Lãnh đạo một số quốc gia 'ghi điểm' trong nước khi đối phó với chính sách của Mỹ

Theo kênh Aljazeera, dữ liệu cho thấy các nhà lãnh đạo chủ động đàm phán với Tổng thống Trump nhưng không thỏa hiệp quá nhiều sẽ nhận kết quả tích cực hơn trong từ các cuộc thăm dò trong nước.

Canada

Ông Justin Trudeau giữ chức Thủ tướng Canada từ năm 2015, tuy nhiên, ông đã từ chức vào ngày 9/3 để nhường ghế cho nhà kinh tế học cùng đảng Tự do Mark Carney.

Trong những tháng cuối nhiệm kỳ, ông Trudeau phải chịu nhiều áp lực từ chức, giữa bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao, đấu đá nội bộ ngày càng phức tạp, thành viên thuộc nội các từ chức nhiều và thắc mắc về chính sách nhập cư của ông. Áp lực tăng lên khi ông Trump cảnh báo áp thuế quan nặng nề đối với Canada sau khi đắc cử. Đặc biệt gây chú ý là sự kiện Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland, nhân vật đã gắn bó lâu năm với ông Trudeau, từ chức vào giữa tháng 12/2024 bởi bất đồng về cách đối phó với nhà lãnh đạo Trump.

Ông Trudeau ban đầu không phản hồi lại một loạt lời chỉ trích từ Tổng thống Trump. Thay vào đó, khi ông Trump cáo buộc Canada để fentanyl tràn vào Mỹ thông qua biên giới, ông Trudeau liền bổ nhiệm một nhân vật nhiều kinh nghiệm về fentanyl để giải quyết vấn đề này.

Vào đầu tháng 3, Tổng thống Trump ban hành sắc lệnh với nội dung bắt đầu từ 0 giờ hôm 4/3, toàn bộ hàng hóa Mexico và Canada nhập khẩu vào Mỹ phải chịu mức thuế nhập khẩu mới 25%, ngoại trừ các sản phẩm năng lượng từ Canada bị áp thuế 10%. Khi này, ông Trudeau đã có lập trường cứng rắn hơn, công khai hơn.

Ngày 4/3, ông Trudeau nói: “Người Canada rất lý trí và chúng tôi lịch sự. Nhưng chúng tôi sẽ không lùi bước trước một cuộc chiến. Nhất là khi đất nước và hạnh phúc của người dân đang bị đe dọa”.

Hôm 6/3, Mỹ tạm dừng thuế quan đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada trong một tháng, đến ngày 2/4.

Một số cuộc thăm dò cho thấy tỷ lệ ủng hộ đảng Tự do đã tăng vọt trong các cuộc thăm dò bắt đầu từ tháng 2/2025 và thu hẹp đáng kể khoảng cách với đảng Bảo thủ. Trung bình các cuộc thăm của Canadian Broadcasting Corporation (CBC) cho thấy đảng Bảo thủ dẫn trước đảng Tự do 24 điểm phần trăm vào đầu tháng 1. Giờ đây, khoảng cách đó đã thu hẹp xuống chỉ còn 5,5 điểm phần trăm tính đến ngày 17/3, với đảng Bảo thủ nhận được 38,9% ý kiến ủng hộ và đảng Tự do có 33,4%.

Các chuyên gia cho biết, việc đảng Tự do thu hẹp khoảng cách lớn như vậy trong các cuộc thăm dò có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Ông Darrell Bricker tại cơ quan nghiên cứu Ipsos phân tích với Al Jazeera: “Các yếu tố bao gồm ông Trudeau rời ghế, sự xuất hiện của tân Thủ tướng Mark Carney, các cuộc tấn công thuế quan của Tổng thống Trump cũng như bất bình về lãnh đạo đảng Bảo thủ Pierre Poilievre”.

Bên cạnh đó, nhà phân tích Philippe J Fournier tại trang web 338Canada nhận xét với Al Jazeera rằng một số cử tri nhận thấy cách tiếp cận chính trị của ông Poilievre khá giống Tổng thống Mỹ Trump và nó có thể đang phản tác dụng với chính khách Canada này.

