Chai Coca Cola dành cho thị trường Iran được bày bán tại Nga. Ảnh: IntelliNews
Những thùng hàng Coca Cola vẫn nườm nượp ra vào biên giới Nga, du khách quốc tế đến Moskva trở về nước vẫn có thể mang theo những bộ cánh mới nhất của Zara. Dù những thương hiệu phương Tây này đã tuyên bố rời khỏi thị trường Nga song hàng hóa của họ thì lại không.
Theo hãng tin Reuters, mặc dù các công ty châu Âu, Bắc Mỹ và Nhật Bản thông báo rút khỏi thị trường Nga sau khi Moskva tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, song tác động từ xu hướng này đối với người tiêu dùng Nga là rất nhỏ. Nếu muốn, những người sống tại Nga vẫn có thể dễ dàng tìm đến các sản phẩm trên, mặc dù thời gian giao hàng có thể lâu hơn và giá cả nhỉnh lên một chút.
Đối với các sản phẩm này, chỉ có nguồn cung ứng là sự thay đổi duy nhất. Các sản phẩm vẫn có sẵn trên nền tảng thương mại trực tuyến hay các cửa hàng. Người mua chỉ cần biết chỗ để đến mua.
Sự sẵn có trên thị trường Nga của các thương hiệu phương Tây đã cho thấy thách thức mà các công ty này phải đối mặt trong việc kiểm soát chuỗi cung ứng khi rời khỏi thị trường.
Inditex, chủ sở hữu thương hiệu thời trang đình đám Zara, đã đóng cửa 502 cửa hàng ở Nga sau khi xung đột Ukraine bùng nổ. Sau đó, Inditex sang nhượng những cửa hàng này cho Tập đoàn Daher có trụ sở tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE).
Theo một cuộc điều tra của Reuters, quần áo của thương hiệu này giờ đây được đưa vào Nga qua hình thức bán hàng trực tuyến.
Cô Albina (32 tuổi) mang theo một chiếc vali rỗng đến Minsk vào mùa hè năm ngoái. 24 giờ sau, cô quay trở lại với một vali lấp đầy quần áo thương hiệu Zara, Bershka và Massimo Dutti trị giá 33.000 ruble cho bản thân và mua hộ cho bạn bè.
Trong khi hầu hết các thương hiệu phương Tây đã tạm dừng hoạt động tại Nga cũng rút khỏi Belarus - một đồng minh thân cận của Moskva, Inditex thì không.
Trả lời phỏng vấn Reuters, Albina cho biết cô cũng mua quần áo của các thương hiệu nước ngoài ở Paris và Dubai thông qua những người bán hàng trực tuyến.
“Có những tài khoản trên Instagram, Telegram, họ sống ở châu Âu hay Istanbul, Dubai. Họ nhận đơn đặt hàng, lấy 15% tiền công và gửi hàng cho chúng tôi”, Albina nói.
Dinara Ismailova – Giám đốc marketing của CDEK Forward, một dịch vụ chuyển phát hàng từ các trang thương mại điện tử tại Nga – cho biết ngay khi các thương hiệu phương Tây tuyên bố rời khỏi Nga, số lượng nhận hàng từ Thổ Nhĩ Kỳ tăng đột biến.
Sàn thương mại điện tử
Khi chuỗi cung ứng bị phá vỡ, Nga đã hợp pháp phương thức nhập khẩu song song, cho phép các nhà bán lẻ mang sản phẩm từ nước ngoài vào mà không cần sự cho phép của chủ sở hữu thương hiệu.
Các trang thương mại điện tử bán nhiều loại hàng hóa nhập khẩu và người bán thường quảng cáo rằng họ mang sản phẩm từ nước ngoài về.
Trang thương mại dẫn đầu Wildberries bán gần 17.000 mặt hàng của Zara. Một nguồn tin thân cận với Inditex cho biết đây là hàng tồn kho của hãng này ở Nga khi tạm dừng hoạt động.
Một sản phẩm phổ biến của phương Tây mà Wildberries cũng như các trang mạng khác như Ozon và Yandex Market bán là Coca-Cola, thường được quảng cáo là hàng nhập khẩu.
Trong khi Coca-Cola ngừng sản xuất và bán đồ uống ở Nga vào năm ngoái, những công ty khác đã nhập khẩu chúng với nhãn trên lon và chai cho thấy chúng bán trên các thị trường châu Âu, Kazakhstan, Uzbekistan và Trung Quốc.
Một điều khó hiểu đối với các sản phẩm này là mức giá khác nhau cho cùng một sản phẩm. Tại một siêu thị ở Moskva, ba lon Coca-Cola được nhập khẩu từ Đan Mạch, Ba Lan và Anh được bày bán với ba mức giá khác nhau.
Một nhân viên tại một chuỗi bán lẻ lớn ở Nga cho biết các công ty đã thích nghi với tình hình mới. “Chúng tôi đã liên hệ và nhanh chóng ký hợp đồng với những đối tác mới, dòng tiền mới và chuỗi cung ứng hậu cần với các công ty Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Lan và Kazakhstan”, nhân viên giấu tên tiết lộ. Tại các nước láng giềng với Nga, nhu cầu đối với Coca Cola tăng vọt.
Ram Ben Tzion, Giám đốc điều hành của nền tảng Publican cho biết, các cơ chế nhập khẩu song song đã được củng cố và mở rộng, có nghĩa là gần như mọi thứ đều có thể tiếp cận và sẵn có trên thị trường trong tương lai.
Theo dữ liệu thương mại, các nước "thân thiện" không áp đặt lệnh trừng phạt đã tăng cường xuất khẩu sang Nga..
Thương mại Trung Quốc-Nga đạt mức kỷ lục 186 tỷ USD vào năm ngoái, trong khi xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Nga tăng 61,8% lên 9,34 tỷ USD và của Kazakhstan tăng 25,1% lên 8,78 tỷ USD.
Một số thương hiệu trong nhiều năm phải đối mặt với tình trạng hàng nhái và nhập khẩu trái phép vào thị trường Nga.
Thương hiệu nội thất Thụy Điển đình đám IKEA đã bán cổ phần của mình cho Yandex Market, công ty thương mại điện tử của “gã khổng lồ” công nghệ Yandex khi rút khỏi thị trường Nga. Chủ sở hữu thương hiệu Inter IKEA Group cho biết họ đã bán số lượng hàng còn lại cho Yandex khi thu hẹp quy mô của IKEA Nga.
Yandex Market cho biết họ đã liên hệ và đặt các nhà cung cấp trước đây của IKEA. Sau đó, các nhà cung cấp này nói rằng họ có thể bán các mặt hàng IKEA được sửa đổi nhẹ dưới các tên khác nhau.