Người mẹ cho con nhỏ uống nước tại thị trấn Nyanzale, Bắc Kivu, CHDC Congo. Ảnh: AFP/TTXVN
LHQ nhấn mạnh rằng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tình trạng khan hiếm nước ngày càng gia tăng trên toàn thế giới, hợp tác về nguồn nước giữa các quốc gia đóng vai trò ngày càng quan trọng đối với sự ổn định và ngăn ngừa xung đột trong khu vực.
Phát biểu với báo giới, Thư ký Công ước của LHQ về Nước, bà Sonja Koeppel khẳng định: “Nước và hòa bình có mối liên hệ rất chặt chẽ”. Bà chỉ ra rằng hơn 60% nguồn nước ngọt là tài nguyên chung giữa 2 hoặc nhiều quốc gia, bao gồm các con sông lớn như sông Rhine và sông Danube ở châu Âu, sông Mekong ở châu Á, sông Nile ở châu Phi và Amazon ở Mỹ Latinh. Vì vậy, theo bà, hợp tác về các nguồn nước chung đóng vai trò rất quan trọng cho hòa bình, sự phát triển của hành động khí hậu.
Bà Koeppel nhấn mạnh nước là nguồn tài nguyên quan trọng đến mức có khả năng đưa các quốc gia đang xung đột ngồi vào đàm phán, và mở cánh cửa hợp tác trong các lĩnh vực khác. Các ví dụ điển hình bao gồm thỏa thuận hợp tác về sử dụng sông Indus (sông Ấn) giữa Ấn Độ và Pakistan; hay thỏa thuận mà Senegal, Mauritania, Guinea và Gambia đạt được vào những năm 1970 về lưu vực sông Senegal đã cho phép các bên cùng tài trợ và xây dựng cơ sở hạ tầng để phân phối nước cho cả 4 quốc gia. Bà Koeppel cho biết thêm ngay cả trong bối cảnh căng thẳng chính trị giữa các nước này, “quan hệ hợp tác về nước vẫn tiếp tục tồn tại”.
Phát biểu nhân Ngày Nước thế giới (22/3), Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết hiện tổng cộng 153 quốc gia trên thế giới chia sẻ tài nguyên nước chung, nhưng chỉ có 24 quốc gia đã ký các thỏa thuận hợp tác về các nguồn nước chung này. Ông nhấn mạnh cần tăng cường nỗ lực hợp tác xuyên biên giới, đồng thời kêu gọi các nước tham gia và thực hiện Công ước của LHQ về Nước. Tổng thư ký khẳng định: "Hành động vì nước là hành động vì hòa bình".
Công ước của LHQ về Nước được thiết lập vào năm 1992 nhằm thúc đẩy việc cùng quản lý tài nguyên nước chung một cách có trách nhiệm ở khu vực châu Âu, sau đó đã được mở rộng sang các nước trên thế giới vào năm 2016. Hiện tại, công ước này có 52 thành viên cấp nhà nước tham gia, chủ yếu ở châu Âu, châu Á và châu Phi.
Bà Koeppel khẳng định công ước này là một công cụ quan trọng để thúc đẩy hợp tác về nước xuyên biên giới, đồng thời giúp các nước giải quyết các tình huống phức tạp và giải quyết tranh chấp, giúp các quốc gia sử dụng các nguồn tài nguyên chung một cách hòa bình và bền vững để bảo vệ môi trường và cùng nhau ứng phó với biến đổi khí hậu. Năm ngoái, 9 nước châu Phi đã tham gia công ước, trong khi chỉ có Panama là thành viên mới ở châu Mỹ, Iraq là đại diện duy nhất của khu vực Trung Đông quyết định tham gia. Bà Koeppel bày tỏ hy vọng công nước này sẽ thu hút thêm nhiều nước, khu vực tham gia.