Làm thế nào tập thói quen không sờ tay lên mặt để phòng virus?

Tay có thể bẩn, miễn là đừng sờ lên mặt

Theo kênh CNN (Mỹ), các chuyên gia y tế cho rằng mọi người chưa quyết liệt từ bỏ thói quen chạm tay lên mặt – điều có thể khiến virus lây lan.

Theo bà Susan Michie, Giám đốc Trung tâm Thay đổi Hành vi thuộc Đại học London, thử thách này tưởng đơn giản nhưng lại rất khó thực hiện. Không làm điều gì đó khó thực hiện hơn nhiều là làm điều gì đó.

Bà Michie cho biết chúng ta chạm tay lên mặt vì nhiều lý do. Theo một nghiên cứu, con người chạm tay lên mặt 23 lần mỗi giờ.

Khuôn mặt, đặc biệt là vùng chữ T gồm hai mắt, mũi và miệng, là con đường lây lan virus SARS-CoV-2 chủ yếu. Virus có thể lây lan qua các giọt bị bắn vào không khí và tồn tại trên các bề mặt, đồ vật như điện thoại di động, chìa khóa xe, tay nắm cửa, thang máy.

Nếu chạm vào màng nhầy trong lỗ mũi, miệng và mắt sau khi tay vừa sờ lên các bề mặt và vật thể có virus, bạn có thể nhiễm virus đó.

Ông Robert West, Giáo sư tâm lý sức khỏe tại Đại học London, nói: “Nếu bạn không bao giờ chạm tay vào mặt, việc bạn rửa tay hay không không quan trọng. Tay bạn có thể bẩn thế nào cũng được. Lý do duy nhất mà rửa tay là việc quan trọng đó là vì cuối cùng, tay bạn cũng sẽ tiếp xúc với màng nhầy. Màng nhầy này là nơi virus đi vào cơ thể”.

Nói chung, người ta không thể mắc COVID-19 nếu chỉ ở cùng phòng với ai nhiễm bệnh. 

Theo ông West, do các giọt bắn tồn tại khá lâu trên bề mặt nên các đồ vật truyền bệnh này sẽ là con đường quan trọng lây lan virus. Ta cần ý thức hơn về bàn tay và hành vi để tránh chạm lên mặt.

Mặc dù cần đặc biệt tránh chạm lên mặt khi ra ngoài nhưng cách tốt nhất để bỏ thói quen đó là tập không sờ lên mặt trong mọi tình huống, kể cả khi ở nhà và khi đã rửa tay.

Làm thế nào tập thói quen không chạm lên mặt?

Để từ bỏ thói quen này, bà Michie đề xuất luôn có ý thức để bàn tay dưới vai và tập thói quen kiềm chế nhu cầu sờ lên mặt.

Tổ chức hỗ trợ y khoa Mỹ Floating Doctors gợi ý một đồ vật dùng để tránh chạm lên mặt, xuất phát từ kinh nghiệm làm việc trong các cộng đồng nông thôn ở Trung Mỹ. Tổ chức này khuyến nghị mọi người dùng lưới trùm mặt khi ra ngoài, giống như mũ mà người ta đội để tránh muỗi đốt hoặc mũ mà người nuôi ong thường đội.

Tiến sĩ Ben LaBrot, sáng lập viên Floating Doctors, cho biết lưới này mang lại cảm giác hoàn toàn thoải mái, người đội vẫn nhìn rõ sau khi trùm lên mũ. Đội mũ này giúp bạn không nhiễm virus qua con đường sờ tay lên mặt. 

Giáo sư West cho rằng loại rào chắn này có thể khá hiệu quả. Ông cũng cho rằng đeo khẩu trang có thể giúp mọi người tránh chạm lên miệng và mũi nhưng vẫn có nguy cơ nhiễm virus khi chạm tay vào mắt hoặc tháo khẩu trang nhiễm khuẩn không đúng cách.

Một cách khác mà Giáo sư West gợi ý là luôn chú ý tới bàn tay khi bàn tay di chuyển về phía mặt để chuyến hướng bàn tay ra chỗ khác, ví dụ như xoa phía sau đầu.

Một số người cho biết họ xoa tay với một thứ nước có mùi thơm để gây chú ý và khiến cho hành động vô thức trở thành hành động có ý thức.

Điều khó nhất là làm thế nào để tránh gãi ngứa trên mặt. Ông West nói: “Tôi biết tôi ngứa mặt. Tôi không cưỡng lại nhưng cũng không chạm lên mặt. Bạn chú ý nhưng bạn không cần làm gì”.

Giáo sư West cho biết ông ngạc nhiêm khi không có nhiều động thái khuyến khích mọi người tránh sờ lên mặt, nhất là khi hành vi này lại khiến virus xâm nhập vào cơ thể.

Thậm chí, ông West còn cho rằng để quyết liệt loại bỏ thói quen này, người ta cần coi hành vi sờ tay lên mặt ở nơi công cộng không khác gì việc cởi đồ giữa phố.