Cảnh sát Mexico tuần tra tại Palenque, bang Chiapas ngày 21/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi khoảng 1.500 cư dân Culiacan tổ chức tuần hành vào hôm 29/9 qua trung tâm thành phố để yêu cầu đảm bảo an ninh, sau nhiều tuần đấu súng giữa các băng đảng, đã khiến hàng chục người tử vong. Các trường học ở Culiacan phần lớn chuyển sang lớp học trực tuyến để tránh các vụ xả súng xảy ra gần như hàng ngày.
Nhưng thay vì tuyên bố tăng cường sự hiện diện của cảnh sát, Thống đốc bang Sinaloa – ông Ruben Rocha ngày 30/9 thông báo rằng toàn bộ lực lượng cảnh sát Culiacan gồm 1.000 sĩ quan, sẽ không trở lại làm nhiệm vụ cho đến khi họ được trao lại vũ khí. Binh sĩ, cảnh sát tiểu bang và Vệ binh Quốc gia sẽ tiếp quản việc tuần tra cho đến thời điểm đó.
Ông Rocha khẳng định việc quân đội tịch thu vũ khí để rà soát giấy phép và số sê-ri không phải là cuộc kiểm tra thông thường mà là ngoại lệ và “hy vọng nó sẽ sớm kết thúc".
Trước đây, quân đội Mexico cũng từng tịch thu vũ khí của lực lượng cảnh sát địa phương mà họ không tin tưởng. Có thể do quân đội nghi ngờ cảnh sát địa phương cấu kết với băng đảng ma túy hoặc nghi ngờ họ đang mang theo vũ khí cá nhân chưa đăng ký.
Năm 2018, quân đội Mexico đã tịch thu vũ khí từ cảnh sát thủ phủ bang Cuernavaca, để tiến hành cuộc kiểm tra tương tự. Vào thời điểm đó, quân đội khẳng định biện pháp này nhằm mục đích đảm bảo lực lượng an ninh địa phương đáng tin cậy.
Hàng trăm binh lính quân đội đã được cử đến Culiacan kể từ khi giao tranh nổ ra giữa các phe phái của băng đảng Sinaloa, bắt nguồn từ việc các trùm ma túy Ismael "El Mayo" Zambada và Joaquín Guzmán López bị bắt giữ ở Mỹ ngày 25/7 sau khi hạ cánh tại quốc gia này.
Zambada cáo buộc Guzmán López bắt cóc hắn và ép lên máy bay. Diễn biến này gây ra trận chiến dữ dội giữa phe của Zambada và nhóm do các con trai của trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzmán cầm đầu. Tình hình trở nên mất kiểm soát đến mức các thành viên băng đảng đã cướp xe buýt và xe tải rồi đốt chúng để chặn đường cao tốc ra vào Culiacan.
Thống đốc Rocha khẳng định cơ quan chức năng sẽ xử lý cả hai phe phái băng đảng mà không có ngoại lệ.