Mexico

Bà Claudia Sheinbaum tuyên thệ nhậm chức vào tháng 10/2024 và trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Mexico.

Để phản hồi đe dọa về thuế quan của người đồng cấp Mỹ Trump, bà Sheinbaum đã triển khai 10.000 lính thuộc Vệ binh Quốc gia đến biên giới với Mỹ nhằm giúp hạn chế tình trạng nhập cư không được kiểm soát.

Khi tuyên bố tạm dừng thuế quan đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada trong một tháng, Tổng thống Trump đã đăng trên mạng xã hội Truth Social: “Sau khi trao đổi với Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum, tôi đồng ý rằng Mexico sẽ không phải trả thuế quan đối với bất kỳ mặt hàng nào thuộc phạm vi Thỏa thuận Hiệp định Thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA)”. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng bày tỏ rằng ông đưa ra quyết định như vậy sau khi nói chuyện với Tổng thống Mexico và “bởi tôn trọng” bà.

Dữ liệu từ các cuộc thăm dò khác nhau ở Mexico cho thấy bà Sheinbaum có tỷ lệ ủng hộ cao kể từ khi nhậm chức. Cuộc thăm dò của tờ báo quốc gia Mexico El Financiero trong tháng 2 thu về kết quả 85% số người được hỏi ủng hộ bà Sheinbaum. Theo El Fiannciero, đây là tỷ lệ ủng hộ cao nhất đạt được ở Mexico trong 30 năm qua. Tỷ lệ ủng hộ của bà Sheinbaum là 70% vào tháng 10/2024 và đã tăng đều đặn kể từ đó.

Bên cạnh đó, theo dữ liệu của El Financiero, có 60% người tham gia khảo sát tin rằng nữ Tổng thống Mexico đã làm tốt hoặc rất tốt trong việc xử lý các vụ trục xuất của nhà lãnh đạo Mỹ, 55% đồng thuận với cách bà Sheinbaum xử lý thuế quan. Tuy nhiên, khi được hỏi họ nhìn nhận thế nào về tình trạng quan hệ giữa chính phủ của bà Sheinbaum và chính quyền Tổng thống Trump, 38% số người được hỏi cho biết họ tin rằng quan hệ tốt hoặc rất tốt, trong khi 45% đánh giá quan hệ tệ hoặc rất tệ.

Nhà phân tích Sandra Pellegrini tại tổ chức phi lợi nhuận ACLED có trụ sở ở Mỹ cho rằng theo một số cách, bà Sheinbaum đã thừa hưởng tỷ lệ ủng hộ từ người tiền nhiệm Lopez Obrador. Cựu Tổng thống Lopez Obrador nhậm chức vào tháng 12/2018 và đến tháng 2/2019, ông có tỷ lệ ủng hộ là 83%.

"Bất chấp đại dịch, tình trạng kinh tế trì trệ và những thách thức về an ninh, ông Lopez Obrador vẫn được lòng người dân trong suốt nhiệm kỳ sáu năm của mình", Carin Zissis, một thành viên tại Viện Mexico thuộc Trung tâm Wilson ở Washington nhận xét. Đến cuối nhiệm kỳ của mình vào tháng 9/2024, ông Lopez Obrador có tỷ lệ ủng hộ khoảng 74%.

Tỷ lệ ủng hộ cao liên tục dành cho ông Lopez Obrador và người kế nhiệm được cho là nhờ các chính sách phúc lợi xã hội, do ông Lopez Obrador khởi xướng và bà Sheinbaum tiếp tục duy trì. Trong đó bao gồm chương trình Sembrando Vida nhằm thúc đẩy trồng rừng và xóa đói giảm nghèo.

Tuy nhiên, bà Zissis nói với Al Jazeera rằng cách Tổng thống Sheinbaum xử lý mối quan hệ với chính quyền Mỹ cũng là một yếu tố góp phần khiến bà nhận được ủng hộ cao.

