Công nhân lắp ráp TV Panasonic ở Utsunomiya, cách Tokyo 100 km về phía bắc. Ảnh: AFP
Tính tới ngày 31/10/2018, 1.460.463 người nước ngoài hiện đang làm việc tại Nhật Bản, tăng 14,2% so với thời điểm tháng 10/2017 và đánh dấu mức cao nhất kể từ khi các số liệu được Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố hồi năm 2008, lúc đó có 486.000 lao động nước ngoài. Con số này dự kiến chắc chắn sẽ gia tăng trong những năm tới do Nhật Bản quyết định nới lỏng hạn chế thị thực nhập cảnh và chấp nhận thêm người lao động nước ngoài, bắt đầu có hiệu từ tháng 4 tới.
Nguyên nhân khiến lực lượng lao động nước ngoài tại Nhật Bản tăng là do chính sách của Chính phủ Nhật Bản tăng cường tuyển mộ người lao động có tay nghề cao, sinh viên làm việc bán thời gian và thực tập sinh đến từ các nước đang phát triển theo chương trình thực tập sinh kỹ năng.
Tính về quốc tịch, người lao động Trung Quốc chiếm hơn 1/4 trong tổng số lao động nước ngoài tại Nhật Bản, với 389.117 người, tăng 4,5% so với tính đến tháng 10/2017. Tiếp đó đến lao động người Việt Nam với 316.840 người, tăng 31,9% và người Philippines với 164.006 người, tăng 11,7%. Tính về lĩnh vực, ngành chế tạo có số lượng người lao động nước ngoài lớn nhất, với 434.342 người, tiếp đó đến ngành bán lẻ với 186.061 người, ngành khách sạn và phục vụ ăn uống với 185.050 người và 230.510 người làm việc trong các ngành dịch vụ khác tại Nhật Bản.
Hồi tháng 12/2018, Quốc hội Nhật Bản đã phê chuẩn luật mới, từ đó chính thức mở đường cho tiếp nhận lực lượng lao động phổ thông nước ngoài. Theo hệ thống thị thực mới bắt đầu áp dụng từ tháng 4 tới, có tới 340.000 người nước ngoài sẽ được cấp phép làm việc trong 5 năm tới trong 14 lĩnh vực, trong đó có ngành xây dựng, trồng trọt và điều dưỡng. Đây là một sự thay đổi lớn trong chính sách của Nhật Bản, đất nước từng chỉ cấp thị thực lao động cho những người trí thức cao như bác sỹ, luật sư và giáo viên.