt đầu. Nhiều cơ quan liên bang gần như ngừng hoạt động hoàn toàn, dù các chức năng an ninh quốc gia và thực thi pháp luật vẫn tiếp tục.
Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Trước đó, Tổng thống Trump hôm 2/10 viết trên mạng xã hội Truth Social rằng tình trạng đóng cửa mang lại một “cơ hội chưa từng có” cho chính quyền ông để thực hiện các cắt giảm vĩnh viễn đối với chính phủ liên bang và rằng ông sẽ gặp Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Russell Vought để lên kế hoạch thu hẹp các “cơ quan của đảng Dân chủ”. Một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết chính quyền dự kiến sẽ sa thải ít hơn 16.000 nhân viên liên bang.
Khi tình trạng đóng cửa chính phủ bước sang ngày thứ 3, Chính quyền của Tổng thống Trump ngày 3/10 đã đóng băng 2,1 tỷ USD vốn từ Bộ Giao thông dành cho 2 dự án cải thiện hệ thống giao thông công cộng của thành phố Chicago thuộc bang Illinois.
Trong một tuyên bố, Bộ Giao thông đổ lỗi cho hai lãnh đạo đảng Dân chủ tại Quốc hội là Thượng nghị sĩ Chuck Schumer và Hạ nghị sĩ Hakeem Jeffries về việc chính phủ liên bang đóng cửa và cho rằng điều này sẽ làm chậm tiến trình rà soát các dự án ở Chicago để bảo đảm chúng không liên quan đến “các thực tiễn vi hiến” liên quan đến chủng tộc hoặc giới tính của công nhân xây dựng.
Thống đốc bang Illinois (đảng Dân chủ) JB Pritzker đăng trên mạng xã hội X sau thông báo của Bộ Giao thông Vận tải rằng “chính quyền đang tìm cách ghi điểm chính trị nhưng thay vào đó lại làm tổn hại đến nền kinh tế của chúng ta và những người lao động chăm chỉ đang dựa vào phương tiện công cộng để đi làm hoặc đi học”.
Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Russell Vought công bố việc đóng băng các dự án ở Chicago vào sáng 3/10. Ông Vought viết trên mạng xã hội X rằng: “2,1 tỷ USD cho các dự án hạ tầng ở Chicago, cụ thể là Mở rộng Tuyến Đỏ và Dự án Hiện đại hóa Tuyến Đỏ và Tím, đã bị tạm ngưng để bảo đảm nguồn vốn không chảy qua các hợp đồng dựa trên chủng tộc”.
Đây là lần thứ 3 trong những ngày gần đây Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Russell Vought tiết lộ các hành động tài chính của chính quyền ông Trump nhắm vào các thành phố và bang do đảng Dân chủ lãnh đạo.
Trước đó, ông Vought tiết lộ rằng Bộ Giao thông đang đóng băng 18 tỷ USD vốn liên bang cho hai dự án hạ tầng lớn ở Thành phố New York. Ông Vought cũng cho biết Bộ Năng lượng đã hủy gần 8 tỷ USD tài trợ cho các dự án liên quan đến khí hậu và các nỗ lực khác ở 16 bang.