Bà Zissis phân tích: “Trong khi các lãnh đạo khác phản ứng nhanh chóng với mối đe dọa về thuế quan, thực hiện biện pháp trả đũa, bà Sheinbaum lại có cách tiếp cận kiên nhẫn. Quyết định trì hoãn thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump, dường như đã chứng minh được hiệu quả khiến nữ tổng thống đầu tiên của Mexico nhận được nhiều ca ngợi”.

Ukraine

Kể từ tháng 2, mối quan hệ giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đã xuất hiện nhiều căng thẳng. Đỉnh điểm là vào ngày 28/2 khi ông Zelensky đến thăm Nhà Trắng. Theo kế hoạch ban đầu, cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine tại Nhà Trắng là nhằm thảo luận và ký thỏa thuận khoáng sản. Tuy nhiên, kết quả là không có thỏa thuận nào, hai nguyên thủ quốc gia tranh cãi, Tổng thống Zelensky đột ngột rời Nhà Trắng và buổi lễ ký kết thỏa thuận khoáng sản bị hủy bỏ.

Ngoài ra, Tổng thống Trump còn đình chỉ viện trợ quân sự cũng như chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine.

Sau đó, nhà lãnh đạo Ukraine Zelensky vẫn giữ giọng điệu hòa giải với Tổng thống Trump, bày tỏ lòng biết ơn đối với sự ủng hộ của Mỹ và trong những ngày tiếp theo nhấn mạnh rằng ông đã sẵn sàng cho các cuộc đàm phán hòa bình. Mỹ và Ukraine đã đồng ý về một kế hoạch ngừng bắn trong 30 ngày. Mỹ cũng khôi phục viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo cho Ukraine.

Cuộc khảo sát do Viện Xã hội học Quốc tế Kiev (KIIS) thực hiện trong tháng 3 cho kết quả 67% người được hỏi tin tưởng Tổng thống Zelensky. Đây là mức tăng 10 điểm phần trăm so với tháng 2.

Anh và Pháp

Vào tháng 2, đoàn đại biểu cấp cao Mỹ và Nga đã gặp tại Saudi Arabia để thảo luận về chấm dứt xung đột ở Ukraine, với sự vắng mặt của đại diện Ukraine và các nhà lãnh đạo châu Âu tại bàn đàm phán.

Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron liền hành động, với việc cả hai nhà lãnh đạo đều đến Mỹ để gặp Tổng thống Trump. Tổng thống Macron còn chủ trì hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp với các nhà lãnh đạo châu Âu khác. Sau đó, ông Starmer tổ chức một cuộc họp khác với các đồng minh châu Âu, mời Tổng thống Zelensky đến dự và tuyên bố về một liên minh sẵn sàng đưa ra kế hoạch hòa bình để trình lên Mỹ. Kể từ đó, ông Starmer đã gợi ý rằng có thể đưa việc liên minh mang đến bảo đảm an ninh cho Ukraine vào trong nội dung thỏa thuận hòa bình với Nga.

Thủ tướng Starmer đã nhận được tỷ lệ ủng hộ tăng lên trong tháng qua. Theo YouGov, tỷ lệ ủng hộ đối với Thủ tướng Anh đang ở mức cao nhất kể từ khi ông nhậm chức vào đầu tháng 7/2024, tăng từ con số 22% khi đó lên 27% hiện nay. Theo Ipsos, tỷ lệ ủng hộ đối với Tổng thống Macron cũng tăng từ 17% vào tháng 2 lên 27% một tháng sau đó.

Giáo sư John Curtice tại Đại học Strathclyde (Anh) đánh giá với Al Jazeera rằng tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Starmer đã tăng lên vì khả năng xử lý các tình huống khó khăn của ông.

Trong cuộc khảo sát của Ipsos tại Pháp, các cuộc khủng hoảng quốc tế, bao gồm cả xung đột Ukraine, nằm trong 3 mối quan tâm hàng đầu của 33% người tham gia. Điều này cho thấy cách xử lý khéo léo của Tổng thống Macron với người đồng cấp Mỹ Trump có thể cũng góp phần giúp ích cho ông.