Đại diện chính quyền Mỹ hiếm khi tới quốc hội các nước để thuyết phục các nghị sĩ bản địa bỏ phiếu về một dự luật nào đó. Thế nhưng hồi tuần trước, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đã tới Kiev để làm điều này, ngay tại thời điểm Quốc hội Ukraine chuẩn bị bỏ phiếu về dự luật sửa đổi hiến pháp liên quan đến quy chế pháp lý cho miền Đông. Có vẻ như bà Nuland chỉ chú tâm đến một dòng trong dự thảo sửa đổi được Tổng thống Petro Poroshenko đệ trình. Nó nằm tại trang 7: “…Một số chính quyền địa phương đặc biệt tại khu vực Donetsk và Lugansk sẽ được quy định bằng một luật đặc biệt”. Đó là điều khoản mà bà Nuland bận tâm, vì nhiều nghị sĩ lớn tiếng phản đối, tuyên bố không thông qua.
Mustafa Nayyem, một thành viên thuộc Khối Poroshenko tại Quốc hội lý giải: “Luật đặc biệt” kia có thể sẽ là điều luật được ban hành trong tương lai, trao cho các vùng mà quân ly khai kiểm soát có đủ quyền lực để “ly khai” về mặt pháp lý. “Tôi chắc rằng một điều khoản như vậy không phản ánh ý chí của người dân Ukraine muốn đưa các khu vực này trực thuộc Ukraine theo hiến định”, nghị sĩ này bày tỏ.
Nhiều người Ukraine đặt dấu hỏi về khả năng Nga - Mỹ bắt tay trong vấn đề hạt nhân Iran. Ảnh: Reuters |
Công việc của bà Nuland là thuyết phục những nghị sĩ như Nayyem thay đổi quan điểm. Trước cuộc bỏ phiếu, bà Nuland đã mời những người phản đối mạnh nhất tới Đại sứ quán Mỹ tại Kiev. Leonid Yemets, một người có mặt tại đó cho biết, trợ lý ngoại trưởng Mỹ hối thúc các nghị sĩ ủng hộ dự luật vì điều này “thể hiện Ukraine tuân thủ Thỏa thuận Minsk” được ký kết hồi tháng 2.
Nhưng những người khác dự cuộc thảo luận kéo dài này thì lại đặt câu hỏi về động cơ của bà Nuland. “Tại sao thế giới lại muốn buộc chúng tôi trao ‘quy chế đặc biệt’ cho cái gọi là Cộng hòa Nhân dân Donets (DPR) và Lugansk (LPR) tự xưng? Thế giới chỉ muốn đây là cuộc xung đột nội bộ, bởi họ đã chán nản và muốn thoát khỏi chủ đề thật chẳng mấy dễ chịu này”, Phó Chủ tịch Quốc hội Oksana Syroyid bày tỏ trên trang cá nhân.
Có một sự thật là những tin tức về Ukraine hiện không còn xuất hiện trên trang nhất của truyền thông quốc tế. Một số nhà bình luận người Ukraine xem chuyến đi của bà Nuland tới Kiev cùng nỗ lực thuyết phục các nghĩ sĩ bỏ phiếu thông qua dự luật này là dấu hiệu cho thấy Mỹ đang “bán đứng” Ukraine để đổi lấy sự ủng hộ của Nga trong thỏa thuận hạt nhân Iran đạt được hồi tuần trước. Andrei Illarionov, cựu cố vấn chính trị của Tổng thống Putin nay chuyển sang nhân vật đối lập nói rằng, sự ủng hộ của Nga trong vấn đề Iran và Syria là một phần của thỏa thuận được mà Ukraine không được mời tham gia.
Bất chấp những cảnh báo, hôm 16/7 Quốc hội Ukraine vẫn bỏ phiếu thông qua dự luật sửa đổi hiến pháp này. Ông Poroshenko chỉ trích những người phản đối, nói rằng “tôi biết nhiều bài hát, bài thơ nói về lòng yêu nước… vợ tôi còn nói rằng tôi là người hát hay”, nói đến đây Tổng thống Ukraine ngâm vài câu trong bài quốc ca. Ở dưới, bà Nuland vỗ tay tán thưởng, bên cạnh là Đại sứ Mỹ tại Ukraine Geoffrey Pyatt.
Đương nhiên, sẽ chẳng có một thỏa thuận rõ ràng. Nhưng không quá khó để tin rằng Mỹ và Nga có lẽ đã bắt đầu hiểu được điều không nói ra về vấn đề Ukraine. Tuần trước, Tổng thống Barack Obama đã thừa nhận rằng sẽ không có thỏa thuận nếu không có sự tham gia của Nga và cá nhân Tổng thống Putin. Bà Nuland được phái tới Kiev để “bảo vệ” thỏa thuận ngừng bắn mong manh cũng không là điều gì đó quá khó hiểu: Washington muốn Ukraine dần đi vào ổn định. Về phần mình, Nga cũng không mong muốn cuộc xung đột tiếp diễn ở ngay khu vực sát biên giới.
Khi lợi ích hai người chơi chính cơ bản trùng khít, họ sẽ hợp tác với nhau – đó là thuyết âm mưu, nhưng cũng có thể là thực tế.